Στα ζητήματα της εμβάθυνσης της ενεργειακής συνεργασίας αλλά και της ενίσχυσης των συνεργειών σε επίπεδο Πολιτικής Προστασίας έδωσε έμφαση ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, στις δηλώσεις του μετά το πέρας της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής ανάμεσα σε Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ, που έλαβε χώρα στη Λευκωσία.
Ακολουθεί ολόκληρη η τοποθέτηση του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη:
«Ευχαριστώ Νίκο και Bibi, ευχαριστώ καταρχάς για τη φιλοξενία. Είναι πάντα μεγάλη χαρά μου να βρίσκομαι εδώ, στην Κύπρο. Είχαμε την ευκαιρία να επαναβεβαιώσουμε την ισχύ αυτής της τριμερούς σχέσης που έχουμε δημιουργήσει. Έχει αποδειχθεί εξαιρετικά ανθεκτική και, πιστεύω, πολύ επιτυχημένη για τις χώρες και τους λαούς μας.
Είχαμε σήμερα, για ακόμα μια φορά, την ευκαιρία να συζητήσουμε πολλά πεδία κοινού ενδιαφέροντος, σε πολλά από τα οποία αναφερθήκατε, αλλά και για τη δυνατότητα να επεκτείνουμε αυτή την τριμερή εταιρική σχέση, ώστε πιθανώς να συμπεριλάβουμε άλλες χώρες σε ένα σχήμα 3+1, όχι μόνο τις Ηνωμένες Πολιτείες με τις οποίες ήδη συνεργαζόμαστε πάρα πολύ στενά, αλλά άλλες χώρες όπως η Ινδία, η οποία, όπως τόνισε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ, έχουμε φυσικό ενδιαφέρον να κοιτάξει προς τη Δύση και να επεκτείνει το γεωπολιτικό αλλά και το εμπορικό της αποτύπωμα στην περιοχή μας. Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που θα μπορούσαμε να εξετάσουμε πιο συστηματικά, ενδεχομένως προσκαλώντας τον Ινδό πρωθυπουργό να λάβει μέρος στην επόμενη τριμερή μας συνάντηση.
Εστιάσαμε ιδιαίτερα στο ζήτημα της ενέργειας. Είναι, προφανώς, ένα θέμα κοινού ενδιαφέροντος, όπως έχουμε συζητήσει σε πάρα πολλές περιπτώσεις στο παρελθόν. Η Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν παράγει φυσικό αέριο, αλλά αποτελεί φυσικό σημείο εισόδου του φυσικού αερίου στην ευρωπαϊκή αγορά, με σημαντικές επενδύσεις που είναι σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στη χώρα μας. Μας ενδιαφέρει ιδιαίτερα να δούμε πώς το ισραηλινό και το κυπριακό φυσικό αέριο μπορούν να εξαχθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Λύσεις οι οποίες απολαμβάνουν τη στήριξη των δύο κυβερνήσεων, αλλά έχουν επίσης δοκιμαστεί στις απαιτήσεις της αγοράς, θα έχουν σίγουρα την υποστήριξή μας.
Πάντοτε ήμασταν σθεναροί υποστηρικτές της ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ των χωρών μας. Πρόκειται για ένα έργο μεγάλου ενδιαφέροντος, καθώς επιδιώκουμε να επεκταθούμε περισσότερο στις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και χρειαζόμαστε μεγαλύτερη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας.
Και, ασφαλώς, σε ό,τι αφορά στον τομέα της πολιτικής προστασίας, όλοι μας δοκιμαστήκαμε το φετινό καλοκαίρι από τις πυρκαγιές, ιδίως η Ελλάδα. Ευχαριστούμε το Ισραήλ και την Κύπρο για την υποστήριξή τους. Δώσαμε κι εμείς το ”παρών” όταν η Κύπρος ζήτησε την υποστήριξή μας, σε μία δύσκολη περίοδο για τους γείτονές μας, αλλά είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να κάνουμε περισσότερα για να συντονίσουμε τις ενέργειές μας στον τομέα της πολιτικής προστασίας, ενδεχομένως θεσμοθετώντας τη συμμετοχή του Ισραήλ σε ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες πολιτικής προστασίας. Πιστεύω ότι αυτό είναι κάτι που πρέπει να διερευνήσουμε.
