Ο Τζο Μπάιντεν αναχωρεί σήμερα, αρχικά για το Τελ Αβίβ και στη συνέχεια για το Αμάν της Ιορδανίας, σε ένα ταξίδι που θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την επιρροή των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή: ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει να εκφράσει ταυτόχρονα τη στήριξή του στο Ισραήλ, να διαπραγματευτεί έναν μηχανισμό παροχής ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα και να προλάβει μια ευρύτερη κλιμάκωση της κρίσης.
Αφού καθησυχάσει τον ισραηλινό λαό για την αλληλεγγύη που θα συνεχίσουν να επιδεικνύουν οι ΗΠΑ απέναντι στο Ισραήλ, όπως είπε ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν, ο Μπάιντεν θα ταξιδέψει στην Ιορδανία για να συναντηθεί με τρεις Άραβες ηγέτες, τον βασιλιά Αμπντάλα Β΄, τον πρόεδρο της Αιγύπτου Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι και τον πρόεδρο της Παλαιστινιακής Αρχής Μαχμούντ Αμπάς. «Θα επαναλάβει την πεποίθησή μας ότι η Χαμάς δεν εκπροσωπεί τη μεγάλη πλειονότητα του παλαιστινιακού λαού, που είναι επίσης θύμα», είπε ο Τζον Κίρμπι, ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου.
Αυτό το ταξίδι-αστραπή, που θα διαρκέσει περίπου 24 ώρες, θυμίζει την ιστορική επίσκεψη του Αμερικανού προέδρου στο Κίεβο, τον περασμένο Φεβρουάριο. Ο 80χρονος Δημοκρατικός πρόεδρος θα επισκεφθεί άλλη μια χώρα που βρίσκεται σε πόλεμο -στην ενδέκατη ημέρα του πλέον- στην οποία οι ΗΠΑ έχουν υποσχεθεί αταλάντευτη υποστήριξη.
Όμως οι συγκρίσεις σταματούν εδώ. Αυτήν τη φορά το ταξίδι δεν έμεινε επτασφράγιστο μυστικό μέχρι την τελευταία στιγμή, η υποδοχή που επιφυλάσσεται στον Μπάιντεν δεν αναμένεται, όπως στο Κίεβο, ανεπιφύλακτα θερμή και το διακύβευμα είναι κατά πολύ μεγαλύτερο.
Μετά την επίθεση της Χαμάς, στις 7 Οκτωβρίου, ο Μπάιντεν υπογράμμισε ότι το Ισραήλ έχει «καθήκον» να υπερασπιστεί τον εαυτό του. Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία, από την επίθεση της ισλαμιστικής παλαιστινιακής οργάνωσης σκοτώθηκαν 1.400 άνθρωποι στο Ισραήλ. Καθώς ο ισραηλινός στρατός, που ήδη βομβαρδίζει αδιάκοπα τη Λωρίδα της Γάζας, ετοιμάζεται για μια χερσαία επιχείρηση, ο Μπάιντεν ξέρει ότι ο κίνδυνος μιας ανθρωπιστικής καταστροφής αυξάνεται ώρα με την ώρα.
Περίπου 3.000 άνθρωποι, εκ των οποίων 940 παιδιά και 1.032 γυναίκες, έχουν σκοτωθεί στον παλαιστινιακό θύλακα, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας της Χαμάς που έχει υπό τον έλεγχό της αυτή τη στενή λωρίδα γης.
Στις επαφές του με τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, με τον οποίο διατηρεί ψυχρές σχέσεις, ο Αμερικανός πρόεδρος θέλει να πετύχει την παράδοση της ανθρωπιστικής βοήθειας στον αποκλεισμένο θύλακα. Στην Ιορδανία θα χρειαστεί να λάβει κυρίως από την επιφυλακτική Αίγυπτο τη διαβεβαίωση ότι θα ανοίξει, έστω και προσωρινά, τα σύνορά της για τους αμάχους που προσπαθούν να γλιτώσουν από τον πόλεμο. Περίπου ένα εκατομμύριο Παλαιστίνιοι έχουν ήδη εκτοπιστεί προς τη νότια Λωρίδα της Γάζας.
Με την περιοδεία του στη Μέση Ανατολή ο Αμερικανός πρόεδρος, ο αρχηγός του ισχυρότερου στρατού στον κόσμο, θέλει επίσης να στείλει ένα μήνυμα αποτροπής στην Τεχεράνη και τη φιλοϊρανική Χεζμπολάχ.
