Στο χέρι μας είναι να αναχαιτίσουμε την πανδημία που παρουσιάζει σημαντική έξαρση με πολύ μεγάλη διασπορά του ιού σε όλη την επικράτεια, αφού 24 από τις 75 περιφερειακές ενότητες είναι στο «βαθύ κόκκινο». Για να ανακοπεί η εκθετική αύξηση πρέπει να τροποποιήσουμε τη συμπεριφορά μας, υπογραμμίζουν οι ειδικοί. Τα όπλα μας είναι ο εμβολιασμός και η τήρηση των μέτρων ατομικής προστασίας και κοινωνικής αποστασιοποίησης. Εμβολιαζόμαστε για να μη νοσήσουμε βαριά και να μην κινδυνεύσουμε, ενώ ταυτόχρονα με δεδομένο το επιβαρυμένο επιδημιολογικό φορτίο σε όλη την χώρα, αλλά και την μεγάλη μεταδοτικότητα της μετάλλαξης Δ, προσέχουμε, κάνοντας χρήση όλων των μέτρων ατομικής προστασίας, για να αποφύγουμε την έκθεσή μας στον ιό. Αν έχουμε οποιοδήποτε σύμπτωμα κάνουμε τεστ και περιοριζόμαστε, ανέφερε κατά την τελευταία ενημέρωση για την πανδημία η καθηγήτρια Παιδιατρικής Λοιμωξιολογίας και μέλος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων Βάνα Παπαευαγγέλου.
Το αισιόδοξο μήνυμα είναι η αύξηση των εμβολιασμών τις τελευταίες εβδομάδες, τόσο για την πρώτη δόση, αύξηση 185%, όσο και για την αναμνηστική, αύξηση 200%, μετά την πάροδο 6 μηνών από την δεύτερη δόση, που στοχεύει στην ενίσχυση της ανοσίας και στην μακρύτερη διάρκεια της προστασίας.
Κατά 50% αυξήθηκαν τα νέα κρούσματα-47.000 τα ενεργά
Τα δεδομένα είναι ανησυχητικά, καθώς ο αριθμός των νέων κρουσμάτων αυξήθηκε 50% την τελευταία εβδομάδα και τα ενεργά κρούσματα στη χώρα μας, έχουν ξεπεράσει τις 47.000 ανθρώπους. Σημαντική είναι η αύξηση του αριθμού των τεστ που γίνονται, ελέγχεται περίπου το 2% του πληθυσμού κάθε μέρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία από τον ΕΟΔΥ, ο μέσος κυλιόμενος όρος θετικότητας των εργαστηριακών τεστ είναι περίπου 2,2% και η θετικότητα που καταγράφεται στις στοχευμένες μαζικές ανοικτές δειγματοληψίες που κάνει ο ΕΟΔΥ είναι σημαντικά υψηλότερη με το μέσο εβδομαδιαίο όρο της θετικότητας το 3,75%.
Σημαντική πίεση στο ΕΣΥ
Η πίεση στο Εθνικό Σύστημα Υγείας είναι πάρα πολύ σημαντική. Καταγράφεται αύξηση των νέων εισαγωγών και των νέων διασωληνώσεων που αναμένεται να επιβαρύνουν το ΕΣΥ ακόμα περισσότερο και τις επόμενες εβδομάδες. Η πληρότητα των διαθέσιμων Covid-19 ΜΕΘ στην επικράτεια έχει φτάσει στο 88% και στη Θεσσαλονίκη στο 97%.
Ο πλήρης εμβολιασμός μειώνει σημαντικά την πιθανότητα σοβαρής νόσου, διασωλήνωσης και θανάτου
Ξεκάθαρη είναι η απόλυτη συσχέτιση εμβολιαστικής κάλυψης της κάθε περιοχής, όχι μόνο με τον ρυθμό της αύξησης των νέων κρουσμάτων, αλλά και με τη συσχετιζόμενη με τον κορονοϊό νοσηρότητα και θνητότητα, ανέφερε η κ. Παπαευαγγέλου. Τα δεδομένα επιβεβαιώνουν ότι ο πλήρης εμβολιασμός μειώνει σημαντικά την πιθανότητα σοβαρής νόσου, διασωλήνωσης και θανάτου. Κρίσιμο στοιχείο για την πορεία της πανδημίας και την πίεση στο ΕΣΥ, είναι η εμβολιαστική κάλυψη των ενηλίκων άνω των 60 ετών. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ιδιαίτερα, την ανάγκη να εμβολιαστούν με τρίτη δόση τα άτομα άνω των 60 ετών καθώς φθίνει η ανοσία του εμβολίου και θεωρούν επιτακτική την αναμνηστική δόση στους ανοσοκατεσταλμένους στον ένα μήνα μετά την δεύτερη δόση.
