Ποιες οι προκλήσεις της εθνικής οικονομίας, ποιο το δέον εθνικό παραγωγικό μοντέλο, ποιος ο ρόλος της ενέργειας και πώς αυτή «δένει» με την εξωτερική πολιτική ήταν μερικά από τα ζητήματα που εθίγησαν στη συζήτηση που έγινε στο πλαίσιο του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών, με συμμετέχοντες τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Ευάγγελο Μυτιληναίο, και συντονιστή τον Αθανάσιο Έλλις, διευθυντή της αγγλόφωνης έκδοσης της εφημερίδας «Καθημερινή».
Είναι μια δύσκολη συγκυρία, σημείωσε εισαγωγικά ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της «Μυτιληναίος», επικαλούμενος τις προβλέψεις για την ύφεση της ελληνικής οικονομίας.
Σύμφωνα με τον πρώην αντιπρόεδρο και υπουργό, πρέπει να διασωθούμε, να περιορίσουμε τη βλάβη όσο γίνεται περισσότερο, αλλά και ταυτόχρονα να αναδιαρθρώσουμε το παραγωγικό μας μοντέλο, διότι τώρα κρατάμε ζωντανό ένα μοντέλο με στρεβλώσεις και μειωμένη ανταγωνιστικότητα, όπως χαρακτηριστικά ανέφερε.
Για το θέμα του κρατικού παρεμβατισμού, ο Ευαγγ. Μυτιληναίος είπε πως είναι ένα σοβαρό θέμα που επανακάμπτει στις οικονομίες μετά από δεκαετίες, και πρέπει να μας προβληματίσει τι αποτελέσματα θα έχει. Συγχρόνως δε, διατύπωσε τις επιφυλάξεις του για τη βοήθεια της Ευρωζώνης (Ταμείο Ανάκαμψης κ.ο.κ.), καθώς διαπιστώνει μεγάλες αντιρρήσεις για τούτο και δεν έκρυψε την ανησυχία του, όχι ότι θα ανακληθούν οι προτάσεις, αλλά ότι μπορεί να μειωθεί πολύ η ισχύς της ευρωπαϊκής βοήθειας. «Θέλω να δω τις επιχορηγήσεις και τα χαμηλότοκα ή αρνητικού επιτοκίου δάνεια, πρέπει να κρατάμε μικρό καλάθι», συνέστησε επί λέξει ο επιχειρηματίας.
Πιο αναλυτικά για το ισχύον ελληνικό αναπτυξιακό μοντέλο, ο Ευάγγ. Μυτιληναίος είπε πως είναι χτισμένο πάνω στον ελληνικό ήλιο και θάλασσα. «Αυτό το μοντέλο ήταν η εύκολη λύση και πρέπει να αλλάξει με πολλούς τρόπους», ζήτησε.
«Η τουριστική μονοκαλλιέργεια είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, το προϊόν είναι εύθραυστο, μπορεί ένας ιός, ένα πολιτικό γεγονός, μια τρομοκρατική ενέργεια να σου δημιουργήσει τεράστια προβλήματα», επΙσήμανε ο συνομιλητής του από τη δική του πλευρά. Αυτό που ζούμε, υποστήριξε επίσης ο Ευάγγ. Βενιζέλος, είναι η αποσπασματοποίηση της παγκοσμιοποίησης, από την παγκοσμιοποίηση πηγαίνουμε σε μια περιφερειοποίηση, κάθε χώρα στη γειτονιά της, οι αποστάσεις αποκτούν σημασία.
Όμως ο πρώην υπουργός είπε και κάτι ακόμη: η Ελλάδα παίρνει ένα πολύ μεγάλο πακέτο 50 δισ. μαζί με το ΕΣΠΑ για τα επόμενα πέντε χρόνια. Αυτό σημαίνει, με μια μικρή μόχλευση, ότι θα έχουμε 4% – 5% ανάπτυξη μόνο από αυτά. «Θα έχουμε;», διερωτήθηκε και χαρακτηρίζοντας «περίπλοκη» την κατάσταση, εκτίμησε ότι οι ανισότητες θα διευρυνθούν, οι μισές κρατικές ενισχύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση είναι από τη Γερμανία προς τις γερμανικές επιχειρήσεις, όχι το 25% που αντιστοιχεί στο μέγεθός της αλλά το 50%.
Δεν είναι μόνο η Γερμανία που βοηθά τις επιχειρήσεις με πάρα πολλούς τρόπους, είναι κι άλλες χώρες, συνέχισε από το ίδιο σημείο ο κ. Μυτιληναίος εκφράζοντας την ελπίδα του, αυτή η κρίση να είναι μια αφορμή φιλελευθεροποίησης της οικονομίας, η εργασία εξαρτάται από την ύπαρξη των επιχειρήσεων, τόνισε. «Ελπίζω με αφορμή τη φοβερή εξέλιξη της πανδημίας να αλλάξει το παραγωγικό μοντέλο, να υποστηρίξει τομείς και επιχειρήσεις που πραγματικά προσφέρουν στην ελληνική οικονομία», υπογράμμισε και ζήτησε να μην αφήσουμε τις σειρήνες του κρατισμού, όπως είπε, να επικρατήσουν γιατί στην Ελλάδα ο κρατισμός δεν είναι ότι σώζουμε μια πολύ καλή εταιρεία επειδή θέλουμε να έχουμε ένα παγκόσμιο ρόλο, στην Ελλάδα σώζουμε μια εταιρεία για να διορίσουμε μερικούς δικούς μας, σημείωσε επί λέξει ο Ευάγγ. Μυτιληναίος.
