«Έρχομαι σε μια περίοδο αναταράξεων αλλά και σε μια περίοδο που οι ελληνοαμερικανικές σχέσεις είναι στην καλύτερη φάση τους», τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης, μιλώντας πριν από λίγο στη δεξαμενή σκέψης Atlantic Council στην Ουάσινγκτον.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι «σε αυτή την ταραχώδη περίοδο, είμαστε ένας αξιόπιστος σύμμαχος των ΗΠΑ» ενώ χαρακτήρισε σημαντικό σημείο τις εκλογές της 7ης Ιουλίου μετά από δέκα χρόνια κρίσης.
Ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε με έμφαση στην ανάγκη υλοποίησης μεταρρυθμίσεων.
«Πρέπει να κάνουμε μεταρρυθμίσεις, όχι επειδή μας τις επιβάλλουν, αλλά επειδή χρειάζονται», υπογράμμισε ενώ σημείωσε πως είναι πλεονέκτημα για την κυβέρνηση «η ισχυρή εντολή που λάβαμε».
Ειδικότερα για την οικονομία, είπε ότι αντιδρά πολύ καλά, ότι αποπληρώσαμε το Δ.Ν.Τ., υπάρχει πια η αίσθηση στη χώρα επιστρέψαμε στη δουλειά. Διαβεβαίωσε δε, ότι και το 2020 η κυβέρνηση θα συνεχίσει να έχει επιθετική ατζέντα μεταρρυθμίσεων, κάτι που θα της δώσει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει και άλλα ζητήματα.
Για το ύψος του στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5%, ο κ. Μητσοτάκης είπε ότι έρχεται από μια άλλη περίοδο που οι πιστωτές μας δεν μας πίστευαν. «Έχουμε πλέον κάθε λόγο για να επιχειρηματολογήσουμε προς την αντίθετη κατεύθυνση. Ξεκινάμε την συζήτηση αυτή στο Eurogroup, θα συναντηθώ με τη γενική διευθύντρια του Δ.Ν.Τ. Χρειαζόμαστε να χρησιμοποιήσουμε τον επιπλέον δημοσιονομικό χώρο για να μειώσουμε φόρους», υπογράμμισε.
Αντίστοιχα, μιλώντας για τις επενδύσεις, ο πρωθυπουργός είπε πως όταν κοιτάζει τους αριθμούς, βλέπει ότι είμαστε κάτω από τους στόχους.
Αναφερόμενος στην επένδυση του Ελληνικού, είπε ότι υπάρχει κινητικότητα παρά τη γραφειοκρατία. Είπε επίσης ότι αναζητούμε περισσότερες αμερικανικές επενδύσεις, ενώ ανέφερε χαρακτηριστικά, πως πλέον δεν υπάρχει ο αντιαμερικανισμός των δεκαετιών του ‘70 και του ‘80.
«Δεν είναι πλέον έτσι», συνέχισε σημειώνοντας πως πλέον «υπάρχει συνεννόηση ως προς αυτό, κάτι που δεν συνέβαινε με την προηγούμενη κυβέρνηση».
Ο κ. Μητσοτάκης είπε επιπλέον, ότι «θα εξερευνήσουμε τις πιθανότητες για την αγορά μαχητικών αεροσκαφών F-35» εξηγώντας ότι προφανώς δεν είμαστε ακόμα στην οικονομική κατάσταση για να κάνουμε τέτοιες αμυντικές επενδύσεις.
Ο πρωθυπουργός δήλωσε πως ήταν ανέκαθεν μεγάλος υποστηριχτής του ΝΑΤΟ και αποδοκίμασε τη συμπεριφορά της Άγκυρας.
