Ο τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν απείλησε εκ νέου χθες Πέμπτη να εμποδίσει την εισδοχή της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο NATO, προτού συμπληρωθούν 48 ώρες από τη συμφωνία μεταξύ των τριών χωρών.
Απευθυνόμενος στον Τύπο κατά το κλείσιμο της συνόδου της ατλαντικής συμμαχίας στη Μαδρίτη, απαίτησε οι δύο σκανδιναβικές χώρες να «διαδραματίσουν τον ρόλο που τους αναλογεί» στον αγώνα κατά της «τρομοκρατίας», διότι σε διαφορετική περίπτωση θα ενταφιάσει τη συμφωνία που υπεγράφη το βράδυ της Τρίτης.
Από τα μέσα του Μαΐου, η Άγκυρα εμποδίζει τη διαδικασία διεύρυνσης του NATO, της ένταξης των δύο βορειοευρωπαϊκών κρατών στη στρατιωτική συμμαχία, κατηγορώντας τις ότι προστατεύουν κούρδους μαχητές των οργανώσεων Εργατικό Κόμμα Κουρδιστάν (PKK) και Μονάδες Προστασίας του Λαού (YPG), τις οποίες χαρακτηρίζει «τρομοκρατικές».
Ωστόσο το βράδυ της Τρίτης οι τρεις κυβερνήσεις υπέγραψαν συμφωνία που θεωρητικά ανοίγει τον δρόμο ώστε Σουηδία και Φινλανδία να ενταχθούν στο NATO, κάτι που αποφάσισαν να ζητήσουν μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, εγκαταλείποντας το καθεστώς ουδετερότητας που εφάρμοζαν επί δεκαετίες.
Χθες, ο τούρκος πρόεδρος εκφράστηκε για πρώτη φορά μετά την υπογραφή της τριμερούς συμφωνίας και αναφέρθηκε ιδίως στους όρους του.
«Αν κάνουν το καθήκον τους, θα υποβάλουμε (τη συμφωνία) στο κοινοβούλιο» της Τουρκίας για έγκριση. «Αν δεν το κάνουν, δεν τίθεται ζήτημα για εμάς να την καταθέσουμε στη Βουλή…», διεμήνυσε.
Ανώτερος τούρκος διπλωμάτης στην Ουάσινγκτον είπε ότι η διαδικασία υιοθέτησης μπορεί να αρχίσει το νωρίτερο τον Σεπτέμβριο κι ενδέχεται να διαρκέσει ως το 2023. Το τουρκικό κοινοβούλιο αρχίζει τις θερινές διακοπές του σήμερα.
Ο κ. Ερντογάν αναφέρθηκε στην «υπόσχεση που έκανε η Σουηδία» για την έκδοση «73 τρομοκρατών». «Θα τους στείλουν, το υποσχέθηκαν. Αναφέρεται στα έγγραφα. Θα τηρήσουν την υπόσχεσή τους», πρόσθεσε χωρίς να υπεισέλθει σε περισσότερες λεπτομέρειες.
«Εκβιασμός»
Η Στοκχόλμη αντέδρασε χθες το βράδυ υπενθυμίζοντας ότι αποφάσεις για ζητήματα εκδόσεων λαμβάνει η δικαιοσύνη, η οποία είναι «ανεξάρτητη».
«Στη Σουηδία, η νομοθεσία εφαρμόζεται από τα ανεξάρτητα δικαστήρια», ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης Μόργκαν Γιόχανσον σε γραπτή δήλωσή του στο Γαλλικό Πρακτορείο.
«Πρόσωπα που δεν έχουν σουηδική υπηκοότητα μπορεί να εκδοθούν κατόπιν αιτήματος άλλων χωρών, αλλά μόνο εάν αυτό συμμορφώνεται προς τη σουηδική νομοθεσία και την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Έκδοσης», επέμεινε.
Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν έδωσε χθες διευκρινίσεις για τα 73 πρόσωπα που βρίσκονται στο στόχαστρο. Η Άγκυρα απαιτεί εδώ και αρκετά χρόνια την έκδοση Κούρδων, μελών ενόπλων οργανώσεων ή προσώπων προσκείμενων στο κίνημα του Φετουλάχ Γκιουλέν εξορισμένων στη Σουηδία.
Ο αρχηγός του τουρκικού κράτους κάλεσε επίσης το Ελσίνκι και τη Στοκχόλμη να «ολοκληρώσουν τους νόμους τους» όσον αφορά την παρουσία στο έδαφός τους μέλη των PKK και YPG, οργανώσεων οι οποίες δρουν στα σύνορα της Τουρκίας με το Ιράκ και με τη Συρία.
«Αυτό που έχει σημασία είναι οι υποσχέσεις που δόθηκαν στην Τουρκία να τηρηθούν», επέμεινε.
Στο επίκεντρο της προσοχής κατά την έναρξη της συνόδου της Μαδρίτης, όταν απειλούσε να προβάλει βέτο στην ένταξη των δύο χωρών στο NATO, ο τούρκος πρόεδρος επέστρεψε σε αυτό δυναμικά στο κλείσιμό της.
Στους διαδρόμους της συνόδου, ευρωπαϊκή διπλωματική πηγή μίλησε χωρίς περιστροφές για «εκβιασμό» από τον τούρκο πρόεδρο.
«Διεθνές δίκαιο»
Η συμφωνία που υπογράφτηκε την Τρίτη ορίζει ότι η Τουρκία αίρει το βέτο της στην εισδοχή των δυο σκανδιναβικών κρατών στο NATO με αντάλλαγμα τη συνεργασία τους όσον αφορά μέλη των κουρδικών οργανώσεων στο στόχαστρό της.
Ήδη την επομένη, η Άγκυρα απαίτησε αυτά που θεωρεί οφειλόμενα, η Σουηδία και η Φινλανδία να προχωρήσουν στην έκδοση 33 «τρομοκρατών».
Πρόκειται για μέλη είτε του PKK, οργάνωσης που χαρακτηρίζεται «τρομοκρατική» από την Άγκυρα και τους δυτικούς της συμμάχους, ή του κινήματος του ιεροκήρυκα Φετουλάχ Γκιουλέν, που ο κ. Ερντογάν κατηγορεί πως ήταν ο εγκέφαλος της απόπειρας να γίνει στρατιωτικό πραξικόπημα στην Τουρκία τον Ιούλιο του 2016.
Η απαίτηση έγινε δεκτή με ψυχρότητα τόσο στο Ελσίνκι όσο και στη Στοκχόλμη. «Για όλες αυτές τις υποθέσεις έχουν υπάρξει ήδη αποφάσεις στη Φινλανδία», σχολίασε ο φινλανδός πρόεδρος Σάουλι Νιινίστε.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης της Φινλανδίας διευκρίνισε από την πλευρά του ότι «δεν έλαβε νέα αιτήματα έκδοσης από την Τουρκία τις τελευταίες ημέρες».
Από την πλευρά της, η σουηδή πρωθυπουργός Μαγκνταλένα Άντερσον υποσχέθηκε «στενότερη συνεργασία με την Τουρκία όσον αφορά τους καταλόγους (μαχητών) του PKK». «Αλλά θα συνεχίσουμε να τηρούμε τη σουηδική νομοθεσία και το διεθνές δίκαιο», πρόσθεσε η κυρία Άντερσον σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Instagram.