Αλλά, βεβαίως, και να επικεντρωθούμε περισσότερο στο πώς η τεχνολογία θα μας βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Συνομιλούμε ήδη με το Ισραήλ για λύσεις που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη και θα μας προσφέρουν δυνατότητες έγκαιρου εντοπισμού. Αν χρειάζεστε μία χώρα που αντιμετωπίζει πολλές πυρκαγιές ώστε να εκπαιδεύσετε τα μοντέλα τεχνητής νοημοσύνης σας να τις εντοπίζουν, η Ελλάδα θα ήταν, δυστυχώς, μία από τις πρώτες επιλογές.
Πρέπει, ωστόσο, να έχουμε επίγνωση ότι η πολιτική προστασία θα ανέβει στη λίστα των προτεραιοτήτων μας. Πρόκειται για μια πραγματική απειλή που μπορεί να έχει καταστροφικές επιπτώσεις σε ζωές, σε περιουσίες, αλλά και στο φυσικό μας περιβάλλον. Και προφανώς, περισσότερη συνεργασία σε αυτόν τον τομέα μόνο θα μας ωφελήσει.
Επιτρέψτε μου επίσης να τονίσω αυτό που επισημάνατε και οι δυο σας: τις πολύ ισχυρές διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων των τριών χωρών μας, το γεγονός ότι ο τουρισμός μεταξύ των χωρών μας ανθεί, αλλά και τη δυνατότητα περαιτέρω επέκτασης του εμπορίου και των άμεσων ξένων επενδύσεων μεταξύ των τριών χωρών μας. Υπάρχουν πολλοί τομείς στους οποίους μπορούμε να συνεργαστούμε περαιτέρω και προσβλέπουμε στη διερεύνηση της βελτίωσης του τριμερούς εμπορίου και των διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ των πολιτών μας.
Τέλος, όσον αφορά την ασφάλεια και την άμυνα, έχουμε ισχυρές σχέσεις, ειδικότερα η Ελλάδα με την Κύπρο -είναι μια πολύ προφανής και μακροχρόνια σχέση- αλλά και με το Ισραήλ. Υπάρχουν περισσότερα που μπορούμε να κάνουμε στην άμυνα. Στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι συνεργαζόμαστε πολύ αποτελεσματικά. Μερικές φορές πράγματα που δεν γίνονται δημοσίως γνωστά δείχνουν το βάθος της σχέσης μας, όταν πρόκειται για τις αντιτρομοκρατικές μας πρωτοβουλίες.
Επιτρέψτε μου να κλείσω υπενθυμίζοντας το παλιό ρητό που λέει ότι ”αν θέλετε να πάτε γρήγορα, πηγαίνετε μόνοι σας, αλλά αν θέλετε να πάτε μακριά, πηγαίνετε μαζί”. Εμείς σίγουρα θέλουμε να πάμε μακριά και θα πάμε μαζί. Αλλά μπορούμε επίσης να πάμε και γρήγορα και μακριά, αυτό είναι που θέλουμε να κάνουμε. Σας ευχαριστώ, λοιπόν, και πάλι για αυτή την ουσιαστική και παραγωγική συζήτηση, προσβλέπω στην επόμενη συνάντησή μας, στο Ισραήλ».
Κοινή Δήλωση της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ
Η Κοινή Δήλωση της Τριμερούς Συνόδου Κορυφής, Ελλάδας- Κύπρου- Ισραήλ, επιβεβαιώνει τη δέσμευση των τριών χωρών να συνεχίσουν να ενισχύουν τη δυναμική συνεργασία τους στο πλαίσιο της τριμερούς πλατφόρμας και αναφέρει αναλυτικά:
«We, Nikos Christodoulides, President of the Republic of Cyprus, Kyriakos Mitsotakis, Prime Minister of the Hellenic Republic, and Benjamin Netanyahu, Prime Minister of the State of Israel, having met in Nicosia today, September 4th 2023, for the 9th Trilateral Summit between our countries and reaffirmed our commitment to continue strengthening the dynamic cooperation of our trilateral partnership platform. Our engagement reflects our shared values and ever-increasing common interests, aiming to contribute to peace, stability, security and prosperity in the Eastern Mediterranean and the wider region.