«Το έκανα σαφές στο Λονδίνο ότι είναι απαράδεκτο ένας σύμμαχος να προκαλεί τον άλλο σύμμαχο. Η Τουρκία συνεχίζει να προκαλεί και θα πρέπει το ζήτημα να συζητηθεί στην συμμαχία», ανέφερε μεταξύ άλλων. Όσο για τα ενεργειακά, είπε πως πρόκειται για σημαντικό πυλώνα των ελληνο-αμερικανών σχέσεων και αναφέρθηκε στην υπογραφή του αγωγού Eastmed, τονίζοντας πως δεν πρόκειται για σημαντικό γεγονός μονάχα για την Ελλάδα και τις συνυπογράφουσες χώρες, αλλά και για την Ευρώπη, καθώς θα καλύψει τις ανάγκες της για τα επόμενα 30 χρόνια. Ξεκαθάρισε δε, ότι δεν αποκλείεται κανένας από τη συμφωνία αυτή, και πως η Ελλάδα δεν στέκεται απέναντι στην Τουρκία.
Παράλληλα, τόνισε πως η «συμφωνία» Τουρκίας – Λιβύης δεν παράγει νομικά αποτελέσματα, είπε ότι είναι ανυπόστατη νομικά και γελοία γεωγραφικά.
«Είναι μια συμφωνία που δεν έχει καμία νομική ισχύ», υπογράμμισε ενώ ανέφερε πως ενώ έχουμε διαφορές με την Τουρκία, είμαστε διατεθειμένοι να κρατήσουμε ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας.
«Αν η Τουρκία συμφωνεί πως πρέπει να επιλύσουμε τις διαφορές μας για τις θαλάσσιες ζώνες, τότε μπορούμε να πάμε στη Χάγη αλλά προϋπόθεση είναι να σεβαστεί το διεθνές δίκαιο και να αναγνωρίσει ότι η μοναδική μας διαφορά στο Αιγαίο είναι η υφαλοκρηπίδα», ξεκαθάρισε προσθέτοντας πως απαιτούνται ενέργειες αποκλιμάκωσης.
«Δεν θα δεχθούμε καμία παραβίαση των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων», τόνισε.
Αναφερόμενος επίσης στη Συμφωνία των Πρεσπών, υπενθύμισε πως ως αρχηγός της αντιπολίτευσης ήταν απέναντι και έκανε τα πάντα για να μην κυρωθεί η συμφωνία, προειδοποιώντας ότι αν κυρωθεί δε θα μπορούσε να αλλάξει.
«Υπάρχουν ακόμα θέματα και προσπαθούμε να τα αλλάξουμε. Την ίδια ώρα έχουμε πει ότι είναι προς όφελός μας ο ευρωπαϊκός δρόμος των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων. Υποστηρίξαμε την απόφαση στην τελευταία σύνοδο κορυφής για ημερομηνία έναρξης των ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Αλλά για την Αλβανία έχουμε ξεκαθαρίσει ότι θα πρέπει να υπάρξει σεβασμός της ελληνικής εθνικής μειονότητας», συμπλήρωσε.
Για την κατάσταση μετά τη δολοφονία του Σουλεϊμανί ο κ. Μητσοτάκης ανέφερε ότι πρέπει να υπάρξει αποκλιμάκωση.
«Έχουμε στενές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο αλλά δεν ξεχνάμε ποιοι είναι οι σύμμαχοι μας» σημείωσε, ενώ μίλησε και για τη συνεργασία της Ελλάδας με την Κίνα, λέγοντας πως ο Πειραιάς είναι το φυσικό λιμάνι από την Αφρική και την Ασιατική χώρα.
«Είμαι υπέρ της ελεύθερης διακίνησης. Δεν είμαστε υπερεκτεθειμένοι στην Κίνα. Ελλάδα και Κίνα έχουν στενούς πολιτιστικούς δεσμούς», είπε μεταξύ άλλων.
Μετά από σχετική ερώτηση, ο πρωθυπουργός είπε ότι ζούμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και ανέφερε ως παράδειγμα τις πυρκαγιές στην Αυστραλία.
«Αν δεν έχουμε μια επιθετική αντιμετώπιση στο θέμα, θα συνεχιστούν τα προβλήματα» τόνισε, ενώ ανέφερε ως παράδειγμα ότι στην Ελλάδα εφαρμόζουμε σχέδιο πλήρους απολιγνιτοποίησης μέχρι το 2028.