Μάλιστα όπως είχε αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γγ Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους, η πλατφόρμα για τον προγραμματισμό ραντεβού για την χορήγηση τρίτης δόσης εμβολίου κατά της covid-19, θα ανοίξει σύντομα στους 5,5 μήνες, μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου. Σημείωσε όμως, ότι η χορήγηση τρίτης δόσης θα συνεχίσει να γίνεται αφού έχουν περάσει έξι μήνες από την δεύτερη δόση του εμβολιασμού με τα εμβόλια Pfizer ή AstraZeneca ή Moderna και δύο μήνες από την ημερομηνία εμβολιασμού με το μονοδοσικό εμβόλιο της Johnson & Johnson. Υπενθυμίζεται ότι η τρίτη δόση εμβολίου γίνεται με mRNA εμβόλιο, Pfizer ή Moderna και για τους πολίτες που εμβολιάστηκαν με το εμβόλιο της Johnson & Johnson η αναμνηστική δόση γίνεται είτε με το εμβόλιο Johnson & Johnson, ή mRNA εμβόλιο.
Μονοκλωνικά και θεραπείες
Η Ελλάδα έλαβε 2000 δόσεις μονοκλωνικών αντισωμάτων της Regeneron. Στόχος της συγκεκριμένης θεραπείας είναι η αποτροπή της επιδείνωσης της νόσου, η προφύλαξη, δηλαδή, από σοβαρή νόσο.
Οι κλινικοί γιατροί της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας, διαμόρφωσαν τα θεραπευτικά πρωτόκολλα αντιμετώπισης της νόσου, τόσο για τους ασθενείς που αντιμετωπίζονται στην κοινότητα όσο και για νοσηλευόμενους ασθενείς. Η χορήγηση της θεραπείας αυτής συστήνεται με βάση συγκεκριμένα, καλά καθορισμένα κριτήρια και μόνο σε ασθενείς που δεν έχουν αντισώματα έναντι του ιού.
Μέσα στις επόμενες εβδομάδες ενδέχεται να δοθεί έγκριση από τον ΕΜΑ και για το αντιικό φάρμακο μολνουπιραβίρη της αμερικανικής εταιρείας MSD, που φαίνεται να μειώνει τον κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου κατά 50%, ενώ ιδιαίτερα ενθαρρυντικά είναι και τα πρώτα αποτελέσματα από αντίστοιχοι αντιικό φάρμακο της εταιρείας Pfizer.
Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η διαθεσιμότητα περισσότερων φαρμακευτικών επιλογών δεν μπορεί να συγκριθεί με τα οφέλη του εμβολιασμού. Το εμβόλιο προστατεύει αποτελεσματικά από τη λοίμωξη, ενώ τα φάρμακα προσπαθούν να βελτιώσουν την έκβαση, αφού αρρωστήσει κάποιος.
Όλα τα δεδομένα για μονοκλωνικά και αντι-ιικές θεραπείες έναντι του SARS-CoV-2
Είναι πραγματικά αξιοσημείωτη η διεθνής ερευνητική προσπάθεια για την ανεύρεση νέων θεραπειών για την αντιμετώπιση της COVID-19.
Όλα τα διαθέσιμα δεδομένα συνοψίζουν οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ).
Μια μετα-ανάλυση στο περιοδικό Frontiers Public Health σχετικά με τις θεραπευτικές επιλογές έναντι της COVID-19 που βρίσκονται υπό αξιολόγηση σε κλινικές μελέτες, δημοσίευσαν ερευνητές στο στο περιοδικό Frontiers Public Health. Συνέλεξαν τα στοιχεία από 222 μελέτες που αφορούσαν συνολικά 102.950 ασθενείς με COVID-19. Όλες οι πιθανές θεραπευτικές προσεγγίσεις συγκρίθηκαν με τη βέλτιστη υποστηρικτική αντιμετώπιση. Η χορήγηση ιματινίμπης, ενδοφλέβιας ανοσοσφαιρίνης και τοσιλιζουμάμπης είχε ως αποτέλεσμα μειωμένο κίνδυνο θανάτου. Ο συνδυασμός της μπαρισιτινίμπης με τη ρεμδεσιβίρη, καθώς και η κολχικίνη, η δεξαμεθαζόνη, ο ανασυνδυασμένος παράγοντας αύξησης των κοκκιοκυττάρων και η τοσιλιζουμάμπη συσχετίστηκαν με μικρότερη πιθανότητα μηχανικού αερισμού. Επιπλέον, η τοφασιτινίμπη, η σαριλουμάμπη, η ρεμδεσιβίρη και ο συνδυασμός μπαριστινιμίμπης με ρεμδεσιβίρη αύξησαν το ποσοστό των ασθενών που λάμβαναν εξιτήριο από το νοσοκομείο. Ακόμη, το πλάσμα αναρρωσάντων, η ιβερμεκτίνη με ή χωρίς δοξυκυκλίνη, η υδροξυχλωροκίνη, η νιταζοξανίδη και η προξαλουταμίδη αύξησαν την κάθαρση του ιού SARS-CoV-2 από τον οργανισμό.
Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι για τις περισσότερες από τις φαρμακευτικές αγωγές που αναφέρθηκαν προηγουμένως τα αποτελέσματα δεν αφορούν μεγάλες κλινικές μελέτες φάσης 3 που δυνητικά θα οδηγούσαν σε έγκριση νέων φαρμάκων. Επιπλέον, μπορεί να υπάρχουν ειδικές ομάδες ασθενών που να έχουν το μέγιστο όφελος από τη χορήγηση συγκεκριμένων θεραπειών. Για παράδειγμα, η χορήγηση πλάσματος από αναρρώσαντες είναι πιο αποτελεσματική όταν χορηγείται τις πρώτες 3 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων και όταν έχει υψηλούς τίτλους αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2.
Μονοκλωνικά αντισώματα
Τα μονοκλωνικά αντισώματα έναντι της COVID-19 ενδείκνυνται για μη νοσηλευόμενους ασθενείς ηλικίας 12 ετών και άνω με διάγνωση COVID-19 ήπιας προς μέτριας βαρύτητας και αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή COVID-19 και επιπλοκές, αναφέρουν οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ. Πρόκειται δηλαδή για ασθενείς που δεν χρειάζονται υποστήριξη με οξυγόνο αλλά έχουν παράγοντες κινδύνου για σοβαρή νόσο όπως: ηλικία 65 ετών και άνω, δείκτη μάζας σώματος (BMI) 35 και άνω, υποκείμενα νοσήματα όπως χρόνια νεφρική νόσος, σακχαρώδης διαβήτης, ανοσοκαταστολή και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα, καρδιαγγειακή νόσος, υπέρταση, χρόνια αναπνευστικά προβλήματα. Η χορήγηση θα πρέπει να γίνει όσο το δυνατόν πιο άμεσα μετά την εργαστηριακή επιβεβαίωση της COVID-19 και σίγουρα σε λιγότερο από 10 ημέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων. Έως σήμερα, τέσσερα μονοκλωνικά αντισώματα για τη COVID-19 έχουν λάβει θετική γνωμοδότηση για χρήση σε επείγουσα βάση, καθότι βρίσκονται ακόμα υπό αξιολόγηση για να λάβουν πλήρη αδειοδότηση κυκλοφορίας. Σε αυτά περιλαμβάνεται ο συνδυασμός των Βamlanivimab και Εtesevimab (EliLilly), ο συνδυασμός των Casirivimab και Imdevimab (Regeneron), το Regdanvimab (Celltrion) και το Sotrovimab (GSK). Η χρήση των μονοκλωνικών αντισωμάτων στο πλαίσιο κλινικών πρωτοκόλλων οδήγησε σε μείωση των νοσηλειών και των θανάτων σε ασθενείς με COVID-19, καθώς και γρηγορότερη μείωση του ιικού φορτίου του SARS-CoV-2, συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο.
Αντι-ιικά φάρμακα
Σημαντικά είναι επίσης και τα αντι-ιικά φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα. Σε μια σχετική κλινική μελέτη, μη νοσηλευόμενοι ασθενείς με διάγνωση COVID-19 ήπιας προς μέτριας σοβαρότητας που έλαβαν μολνουπιραβίρη είχαν σχεδόν 50% μειωμένη πιθανότητα να νοσηλευτούν ή να καταλήξουν. Οι ασθενείς είχαν συμπαραμαρτούντα νοσήματα και επομένως είχαν υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν βαριά νόσο COVID-19. Η μολνουπιραβίρη έχει λάβει έγκριση για χορήγηση στο Ηνωμένο Βασίλειο και εκκρεμεί η σχετική απόφαση των ρυθμιστικών αρχών σε Ευρώπη και Αμερική. Επιπλέον, το αντι-ιικό ρινοναβίρη χορηγείται από το στόμα σε μορφή χαπιού έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο θανάτου ή νοσηλείας λόγω COVID-19 κατά 89% συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο σε μη νοσηλευόμενους ασθενείς υψηλού κινδύνου με COVID-19.
Οι Καθηγητές του ΕΚΠΑ καταλήγουν ότι παρά τις θεραπευτικές εξελίξεις έναντι της COVID-19, ο εμβολιασμός έναντι του SARS-CoV-2 αποτελεί το σημαντικότερο όπλο για την ανάσχεση της πανδημίας.