Συχνά επαινείται ως υπερτροφή, το ψάρι έχει τα σαφή διατροφικά του οφέλη, παρέχοντας στον οργανισμό ζωτικά λιπαρά οξέα και βιταμίνες.
Ωστόσο, το πολύ ψάρι θα μπορούσε κάλλιστα να είναι κακό. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη, η κατανάλωση δύο μερίδων την εβδομάδα – όπως συνιστάται από το NHS – έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του δέρματος, τον πιο θανατηφόρο στο είδος του.
Στη νέα έρευνα, ειδικοί από το Πανεπιστήμιο Μπράουν διαπίστωσαν ότι τα άτομα των οποίων η τυπική ημερήσια πρόσληψη ψαριών ήταν 42,8 γραμμάρια (που ισοδυναμεί με περίπου 300 γραμμάρια την εβδομάδα) είχαν 22 τοις εκατό υψηλότερο κίνδυνο κακοήθους μελανώματος από εκείνους των οποίων η τυπική ημερήσια πρόσληψη ψαριών ήταν μόλις 3,2 γρ. .
Όσοι έτρωγαν περισσότερα ψάρια είχαν επίσης 28 τοις εκατό αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν μη φυσιολογικά κύτταρα μόνο στο εξωτερικό στρώμα του δέρματος – γνωστό ως μελάνωμα σταδίου 0 ή μελάνωμα in situ (που μερικές φορές αναφέρεται και ως προκαρκινικό).
Τα ευρήματα βασίστηκαν σε μια μελέτη 491.367 ενηλίκων στις ΗΠΑ και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Cancer Causes & Control.
Ο συγγραφέας Eunyoung Cho είπε ότι η έρευνα «εντόπισε μια συσχέτιση που απαιτεί περαιτέρω έρευνα.
«Υποθέτουμε ότι τα ευρήματά μας θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποδοθούν σε ρύπους στα ψάρια, όπως τα πολυχλωριωμένα διφαινύλια, οι διοξίνες, το αρσενικό και ο υδράργυρος».
Άλλοι ειδικοί είπαν ότι το ψάρι είναι μια σημαντική υγιεινή τροφή και δεν υπήρχε λόγος να σταματήσετε να το τρώτε.
Ο Δρ Duane Mellor, ανώτερος λέκτορας στην Ιατρική Σχολή του Aston, δήλωσε: «Οι συγγραφείς προτείνουν ότι θα μπορούσε να υπάρχει σύνδεση μεταξύ των μολυσματικών ουσιών στα ψάρια που θα μπορούσαν να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου, αλλά αυτό είναι πιθανό να επηρεάσει τον κίνδυνο περισσότερων από απλώς καρκίνους του δέρματος.
«Αυτή η μελέτη δεν έχει σαφή μηχανισμό για το πώς η πρόσληψη ψαριών θα μπορούσε να αυξήσει τον κίνδυνο μελανώματος – δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι η κατανάλωση ψαριών μπορεί να οδηγήσει σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του δέρματος.
«Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τρώτε δύο μερίδες ψαριού την εβδομάδα… μπορεί να είναι ένας τρόπος να συμπεριλάβετε σημαντικά θρεπτικά συστατικά όπως τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα ως μέρος μιας υγιεινής διατροφής και αυτή η μελέτη δεν πρέπει να αποθαρρύνει τους ανθρώπους από το να συμπεριλάβουν τα ψάρια ως μέρος της μια υγιής δίαιτα.”
Όσοι συμμετείχαν στη μελέτη ήταν ηλικίας 62 ετών κατά μέσο όρο και ανέφεραν πόσο συχνά έτρωγαν τηγανητά ψάρια, μη τηγανητά ψάρια και τόνο κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, καθώς και το μέγεθος της μερίδας τους.
Στη συνέχεια, οι ερευνητές υπολόγισαν τη συχνότητα νέων περιπτώσεων μελανώματος που αναπτύχθηκαν σε διάστημα 15 ετών, χρησιμοποιώντας δεδομένα που ελήφθησαν από μητρώα καρκίνου.