Ερωτηθείς για το ζήτημα της ΕΛΣΤΑΤ και της δίωξης του πρώην επικεφαλής της Ανδρέα Γεωργίου, είπε ότι βρίσκεται στη Δικαιοσύνη και πως καλό είναι να τελειώσει. «Δεν βοήθησε το θέμα στην φήμη της Ελλάδας στο εξωτερικό», συμπλήρωσε.
Ο πρωθυπουργός ρωτήθηκε και για το προσφυγικό. Είπε ότι δεν μπορείς έχεις τη συνθήκη Σένγκεν και να μην έχεις κοινή πολιτική για το άσυλο. Είναι πολύ άδικο να ρίχνεις το βάρος στις χώρες που βρίσκονται στα σύνορα της Ε.Ε.. Δεν μπορώ να περιμένω από την ΕΕ για να απαντήσει. Αντιμετωπίζουμε την κατάσταση και παίρνουμε αποφάσεις . Από την πρώτη Ιανουαρίου έχουμε «σφίξει» τις διαδικασίες. Ο ρόλος της ακτοφυλακής είναι να ελέγχει τα σύνορα. Δεν είμαστε επιτροπή υποδοχής», ανέφερε μεταξύ άλλων.
Τέλος, ο πρωθυπουργός μίλησε και για τους Έλληνες που εγκατέλειψαν τη χώρα στα χρόνια της κρίσης. Είπε ότι στόχος του είναι να διαμορφωθούν οι συνθήκες, ώστε να επιστρέψουν στην πατρίδα, όχι μόνο γιατί θα βρουν καλές θέσεις εργασίας, αλλά γιατί θα αισθανθούν ότι η χώρα κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση.
Τα βασικά σημεία από τις απαντήσεις του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη
*Για τη στάση της Τουρκίας*
«Κατέστησα σαφές στις δηλώσεις μου (στη Σύνοδο του NATO) ότι είναι απαράδεκτο, στο πλαίσιο μιας συμμαχίας, να έχουμε ένα μέλος να προκαλεί ξεκάθαρα ένα άλλο μέλος της Συμμαχίας. Προφανώς αναφέρομαι στην Τουρκία και στις ενέργειες του Προέδρου Ερντογάν. Αυτό δεν πρέπει να παραμερίζεται στο πλαίσιο μιας συμμαχίας, διότι η γενική προσέγγιση του NATO πάντα ήταν “έχουμε δύο μέλη που έχουν ζητήματα, αφήστε τους να τα λύσουν”, αλλά νομίζω ότι είναι σαφές πως η κατάσταση είναι διαφορετική, βρισκόμαστε ενώπιον μιας Τουρκίας που συμπεριφέρεται με έναν εξαιρετικά επιθετικό τρόπο αλλά συνάμα παραμένει μέλος της συμμαχίας. Αυτά τα θέματα πρέπει να συζητούνται εντός της συμμαχίας. Έχουν επίσης ξεκάθαρες επιπτώσεις στην ασφάλεια. Νομίζω είναι επίσης προφανές στην κυβέρνηση των ΗΠΑ πως δεν είναι δυνατόν να πουλάς αεροσκάφη F-35 σε μία χώρα που ταυτόχρονα προμηθεύεται το αντιαεροπορικό σύστημα S-400. Τα δύο δεν γίνεται να πάνε μαζί».