As underlined on previous occasions, our three countries remain committed to welcoming other like-minded parties in our resolute effort to create and advance synergies, to the benefit of our countries and peoples, as well as of our region.
We reviewed progress achieved in a multiplicity of cooperation pillars, which have been developing in the eight years since the inception of this Trilateral forum and reaffirmed our aim to propel collaborations in key domains, such as energy, defense, emergency response, environment, tourism, health, technology and innovation, and diasporas.
We agreed that the energy sector, and in particular, natural gas, electricity and renewable energy, is a solid foundation for cooperation in the region, based on international law including the law of the sea and the respect of all states to exercise their rights in their respective EEZ/Continental Shelf.
In light of the growing need for energy diversification and interconnectivity, due to the geopolitical developments, we reaffirmed the common interest to advance prospects for a reliable energy corridor from the Eastern Mediterranean basin to Europe. In this context we stressed the importance of further promoting energy synergies with like-minded countries including the EMGF and regional projects such as electrical interconnections, like the EuroAsia Interconnector, and possible natural gas/hydrogen pipelines.
Addressing the global challenge of climate change, we agree to reinforce our efforts through regional cooperative projects, R&D, innovative energy technologies and promoting further regional energy connectivity. Against the backdrop of recent wildfires in Greece and Cyprus, taking note of the recent assistance provided by Israel, we reaffirm our mutual commitment to assist each other in responding to emergencies and further enhance our coordination and joint capabilities for that purpose.
We also reaffirmed on the value of the 3+1 format with the United States which can offer tangible deliverables, inter alia, in the areas of energy, economy, climate action, emergency preparedness and counterterrorism. It was agreed to work together towards holding a ministerial 3+1 meeting later this year.
Given the positive momentum unleashed by the historic Abraham Accords and the new opportunities that it has created, we explored ways of linking work done in our Trilateral platform with other regional formats, including the Negev Forum.
The strengthening and widening of the circle of peace between Israel and the Arab world, unthinkable only a few years ago, holds the promise for a more secure and prosperous region, and we are committed to encourage and support this process.
Prime Minister Mitsotakis and Prime Minister Netanyahu were briefed by President Christodoulides on the latest developments around the Cyprus Issue and welcomed his initiative to include an enhanced EU role in the efforts to resume negotiations. In this context the three sides expressed unwavering support for a just, comprehensive, and viable settlement of the Cyprus problem, based on international law and relevant UN Security Council Resolutions.
They also expressed serious concern over recent actions in the buffer zone near Pyla, taking note of the Security Council’s 21 August press statement on this matter. In this vein, they underscored the need to avoid any further unilateral or escalatory actions that could raise tensions and harm the prospects for a settlement.
We agreed that a settlement which will reunify the island, based on the respect of democratic principles, human rights and fundamental freedoms of all Cypriots, would not only benefit the people of Cyprus in its entirety, but also significantly contribute to the peace and stability of the region.
We firmly and unequivocally condemned all forms of terrorism, as well as incitement to violence and hatred.
We called on our regional partners and the rest of the international community to step up the efforts to curb terrorism and hold all entities which promote and sponsor it accountable. Recent terror plots against Israeli and Jewish targets were encouraged by foreign actors who aim to destabilize the region. These malicious attempts were foiled thanks to the Greek and Cypriot authorities and demonstrated the common threat of terrorism and the importance of our close cooperation in the fight against it.
We reiterated our steadfast commitment to the enhancement of EU-Israel relations. We underline the need to promote cooperation in the framework of the EU-Israel Association Agreement, and the reconvening of the EU-Israel Association Council during the last quarter of this year.
We also noted the importance of the Aqaba and Sharm El Sheikh meetings and their key contribution to de-escalation and stability, as well as their potential for rebuilding trust between the parties which is needed for advancing a just and lasting peace.
We agreed that the next trilateral Summit will be held in Israel, during 2024».