Έλαβαν υπόψη παράγοντες που θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα αποτελέσματα, όπως το βάρος των ανθρώπων, το αν κάπνιζαν ή έπιναν αλκοόλ, τη διατροφή, το οικογενειακό ιστορικό καρκίνου και τα μέσα επίπεδα υπεριώδους ακτινοβολίας στην περιοχή τους (για να ληφθεί υπόψη η έκθεση στον ήλιο – γνωστό παράγοντας κινδύνου για καρκίνο του δέρματος).
Συνολικά, 5.034 άτομα (1 τοις εκατό) ανέπτυξαν κακοήθη μελάνωμα κατά την περίοδο της μελέτης και 3.284 (0,7 τοις εκατό) εμφάνισαν μελάνωμα σταδίου 0. Μια ανάλυση των αποτελεσμάτων έδειξε ότι η συνολική πρόσληψη ψαριών συνδέθηκε με υψηλότερους κινδύνους.
Εν τω μεταξύ, τα άτομα των οποίων η τυπική ημερήσια πρόσληψη τόνου ήταν 14,2 γραμμάρια είχαν 20 τοις εκατό υψηλότερο κίνδυνο κακοήθους μελανώματος σε σύγκριση με εκείνους με τυπική πρόσληψη 0,3 γραμμάρια.
Η κατανάλωση 17,8 g μη τηγανητού ψαριού την ημέρα συσχετίστηκε με 18% υψηλότερο κίνδυνο κακοήθους μελανώματος και 25% υψηλότερο κίνδυνο μελανώματος σταδίου 0, σε σύγκριση με την κατανάλωση μόλις 0,3 g.
Ωστόσο, δεν βρέθηκε σημαντική σχέση μεταξύ της κατανάλωσης τηγανητού ψαριού και του καρκίνου του δέρματος.
Επίσης, η μέση ημερήσια πρόσληψη ψαριών υπολογίστηκε στην αρχή της μελέτης και μπορεί να μην αντιπροσωπεύει πόσο τρώνε οι άνθρωποι κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Ο Δρ Μάικλ Τζόουνς, ανώτερος επιστήμονας στη γενετική και την επιδημιολογία στο Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο του Λονδίνου, δήλωσε: «Οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι η υψηλότερη πρόσληψη μη τηγανητού ψαριού και τόνου συσχετίστηκε με το μελάνωμα. Αυτά τα αποτελέσματα ήταν στατιστικά σημαντικά και επομένως απίθανο λόγω τύχης.
«Είναι πιθανό οι άνθρωποι που καταναλώνουν περισσότερα μη τηγανητά ψάρια ή τόνο να έχουν άλλες συνήθειες στον τρόπο ζωής τους που αυξάνουν τον κίνδυνο μελανώματος. Οι συγγραφείς το εξέτασαν αυτό και το προσάρμοσαν για ορισμένους δυνητικά συγχυτικούς παράγοντες.
«Ωστόσο, όπως αναγνωρίζουν οι συγγραφείς, αυτή είναι μια μελέτη παρατήρησης (όχι μια τυχαιοποιημένη δοκιμή) και είναι πιθανό να υπάρχουν (γνωστοί και άγνωστοι) παράγοντες για τους οποίους οι συγγραφείς δεν προσαρμόστηκαν ή δεν προσαρμόστηκαν επαρκώς.
«Οι συγγραφείς εικάζουν ότι η συσχέτιση μπορεί να οφείλεται σε μολυσματικές ουσίες στα ψάρια, αλλά δεν μέτρησαν τα επίπεδα αυτών των μολυσματικών ουσιών στους συμμετέχοντες.
«Μια γενική υγιεινή ισορροπημένη διατροφή θα πρέπει να περιλαμβάνει ψάρια και τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης δεν αλλάζουν αυτή τη σύσταση».