*Για τη Συμφωνία με τη Λιβύη*
Η συμφωνία της Τουρκίας με την κυβέρνηση στην Τρίπολη για θαλάσσιες ζώνες, «είναι ξεκάθαρα άκυρη και έωλη αλλά είναι επίσης γεωγραφικά γελοία. Απλά χρειάζεται να κοιτάξεις τον χάρτη για να καταλάβεις ότι δεν υπάρχει σύνδεση ανάμεσα στην Τουρκία και τη Λιβύη. Φυσικά η συμφωνία υποθέτει ότι τα νησιά μας -περιλαμβανομένου του μεγαλύτερου νησιού μας, της Κρήτης- δεν έχουν Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, κάτι που αντίκειται σε όλα όσα γνωρίζουμε στο Διεθνές Δίκαιο. Έχει το επιπρόσθετο πρόβλημα ότι δεν έχει επικυρωθεί από τη λιβυκή Βουλή. Επομένως, πρόκειται για συμφωνία που ξεκάθαρα δεν έχει νομική βάση, δεν θεωρούμε ότι παράγει οποιοδήποτε έννομο αποτέλεσμα. Αλλά αποτελεί ένδειξη του πώς σκέφτεται η Τουρκία όσον αφορά την ανατολική Μεσόγειο».
*Για τη διαφορά με την Τουρκία και τη Χάγη*
«Σχετικά με τις διαφορές μας για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, που τη θεωρούμε την μόνη διαφορά μας με την Τουρκία στο Αιγαίο και στην ανατολική Μεσόγειο, έχω πει δημοσίως πως εάν δεν μπορούμε να τις επιλύσουμε είμαστε ανοιχτοί στο να συζητήσουμε προσφυγή στη Χάγη. Και να αφήσουμε το δικαστήριο να αποφασίσει, που πιστεύω είναι πολύ δίκαιη και λογική προσέγγιση, με την προϋπόθεση ότι όλοι πιστεύουμε στο Διεθνές Δίκαιο. Αλλά προκειμένου να φτάσουμε σε αυτό το σημείο πρέπει να απόσχουμε από οποιαδήποτε δραστηριότητα που ξεκάθαρα κλιμακώνει την περιφερειακή ένταση».
«Έχουμε επίσης ξεκαθαρίσει ότι δεν θα δεχτούμε οποιαδήποτε παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας. Έχουμε τις διαφορές μας με την Τουρκία, αλλά ταυτόχρονα είμαστε πολύ ανοιχτοί στη διατήρηση ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας».
*Για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή*
«Πρώτον, είμαστε σύμμαχοι με τις ΗΠΑ. Στεκόμαστε στο πλευρό των συμμάχων μας σε δύσκολες περιόδους. Καταλαβαίνω πως η συγκεκριμένη απόφαση ελήφθη λαμβάνοντας υπόψη το εθνικό συμφέρον των ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, πρέπει να έχουμε πλήρη επίγνωση ότι υπάρχουν ευρείες ανησυχίες για πιθανή κλιμάκωση και πρέπει να καταβληθούν προσπάθειες ώστε να γίνουν κινήσεις που θα αποκλιμακώσουν την ένταση. Είχαμε και ακόμα έχουμε πολύ στενούς δεσμούς με τον Αραβικό κόσμο και θεωρούμε τους εαυτούς τίμιους παίχτες στην περιοχή, αλλά δεν ξεχνάμε ποιοι είναι οι σύμμαχοί μας και πού ανήκουμε γεωπολιτικά».
*Για την Ενέργεια και τον EastMed*
Τα ενεργειακά αποτελούν «πολύ σημαντική πτυχή της σχέσης μας με τις ΗΠΑ. Είναι προς το συμφέρον της Ευρώπης αλλά και των Ηνωμένων Πολιτειών να διαφοροποιηθούν οι πηγές ενέργειας και η Ελλάδα είναι στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας. Η συμφωνία για τον αγωγό EastMed είναι ένα φιλόδοξο, μακροπρόθεσμο project που θα μεταφέρει φυσικό αέριο από την ανατολική Μεσόγειο στην ευρωπαϊκή αγορά. Πρόκειται για σημαντικό έργο για την Ευρώπη, όχι μόνο για την Ελλάδα. Η ανατολική Mεσόγειος είναι η μοναδική αποδεδειγμένη νέα πηγή φυσικού αερίου στην οποία έχει πρόσβαση η Ευρώπη. Για τα επόμενα 30 χρόνια, τουλάχιστον, το φυσικό αέριο θα είναι το μεταβατικό καύσιμο που θα μας επιτρέψει να κινηθούμε προς μία ουδέτερη Ευρώπη στο ισοζύγιο εκπομπών».