«Είμαστε οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, προς Θεού, το ισχυρότερο έθνος (…) στην ιστορία του κόσμου. Μπορούμε να στηρίξουμε» την Ουκρανία και το Ισραήλ ταυτόχρονα, δήλωσε ο Μπάιντεν την Κυριακή στο τηλεοπτικό δίκτυο CBS.
Ο Μπάιντεν βασίζεται επίσης στις διπλωματικές ικανότητές του: σε μισό αιώνα πολιτικής καριέρας, ο Δημοκρατικός πρόεδρος έχει σχηματίσει, δικαίως ή αδίκως, την πεποίθηση ότι μπορεί να επιλύσει ακόμη και τα πιο περίπλοκα προβλήματα με τις προσωπικές επαφές του.
Επί της ουσίας, δεν είναι ο απόλυτος κυρίαρχος της κατάστασης: κάθε πρόσθετη βοήθεια στο Ισραήλ θα πρέπει να επικυρωθεί από το Κογκρέσο, το οποίο επί του παρόντος έχει παραλύσει καθώς οι σκληροπυρηνικοί του Ρεπουμπλικανικού κόμματος προσπαθούν να επιβάλουν έναν δικό τους στην προεδρία της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Ο Μπάιντεν, που ταυτόχρονα διεξάγει και προεκλογική εκστρατεία ενόψει των εκλογών του 2024, δεν επιτρέπεται να δείξει ούτε ίχνος αδυναμίας, πολύ περισσότερο όταν οι ΗΠΑ μετρούν ήδη 30 νεκρούς μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Παράλληλα, σε μια χώρα βαθιά διχασμένη, φοβάται μια έκρηξη βίας και εγκλημάτων μίσους τόσο κατά των Εβραίων όσο και κατά των μουσουλμάνων. Την Κυριακή, ένας ηλικιωμένος άνδρας μαχαίρωσε μέχρι θανάτου ένα 6χρονο αγόρι μουσουλμανικής οικογένειας κοντά στο Σικάγο, σε ένα έγκλημα που χαρακτηρίζεται από την αστυνομία «ρατσιστικό» και συνδεόμενο με τον πόλεμο του Ισραήλ με τη Χαμάς.
Τετραμερής σύνοδος κορυφής αύριο με συμμετοχή Μπάιντεν – Σίσι – Αμπντάλα – Αμπάς
Η Ιορδανία θα φιλοξενήσει αύριο, Τετάρτη, μια τετραμερή σύνοδο κορυφής στο Αμάν με συμμετοχή του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και των ηγετών της Αιγύπτου και των Παλαιστινίων για να συζητηθούν οι «επικίνδυνες» συνέπειες από τον πόλεμο της Γάζας στην περιοχή, μετέδωσαν ιορδανικά κρατικά μέσα ενημέρωσης.
Οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν στους τρόπους παύσης «του εν εξελίξει πολέμου στη Γάζα και σε τρόπους εύρεσης ενός πολιτικού ορίζοντα που θα επιτρέψει επίσης την αναβίωση της ειρηνευτικής διαδικασίας», σύμφωνα με επίσημη ανακοίνωση.
Ο βασιλιάς Αμπντάλα της Ιορδανίας θα έχει ξεχωριστή τριμερή συνάντηση με τον Αιγύπτιο πρόεδρο Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι και τον Παλαιστίνιο πρόεδρο Μαχμούντ Αμπάς.
Ο βασιλιάς Αμπντάλα προειδοποίησε σήμερα να μην γίνεται προσπάθεια προώθησης Παλαιστινίων προσφύγων στην Αίγυπτο ή την Ιορδανία, προσθέτοντας ότι η ανθρωπιστική κατάσταση πρέπει να αντιμετωπιστεί εντός της Γάζας και της Δυτικής Όχθης.
Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή και πιθανοί τρόποι «κοινής δράσης» στο σημερινό έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο
Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας, η τύχη των ομήρων που βρίσκονται στα χέρια της Χαμάς και οι συνεχιζόμενες προσπάθειες για την αποφυγή περιφερειακής κλιμάκωσης του πολέμου, είναι τα βασικά θέματα που θα συζητηθούν στην τηλεδιάσκεψη των ευρωπαίων ηγετών, με θέμα την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, που ξεκινάει στις 6.30μ.μ. (ώρα Ελλάδας).