Στο επόμενο ερώτημα για το τραπεζικό σύστημα, ο πρ. υπουργός τόνισε πως οι τράπεζες πρέπει τώρα να αποδείξουν ότι μπορούν να λειτουργήσουν ως ενδιάμεσοι φορείς και να δώσουν ρευστότητα στην πραγματική οικονομία. Όχι μόνο των μεγάλων, υγιών επιχειρήσεων, αλλά και εκείνων που μπορούν να διασωθούν ή που μπορούν να αναπτυχθούν, αλλά όχι να διατηρούμε επιχειρήσεις – ζόμπι, διευκρίνισε, αυτό είναι θέμα που θα βρούμε μπροστά μας. Πρέπει να κινηθούμε σωστικά αλλά και αναδιαρθρωτικά, είπε ακόμη.
Στον τομέα που δραστηριοποιείται επιχειρηματικά, την ενέργεια, όλα αλλάζουν, σημείωσε εμφατικά ο Ευάγγ. Μυτιληναίος, και προσέθεσε: Η ίδια η ΔΕΗ αλλάζει, η ΔΕΠΑ πωλείται, ιδιωτικοί όμιλοι μεγαλώνουν, το παραγωγικό μοντέλο της ενέργειας αλλάζει, ο λιγνίτης αποσύρεται και μάλιστα σχετικά γρήγορα, οι ανανεώσιμες πηγές είναι το μέλλον χωρίς αμφιβολία σε συνδυασμό με την αποθήκευση της ενέργειας. Με την ταυτόχρονη επισήμανση ότι οι ευρωπαϊκές χώρες, και πρώτα η Γερμανία, υποστηρίζουν ενεργειακά τις επιχειρήσεις τους με φανερούς και αφανείς τρόπους, με πολλούς τρόπους. Είναι ένα θέμα που σχετίζεται με τον ανταγωνισμό, είναι ένα θέμα που το ξέρουν τα κόμματα, η προηγούμενη κυβέρνηση, η σημερινή κυβέρνηση, το υπουργείο -όλοι το ξέρουν.
Και στο ευαίσθητο ζήτημα πώς «δένουν» ενεργειακά και εξωτερική πολιτική, ο Ευάγγ. Βενιζέλος δήλωσε: Ο χρόνος τρέχει, τα δεδομένα αλλάζουν. Τα ορυκτά καύσιμα στο βυθό της Μεσογείου χάνουν τη σημασία τους. Η βιωσιμότητα και η προοπτική των μεγάλων σχεδίων για αγωγούς πρέπει να επανεξετασθούν με βάση τα νέα δεδομένα της ενεργειακής πολιτικής -και επηρεάζει και την εξωτερική πολιτική. Παρατήρησε επίσης ότι στο πρόσφατο ελληνο-ιταλικό σύμφωνο η Ιταλία ενδιαφέρθηκε για την αλιεία, όχι τα ορυκτά καύσιμα. Ενώ για τη στάση της αντιπολίτευσης είπε πως γενικά είναι μετριοπαθής, προσεκτική, σοβαρή και υποβοηθητική. «Μακάρι να συνεχισθεί αυτό το κλίμα γιατί έχουμε μπροστά μας δύσκολες αποφάσεις, πρέπει να αποκτήσουμε εθνική στρατηγική αυτοσυνειδησία», υπογράμμισε εξάλλου.
Επίσης, ο Ευάγγελος Βενιζέλος εκτίμησε ότι η Τουρκία δεν θέλει να κάνει έρευνες για ορυκτά καύσιμα για επιχειρηματικούς λόγους, αλλά θέλει να κάνει «πολιτικού χαρακτήρα έρευνες» για λόγους πολιτικού και νομικού συμβολισμού.
Στη συνέχεια της συζήτησης ο Ευάγγ. Μυτιληναίος διευκρίνισε ότι η συμφωνία με την Gazprom δεν έχει καμία γεωπολιτική διάσταση, είναι καθαρά εμπορική συμφωνία με το μεγαλύτερο προμηθευτή αερίου στην Ε.Ε.
Κλείνοντας εν είδει συμπερασματικού σχολίου ο μεν επιχειρηματίας εκτίμησε πως η χώρα θα βγει σε ένα νέο μοντέλο σχετικά γρήγορα, ενώ για το 2021 δήλωσε «σχετικά αισιόδοξος». Ο δε πολιτικός προέβλεψε ότι το 2020 θα είναι πάρα πολύ δύσκολο, το 2021 δεν θα είναι κι αυτό εύκολο κι ανώδυνο, συγκεκριμένα «θα έχουμε επιπτώσεις της κρίσης, δεν πρέπει να νομίζουμε ότι εύκολα και γρήγορα θα αλλάξουμε σελίδα, πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι».