Το πρώτο καθοριστικό βήμα για την πώληση των μαχητικών F-35 στην Ελλάδα αλλά και των F-16 στην Τουρκία έγινε το βράδυ της Παρασκευής από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ. Ειδικότερα, η αμερικανική κυβέρνηση προχώρησε στην επόμενη φάση, στέλνοντας την επίσημη ειδοποίηση στο Κογκρέσο για την ταυτόχρονη έγκριση της πώλησης νέων μαχητικών αεροσκαφών σε Ελλάδα και Τουρκία.
Είχε προηγηθεί η επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από την τουρκική βουλή, η επιστολή Μπάιντεν στο Κογκρέσο που πίεζε για την αποδοχή του αιτήματος της Άγκυρας, και η υπογραφή του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας από τον πρόεδρο Ερντογάν.
Με την επίσημη ειδοποίηση στο Κογκρέσο μπαίνει ουσιαστικά τέλος σε έναν διπλωματικό μαραθώνιο που είχε διαρκέσει σχεδόν δύο χρόνια, με φόντο την ενταξιακή πορεία της Σουηδίας αλλά και την απόκτηση νέων μαχητικών από δύο βασικούς συμμάχους της Ουάσιγκτον.
Με δεδομένο ότι μιλάμε για δύο νατοϊκούς συμμάχους, ο νόμος προβλέπει ότι η Επιστολή Προσφοράς και Αποδοχής (LOA) θα σταλεί αντιστοίχως στην Αθήνα και στην Άγκυρα αμέσως μετά το πέρας 15 ημερών. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει κάποια αντίδραση στο Κογκρέσο, η κυβέρνηση έχει την ευχέρεια να στείλει την επιστολή νωρίτερα. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η επιστολή θα πρέπει να θεωρείται επίσημη μετά τον προβλεπόμενο χρόνο, ο οποίος δίνει στους Αμερικανούς νομοθέτες την ευκαιρία να διατυπώσουν ενστάσεις που ενδέχεται να έχουν.
Από εκεί και πέρα, θα ακολουθήσουν διαπραγματεύσεις που θα κρατήσουν μερικούς μήνες για την οριστικοποίηση των τεχνικών λεπτομερειών αλλά και των όρων χρηματοδότησης που θα έχει η κάθε συμφωνία αντίστοιχα.
Σύμφωνα με πληροφορίες, η αμερικανική πλευρά διαβεβαιώνει στις ιδιωτικές συζητήσεις που έχει ότι η συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Βίλνιους, γνωστή και ως το «Πακέτο Μενέντεζ», θα ισχύσει στο ακέραιο.
Η επίσημη επιστολή στο Κογκρέσο για την πώληση των F-35 στην Ελλάδα
«Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ αποφάσισε να εγκρίνει μια πιθανή στρατιωτική πώληση στην κυβέρνηση της Ελλάδας, F-35 Joint Strike Fighter συμβατικής απογείωσης και προσγείωσης (CTOL) και σχετικού εξοπλισμού για εκτιμώμενο κόστος 8,6 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Η Υπηρεσία Συνεργασίας για την Αμυντική Ασφάλεια παρέδωσε την απαιτούμενη πιστοποίηση ειδοποιώντας το Κογκρέσο για αυτήν την πιθανή πώληση σήμερα.
Η κυβέρνηση της Ελλάδας ζήτησε να αγοράσει έως και σαράντα (40) αεροσκάφη F-35 Joint Strike Fighter Συμβατικής Απογείωσης και Προσγείωσης (CTOL) και σαράντα δύο (42) κινητήρες Pratt & Whitney F135-PW-100 (40 εγκατεστημένοι, 2 ανταλλακτικά). Περιλαμβάνονται επίσης AN/PYQ-10 Simple Key Loaders, KGV-135A ενσωματωμένες συσκευές ασφαλούς επικοινωνίας. Συσκευές που ενεργοποιούνται με φυσίγγιο/συσκευές ενεργοποιούμενες με προωθητικό (CAD/PAD), φυσίγγια ώθησης, και φωτοβολίδες. Πλήρεις προσομοιωτές αποστολής και εκπαιδευτές συστημάτων, συστήματα ηλεκτρονικού πολέμου και υποστήριξη εργαστηρίου επαναπρογραμματισμού, συστήματα διαχείρισης logistics και υποστήριξης, συστήματα ανίχνευσης, παρακολούθησης και στόχευσης απειλών, Contractor Logistics Support (CLS), διαβαθμισμένο λογισμικό και υποστήριξη ανάπτυξης, παράδοσης και ενοποίησης, υποστήριξη μεταφοράς και ανεφοδιασμού. Υποστήριξη προγράμματος βελτίωσης εξαρτημάτων κινητήρα αεροσκαφών (CIP), ασφαλείς επικοινωνίες, πλοήγηση ακριβείας και κρυπτογραφικά συστήματα και εξοπλισμό. Εξοπλισμό αναγνώρισης φίλου ή εχθρού (IFF). ανταλλακτικά και επισκευαστικά ανταλλακτικά, αναλώσιμα και αξεσουάρ και υποστήριξη επισκευής και επιστροφής, μικρές τροποποιήσεις, συντήρηση και υποστήριξη συντήρησης, εξοπλισμό εκπαίδευσης και εκπαίδευσης προσωπικού. Διαβαθμισμένες και μη διαβαθμισμένες δημοσιεύσεις και τεχνικά έγγραφα. Υπηρεσίες, μελέτες και έρευνες υποστήριξης της κυβέρνησης και της μηχανικής, τεχνικής και υλικοτεχνικής υποστήριξης των Η.Π.Α. και άλλα συναφή στοιχεία εφοδιαστικής και υποστήριξης προγραμμάτων.
Το εκτιμώμενο συνολικό κόστος είναι 8,6 δισεκατομμύρια δολάρια.
Αυτή η προτεινόμενη πώληση θα υποστηρίξει τους στόχους εξωτερικής πολιτικής και την εθνική ασφάλεια των Ηνωμένων Πολιτειών, βελτιώνοντας τις αεροπορικές δυνατότητες και τη διαλειτουργικότητα ενός συμμάχου του ΝΑΤΟ που είναι μια δύναμη για πολιτική και οικονομική σταθερότητα στην Ευρώπη.
Η προτεινόμενη πώληση θα επιτρέψει στην Ελλάδα να εκσυγχρονίσει την αεροπορία της και να βελτιώσει την ικανότητα της να παρέχει την άμυνα του εναέριου χώρου της, να συμβάλει στις αποστολές του ΝΑΤΟ για τη διατήρηση της περιφερειακής ασφάλειας και την υπεράσπιση των Συμμάχων του ΝΑΤΟ και τη διατήρηση της διαλειτουργικότητας με τις δυνάμεις των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Το F-35 θα αντισταθμίσει την αυξανόμενη απαξίωση άλλων αεροσκαφών της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας όπως τα F-4 και Mirage 2000. Η Ελλάδα δεν θα δυσκολευτεί να απορροφήσει αυτά τα είδη και τις υπηρεσίες στις Ένοπλες Δυνάμεις της.
Η προτεινόμενη πώληση αυτού του εξοπλισμού και υποστήριξης δεν θα αλλάξει τη βασική στρατιωτική ισορροπία στην περιοχή.
Οι κύριοι ανάδοχοι θα είναι οι Lockheed Martin Aeronautics Company, Fort Worth, TX και Pratt & Whitney Military Engines, East Hartford, CT. Ο αγοραστής συνήθως ζητά αντισταθμίσεις. Οποιαδήποτε συμφωνία αντιστάθμισης θα καθοριστεί κατά τις διαπραγματεύσεις μεταξύ του αγοραστή και του αναδόχου.
Η υλοποίηση αυτής της προτεινόμενης πώλησης δεν θα απαιτήσει την ανάθεση πρόσθετων εκπροσώπων της κυβέρνησης των ΗΠΑ ή των εργολάβων στην Ελλάδα.
Δεν θα υπάρξει καμία αρνητική επίπτωση στην αμυντική ετοιμότητα των ΗΠΑ ως αποτέλεσμα αυτής της προτεινόμενης πώλησης.
Η περιγραφή και η αξία σε δολάρια είναι για την υψηλότερη εκτιμώμενη ποσότητα και αξία σε δολάρια με βάση τις αρχικές απαιτήσεις. Η πραγματική αξία σε δολάρια θα είναι χαμηλότερη ανάλογα με τις τελικές απαιτήσεις, την αρχή του προϋπολογισμού και τις υπογεγραμμένες συμφωνίες πώλησης, εάν και όταν συναφθούν».
ΗΠΑ: Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων της Γερουσίας ανάβει το πράσινο φως στην πώληση F-16 στην Τουρκία
Την ικανοποίηση του για την επικύρωση του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ από την τουρκική Εθνοσυνέλευση εξέφρασε ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας Μπεν Κάρντιν. Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής από την πολιτεία του Μέριλαντ δήλωσε πως πλέον αισθάνεται έτοιμος να δώσει το πράσινο φως για την ικανοποίηση του αιτήματος της Άγκυρας για την απόκτηση νέων μαχητικών F-16 και κιτ εκσυγχρονισμού.
Ωστόσο, στη μακροσκελή ανακοίνωση που εξέδωσε ο Μπεν Κάρντιν εξηγεί ότι αυτή δεν ήταν μια απόφαση που πήρε ελαφρά τη καρδία. Αν και αναγνώρισε ότι η Τουρκία είναι ένας σημαντικός σύμμαχος στο ΝΑΤΟ, ο κ. Κάρντιν διατηρούσε σοβαρές επιφυλάξεις, οι οποίες είχαν να κάνουν με την εγχώρια παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την εμπρηστική στάση στην Ανατολική Μεσόγειο, και τη βοήθεια στη Μόσχα για την αποφυγή των δυτικών κυρώσεων.
«Η έγκρισή μου στο αίτημα της Τουρκίας να αγοράσει μαχητικά F-16 εξαρτάται από την τουρκική έγκριση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Αλλά μην κάνετε λάθος: αυτή δεν ήταν μια απόφαση που πήρα ελαφρά τη καρδία. Ενώ η Τουρκία διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην περιοχή ως σύμμαχος του ΝΑΤΟ, υπάρχει επείγουσα ανάγκη για βελτίωση του ιστορικού της στα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της άδικης φυλάκισης δημοσιογράφων και ηγετών της κοινωνίας των πολιτών, καλύτερη συνεργασία στη προσπάθεια να πληρώσει η Ρωσία για την εισβολή της στην Ουκρανία, καθώς και για τη μείωση της έντασης στη ρητορική της για τη Μέση Ανατολή», σημείωσε χαρακτηριστικά.
Ωστόσο, ανάφερε ότι οι εν λόγω ανησυχίες έχουν μεταφερθεί με πολύ ξεκάθαρο τρόπο στη κυβέρνηση Μπάιντεν μέσω της συνεχής επικοινωνίας που οι δύο πλευρές είχαν το διάστημα των τελευταίων μηνών. Επιπλέον, δήλωσε ενθαρρυμένος από «την παραγωγική κατεύθυνση» των συζητήσεών που είχε με Τούρκους αξιωματούχους για την αντιμετώπιση αυτών των ζητημάτων.
Σε αυτό το πλαίσιο, εξέφρασε την ικανοποίηση του για τη πρόσφατη απόφαση για την επικύρωση της ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Όπως επισήμανε, «επαινώ την τουρκική Εθνοσυνέλευση για τη σημαντική υπερψήφιση της έγκρισης του πρωτοκόλλου ένταξης της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και τον πρόεδρο Ερντογάν για την υπογραφή του. Η Σουηδία έχει εδώ και καιρό εκπληρώσει όλες τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ένταξη στη συμμαχία και αυτή η κίνηση αντιπροσωπεύει ένα σημαντικό βήμα προς τα εμπρός για την ενίσχυση της ευρωατλαντικής μας κοινότητας και της διαλειτουργικότητας απέναντι στην απρόκλητη και παράνομη εισβολή του καθεστώτος Πούτιν στην Ανατολική Ευρώπη».
Παρόλα αυτά, δεν παρέλειψε να ρίξει τα πυρά του προσωπικά στον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, για το γεγονός ότι δεν έχει ακόμα επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Ειδικότερα, στην κριτική που άσκησε είπε ότι «ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν αποδείχθηκε για άλλη μια φορά ως το λιγότερο αξιόπιστο μέλος του ΝΑΤΟ, ένα γεγονός που έρχεται να προστεθεί στην υπονόμευση της προσπάθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την παροχή μιας τόσο αναγκαίας οικονομικής βοήθειας στην Ουκρανία».
Η ανακοίνωση του Μπεν Κάρντιν καταλήγει με την ελπίδα ότι η συγκεκριμένη θετική εξέλιξη με τη Σουηδία θα αποτελέσει την αφορμή για να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο στις σχέσεις της Ουάσιγκτον με την Άγκυρα. «Ανυπομονώ να ξεκινήσουμε αυτό το νέο κεφάλαιο στη σχέση μας με την Τουρκία, να επεκτείνουμε τη συμμαχία του ΝΑΤΟ και να συνεργαστούμε με τους συμμάχους μας ανά τον κόσμο για να αντισταθούμε στη συνεχιζόμενη ρωσική επιθετικότητα εναντίον των ειρηνικών γειτόνων της».