Το έκτακτο αυτό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για τη Μέση Ανατολή συγκάλεσε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου 14 Οκτωβρίου, ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, προκειμένου να χαραχθεί η «κοινή δράση» της ΕΕ.
Την Κυριακή 15 Οκτωβρίου, σε μια δήλωση «που καθορίζει την κοινή θέση της ΕΕ», οι ευρωπαίοι ηγέτες επαναλαμβάνουν «το δικαίωμα του Ισραήλ να αμύνεται σύμφωνα με το ανθρωπιστικό και το διεθνές δίκαιο» απέναντι σε βίαιες και αδιάκριτες επιθέσεις, όπως αυτές της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου. Παράλληλα, οι ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν την ανάγκη προστασίας των αμάχων και την παροχή της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας, καθώς συνεχίζονται οι βομβαρδισμοί από Ισραηλινά πυρά και προετοιμάζεται μια χερσαία επίθεση.
Αυτή η κοινή δήλωση των 27 χωρών της ΕΕ ήρθε δύο ημέρες μετά την επίσκεψη της Φον ντερ Λάιεν στο Ισραήλ (13 Οκτωβρίου), που προκάλεσε έντονη κριτική και αντιδράσεις από ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και από ευρωβουλευτές. Η Φον ντερ Λάιεν κατηγορήθηκε ότι πρώτον υπερέβη των εξουσιών της, διότι την εξωτερική πολιτική της ΕΕ τη χαράσσει το Συμβούλιο (κράτη-μέλη) και δεύτερον διότι σε συνέντευξη Τύπου με τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου, η Φον ντερ Λάιεν τόνισε το δικαίωμα του Ισραήλ να αμυνθεί, παραλείποντας να αναφερθεί στην ανάγκη «σεβασμού του διεθνούς δικαίου» – κάτι το οποίο είχε υπογραμμίσει νωρίτερα το Συμβούλιο Υπουργών Εξωτερικών της ΕΕ και ο Ύπατος Εκπρόσωπος, Ζ. Μπορέλ.
Στην κοινή δήλωσή τους, οι 27 χώρες της ΕΕ, επιβεβαιώνουν τη σημασία παροχής επείγουσας ανθρωπιστικής βοήθειας και εκφράζουν την ετοιμότητά τους να συνεχίσουν να υποστηρίζουν τους αμάχους στη Γάζα, σε συντονισμό με τους εταίρους τους, διασφαλίζοντας παράλληλα ότι η βοήθεια αυτή δεν θα φτάσει σε χέρια τρομοκρατών. Εν τω μεταξύ η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε τον τριπλασιασμό της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Λωρίδα της Γάζας σε πάνω από 75 εκατ. ευρώ, καθώς και το άνοιγμα αερογέφυρας για παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας με πτήσεις προς την Αίγυπτο – με την ελπίδα ότι όταν ανοίξει κάποιο πέρασμα θα φτάσουν στη Γάζα μέσω του ΟΗΕ και των ανθρωπιστικών οργανώσεων με τις οποίες συνεργάζεται η ΕΕ.
Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Λωρίδα της Γάζας θα είναι ένα από τα βασικά θέματα συζήτησης στο σημερινό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. «Οι τραγικές σκηνές στη Λωρίδα της Γάζας ως αποτέλεσμα της πολιαρκίας και της έλλειψης βασικών αναγκών σε συνδυασμό με την καταστροφή που προκλήθηκε από τους βομβαρδισμούς, κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου στη διεθνή κοινότητα», τονίζει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολη-πρόσκλησης προς τους ευρωπαίους ηγέτες.
«Ο ανθρώπινος πόνος δεν μπορεί να είναι διαπραγματευτικό χαρτί», τόνισε ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, επισημαίνοντας ότι πρέπει να δοθεί στα Ηνωμένα Έθνη ανεμπόδιστη πρόσβαση σε ολόκληρη τη Λωρίδα της Γάζας για την παροχή της ανθρωπιστικής βοήθειας. Από την πλευρά του ο αρμόδιος Επίτροπος, Γιανες Λέναρτσιτς τόνισε ότι «το συνοριακό πέρασμα της Ράφα πρέπει να ανοίξει χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση».
Το θέμα των 155 ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς, θα βρεθεί επίσης στο επίκεντρο των συζητήσεων των ευρωπαίων ηγετών σήμερα. Στην κοινή δήλωσή τους οι «27» καλούν τη Χαμάς να απελευθερώσει αμέσως και χωρίς προϋποθέσεις όλους τους ομήρους. Χθες βράδυ ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Εμίρη του Κατάρ σχετικά με τις προσπάθειες που γίνονται για απελευθέρωση των ομήρων. Η ΕΕ έχει χαρακτηρίσει τη Χαμάς ως «τρομοκρατική οργάνωση», εδώ και πάνω από μία δεκαετία και συνεπώς δε συνομιλεί μαζί της, γι’ αυτό και γίνονται διπλωματικές προσπάθειες μέσω χωρών όπως το Κατάρ, εξηγούσε ευρωπαίος αξιωματούχος.
Καθώς αυξάνεται η ένταση στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ με το Λίβανο, ένα ακόμα σημαντικό θέμα που θα συζητηθεί στη σημερινή άτυπη Σύνοδο Κορυφής, είναι οι προσπάθειες για την αποφυγή περιφερειακής κλιμάκωσης του πολέμου. Σύμφωνα με ευρωπαϊκή πηγή, κάποιοι ευρωπαίοι ηγέτες ενδέχεται να ζητήσουν κατάπαυση του πυρός. Στην κοινή δήλωσή τους οι ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν: «Υπογραμμίζουμε την ανάγκη ευρείας συνεργασίας με τις νόμιμες παλαιστινιακές αρχές καθώς και με περιφερειακούς και διεθνείς εταίρους που θα μπορούσαν να παίξουν θετικό ρόλο στην αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης», ενώ παράλληλα εκφράζουν τη δέσμευσή τους για μια «διαρκή ειρήνη που βασίζεται στη λύση των δύο κρατών, διπλασιάζοντας τις προσπάθειες στην ειρηνευτική διαδικασία στη Μέση Ανατολή».
Τέλος, οι ευρωπαίοι ηγέτες θα συζητήσουν για τις συνέπειες της κρίσης στη Μέση Ανατολή στο εσωτερικό της ΕΕ, κυρίως όσον αφορά την ασφάλεια και τη μετανάστευση. «Η σύγκρουση θα μπορούσε να έχει σημαντικές συνέπειες για την ασφάλεια των κοινωνιών μας. Αν δεν είμαστε προσεκτικοί, έχει τη δυνατότητα να επιδεινώσει τις εντάσεις μεταξύ των κοινοτήτων και να τροφοδοτήσει τον εξτρεμισμό» τονίζει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολή του , επισημαίνοντας παράλληλα το «μεγάλο κίνδυνο» νέων μεταναστευτικών κυμάτων προς την Ευρώπη.
Χαμενεϊ: Κανείς δεν θα μπορέσει να σταματήσει τις «δυνάμεις της αντίστασης», αν συνεχιστούν τα εγκλήματα του Ισραήλ
Ο ανώτατος ηγέτης του Ιράν, ο Αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ, προειδοποίησε σήμερα ότι «κανείς δεν θα μπορέσει να σταματήσει» «τις δυνάμεις της αντίστασης», αν το Ισραήλ συνεχίσει την επίθεσή του εναντίον της Λωρίδας της Γάζας, μετέδωσε σήμερα η ιρανική κρατική τηλεόραση.
«Αν συνεχιστούν τα εγκλήματα του σιωνιστικού καθεστώτος εναντίον των Παλαιστινίων, οι μουσουλμανικές δυνάμεις και οι δυνάμεις της αντίστασης θα γίνουν ανυπόμονες και κανείς δεν θα μπορεί να τις σταματήσει», προειδοποίησε ο Χαμενεΐ.
«Ο κόσμος γίνεται μάρτυρας της γενοκτονίας των Παλαιστινίων στη Γάζα από το σιωνιστικό καθεστώς», πρόσθεσε ο ίδιος.
«Κανείς δεν πρέπει να ελπίζει» ότι κάποιες πλευρές, όπως το Ιράν, θα μπορέσουν «να εμποδίσουν τις δυνάμεις της αντίστασης» να αναλάβουν δράση, τόνισε.
Ο Χαμενεΐ αναφερόταν στον «άξονα της αντίστασης», όπως αποκαλούνται ατύπως οι χώρες και οι οργανώσεις που είναι εχθρικές προς το Ισραήλ, όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ του Λιβάνου.