«Οι χώρες της περιοχές έλαβαν τη σημαντική γεωπολιτική απόφαση ότι ο βέλτιστος τρόπος να μεταφερθεί το αέριο είναι με έναν αγωγό που θα περνά μέσω της Κύπρου, της Ελλάδας και θα φτάνει στην Ιταλία».
«Δεν επιδιώκουμε να αποκλείσουμε οποιονδήποτε από την ενεργειακή συνεργασία στην ανατολική Μεσόγειο. Με προϋπόθεση ότι σέβεται το Διεθνές Δίκαιο και παίζει σύμφωνα με τους κανόνες του παιχνιδιού. Δεν είναι μία συμφωνία που στρέφεται εναντίον της Τουρκίας ή οποιασδήποτε άλλης χώρας. Έχουμε ένα πλαίσιο συνεργασίας, χωρών που σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο. Η σκέψη της Τουρκίας ξεκάθαρα δεν ευθυγραμμίζεται με αυτό. Θα ήμουν πολύ χαρούμενος εάν η Τουρκία αναθεωρούσε την προσέγγισή της.
*Το ΔΝΤ στηρίζει χαμηλότερα πλεονάσματα*
Ο στόχος για πλεόνασμα 3,5% είναι μια πολιτική που προέρχεται από μια διαφορετική εποχή – που υπήρχε πραγματική ανησυχία σχετικά με την αξιοπιστία της χώρας και οι πιστωτές δεν είχαν εμπιστοσύνη. Σήμερα η κατάσταση δεν είναι έτσι. Έχουμε την υποστήριξη του ΔΝΤ, το Ταμείο έχει δηλώσει πολύ καθαρά γιατί οι στόχοι των πρωτογενών πλεονασμάτων πρέπει να μειωθούν. Από τη μείωση αυτή το 80% θα κατευθυνθεί στη μείωση των φόρων και το 20% στη μείωση της φτώχειας και για κοινωνικές ανάγκες.
*Για τα Δυτικά Βαλκάνια*
Να διευκρινίσω πως ως αρχηγός της αντιπολίτευσης είχα αντιταχθεί στη συμφωνία των Πρεσπών, για πολύ συγκεκριμένους λόγους, είχα κάνει επίσης ό,τι περνούσε από το χέρι μου ώστε η συμφωνία να μην κυρωθεί από το κοινοβούλιο. Είχα, επίσης, πει δημοσίως πως μόλις η συμφωνία κυρωθεί υπάρχουν πολύ λίγα που μπορούμε να κάνουμε για να την αλλάξουμε και ότι θα πρέπει να τη σεβαστώ όταν θα αναλάβω την εξουσία, και αυτό έχω κάνει».
«Βοηθάμε τις εταιρείες μας, διασφαλίζουμε πως προστατεύουν τα εμπορικά σήματά τους και θα εργαζόμαστε προς αυτή την κατεύθυνση πολύ συστηματικά. Την ίδια στιγμή έχουμε πει δημοσίως πως είναι προς το συμφέρον μας να προσδεθούν τα Δυτικά Βαλκάνια στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Όσον αφορά δε την Αλβανία, πρέπει να γίνουν σεβαστά τα δικαιώματα της Ελληνικής Εθνικής Μειονότητας. Είμαστε μια χώρα με αυτοπεποίθηση που έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή και επιθυμεί να συμβάλλει σε μια εμπροσθοβαρή ατζέντα για την επόμενη δεκαετία.
*Εμβάθυνση στρατηγικής συνεργασίας*
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναφέρθηκε στην εμβάθυνση στρατηγικής συνεργασίας με τις ΗΠΑ για την οποία υπάρχει, πλέον, ευρύτατη και διακομματική στήριξη στην Ελλάδα μετά και τη στροφή ΣΥΡΙΖΑ.