«Σχετικά με την κατάσταση στη Γάζα έχουμε ευθύνη να αντιδράσουμε, πρέπει να αντιδράσουμε», εκτίμησε ο Χαμενεΐ, ενώ πρόσθεσε ότι «οι αξιωματούχοι του σιωνιστικού καθεστώτος θα πρέπει να δικαστούν για τα εγκλήματά τους εναντίον των Παλαιστινίων στη Γάζα».
Χθες Δευτέρα το βράδυ ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Χοσεΐν Αμίρ Αμπντολαχιάν προειδοποίησε για το ενδεχόμενο «προληπτικής δράσης του άξονα της αντίστασης» εναντίον του Ισραήλ «τις επόμενες ώρες», καθώς ο ισραηλινός στρατός φαίνεται να ετοιμάζεται για χερσαία επιχείρηση στη Γάζα.
Σύμφωνα με το Ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών, ο Αμίρ Αμπντολαχιάν είχε σήμερα τηλεφωνική επικοινωνία για την κατάσταση στη Γάζα και το Ισραήλ με τον επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Ζοζέπ Μπορέλ.
Εξάλλου ο Χαμενεΐ επέκρινε «τους αξιωματούχους κάποιων χωρών» που στηρίζουν το Ισραήλ και οι οποίοι κατήγγειλαν ότι η Χαμάς, κατά την επίθεσή της στις 7 Οκτωβρίου, «σκότωσε αμάχους».
«Δεν είναι αλήθεια. Οι άνθρωποι αυτοί στους οικισμούς είναι όλοι τους ένοπλοι. Και ακόμη κι αν ήταν άμαχοι, πόσοι από αυτούς σκοτώθηκαν;», διερωτήθηκε, κατηγορώντας το Ισραήλ ότι σκοτώνει «αμάχους, ανάμεσά τους γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένους» στη Γάζα.
Μετά την ισλαμική επανάσταση του 1979 οι θρησκευτικοί ηγέτες του Ιράν είναι ένθερμοι υποστηρικτές των Παλαιστινίων, ενώ η Τεχεράνη δεν κρύβει ότι στηρίζει με όπλα και χρήματα τη Χαμάς, την παλαιστινιακή οργάνωση που ελέγχει τη Λωρίδα της Γάζας.
Ο Νετανιάχου καλεί τον κόσμο να σταθεί στο πλευρό του Ισραήλ
Εν τω μεταξύ, ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου κάλεσε σήμερα «τον κόσμο να σταθεί ενωμένος στο πλευρό του Ισραήλ για να νικήσει τη Χαμάς» μετά τη φονική επίθεση του παλαιστινιακού ισλαμιστικού κινήματος εναντίον του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου.
«Με τον ίδιο τρόπο που ο κόσμος ενώθηκε για να νικήσει τους Ναζί (…), ο κόσμος πρέπει να σταθεί ενωμένος δίπλα στο Ισραήλ για να νικήσει τη Χαμάς», δήλωσε ο Νετανιάχου σε συνέντευξη Τύπου στο Τελ Αβίβ δίπλα στον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς.
«Η βαρβαρότητα που είδαμε, που διαπράχθηκε από τους δολοφόνους της Χαμάς φεύγοντας από τη Γάζα, είναι το χειρότερο έγκλημα που διαπράχθηκε κατά των Εβραίων μετά το Ολοκαύτωμα», τόνισε ο Νετανιάχου.
Από την πλευρά του ο Γερμανός καγκελάριος τόνισε ότι «η ιστορία της Γερμανίας και η ευθύνη μας που προκύπτει από το Ολοκαύτωμα καθιστούν καθήκον μας να διασφαλίσουμε την ύπαρξη του Ισραήλ».
Ο Σολτς τόνισε επίσης ότι «η εξύμνηση και ο πανηγυρισμός της βίας είναι κάτι απάνθρωπο και απεχθές».
«Σε αντίθεση με τη Χαμάς, η οποία θέλει να χρησιμοποιήσει τους πολίτες της Γάζας ως ανθρώπινες ασπίδες, η ανησυχία μας εκτείνεται και σε αυτούς», πρόσθεσε, λέγοντας «θέλουμε να προστατεύσουμε τους αμάχους και να αποφύγουμε τις απώλειες αμάχων», δήλωσε ο Σολτς.