Η λειτουργία των εμβολίων κατά του κορονοϊού βασίζεται στην προετοιμασία του ανοσοποιητικού συστήματος του ατόμου, δηλαδή της φυσικής άμυνας του οργανισμού μας, ώστε να αναγνωρίζει τη συγκεκριμένη νόσο και να μας προστατεύει από αυτήν.
Ποια εμβόλια χορηγούνται στην Ελλάδα
Το πρώτο εμβόλιο που ήρθε στην Ελλάδα ήταν το MRNA εμβόλιο της BIONTECH/PFIZER. Το εμβόλιο αυτό γίνεται σε δύο δόσεις. Η δεύτερη δόση γίνεται 3 εβδομάδες μετά την πρώτη.
Με τον ίδιο τρόπο ξεκίνησε να χορηγείται στη χώρα μας το επίσης MRNA εμβόλιο της MODERNA.
Το τρίτο εμβόλιο που χορηγείται στη χώρα μας είναι αυτό της ASTRAZENECA το οποίο επίσης χορηγείται σε 2 δόσεις. Η δεύτερη δόση γίνεται μετά από 3 μήνες από την πρώτη.
Το πρώτο εμβόλιο που θα χορηγείται σε μια μόνο δόση, αναμένεται τον Απρίλιο στη χώρα μας και είναι το εμβόλιο της JOHNSON & JOHNSON.
Πόσα εμβόλια αναμένονται στην Ελλάδα τους επόμενους μήνες
Ο προγραμματισμός για τον Απρίλιο, είναι να διενεργηθούν 1,5 εκατομμύριο εμβολιασμοί. Οι παραδόσεις που περιμένει η χώρα μας για τον Απρίλιο είναι 1,1 εκατομμύριο δόσεις από την εταιρεία Pfizer, 450.000 δόσεις από την εταιρεία AstraZeneca, 100.000 δόσεις από την εταιρεία Moderna (αναμένεται ακόμη μία παράδοση μέχρι το τέλος Απριλίου).
Η Johnson & Johnson έχει δώσει ένα ενδεικτικό πλάνο παραδόσεων στη χώρα μας. Σύμφωνα με αυτό, θα έχουμε στην Ελλάδα, 70.000 δόσεις τον Απρίλιο, 300.000 το Μάιο και 960.000 τον Ιούνιο.
Η διαδικασία ανάθεσης των εμβολίων στην Ε.Ε
Τα εμβόλια κατά του κορονοιού, υποβάλλονται σε αυστηρές δοκιμές για την αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητάς τους. Εφόσον εγκριθούν από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), ξεκινά η σταδιακή διάθεσή τους.
Ο εφοδιασμός των κρατών-μελών της ΕΕ γίνεται αναλογικά με τον πληθυσμό τους, με βάση τις συμφωνίες προαγοράς που συνήψε κεντρικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τις εταιρείες – παραγωγούς των εμβολίων.
Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δικαιούται και έχει εξασφαλίσει πρόσβαση σε επαρκή αριθμό εμβολίων -διαθέσιμων και μελλοντικών- για να υπερκαλύψει το σύνολο του πληθυσμού της επικρατείας. Συγκεκριμένα, στη χώρα μας αντιστοιχεί το 2,36 – 2,39% του αριθμού των δόσεων εμβολίου, που θα εξασφαλίσει η ΕΕ.
Η ασφάλεια και η αποτελεσματικότητα των εμβολίων ελέγχεται διαρκώς από ελληνικούς και διεθνείς οργανισμούς
Η Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών στη χώρα μας, παρακολουθεί όλες τις διεθνείς αναφορές και εξελίξεις που αφορούν στην αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια των εμβολίων που χρησιμοποιούνται και στην Ελλάδα. Η επιτροπή φαρμακοεπαγρύπνησης του ΕΟΦ δέχεται όλες τις αναφορές για τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες και διερευνά κατά πόσο αυτές σχετίζονται με τον εμβολιασμό ή όχι.
Στο ζήτημα των εμβολίων από την πρώτη στιγμή το Ελληνικό Υπουργείο Υγείας συντάχθηκε με τις αποφάσεις του ΕΜΑ (Ευρωπαϊκού Οργανισμού Φαρμάκων) και του ΠΟΥ και σε συνεργασία με τον ΕΟΦ και την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών, ακολουθεί τις οδηγίες τους, όταν προκύπτουν ζητήματα που αφορούν την ασφάλεια των εμβολίων.
Κλειδί η ανοσία
Ο εμβολιασμός κατά της COVID-19 αφορά την πρόκληση απόκρισης ενάντια σε μια πρωτεΐνη -είτε ολόκληρη είτε τμήμα αυτής- η οποία βρίσκεται μόνο στον ιό που προκαλεί την COVID-19. Όταν ένα άτομο λαμβάνει το εμβόλιο δημιουργείται ανοσοαπόκριση.
Τα περισσότερα εμβόλια κατά της COVID-19 χρειάζονται δύο δόσεις για τη δημιουργία ανοσίας. Εάν το άτομο προσβληθεί αργότερα από τον ιό, το ανοσοποιητικό σύστημα είναι σε θέση να τον αναγνωρίσει. Έπειτα, είναι ήδη προετοιμασμένο να του επιτεθεί. Βέβαια υπάρχουν οι περιπτώσεις που όντως νοσούν οι εμβολιασμένοι και με μια και με δυο δόσεις. Από το σύνολο των εμβολιασθέντων, με τα μέχρι σήμερα διαθέσιμα στοιχεία το ποσοστό των ατόμων αυτών είναι της τάξεως του 0,2%, σύμφωνα με την πρόεδρο της Επιτροπής Εμβολιασμών Μ .Θεοδωρίδου η οποία χαρακτηρίζει το φαινόμενο αυτό «αναμενόμενο» καθώς όπως εξηγεί: «Κανένα εμβόλιο δεν είναι 100% αποτελεσματικό. Αλλά το ποσοστό, εάν γίνει σωστός ο εμβολιασμός, είναι εξαιρετικά μικρό και αυτό δεν πρέπει να αποτελεί μια δικαιολογία για μη εμβολιασμό. Όσοι εμβολιασμένοι νοσούν είναι ολιγοσυμπτωματικοί ή τελείως ασυμπτωματικοί».
Επίσης, κατά καιρούς οι ειδικοί έχουν τονίσει πως όταν κάποιος εμβολιαστεί δεν σημαίνει ότι σταματά να προσέχει και να φορά μάσκα να τηρεί τις αποστάσεις και να πλένει τα χέρια του.
Εμβόλια νουκλεϊκού οξέος (MRNA)
Από αυτά τα εμβόλια, εκείνα των εταιρειών BIONTECH/PFIZER & MODERNA έχουν ήδη ξεκινήσει να χορηγούνται στη χώρα μας. Εμβόλιο αυτής της κατηγορίας παρασκευάζει και η εταιρεία Cure Vac .
Ο τύπος αυτός εμβολίου περιέχει μέρος των «οδηγιών» από τον ιό που προκαλεί την COVID-19. Αυτό επιτρέπει στα ίδια τα κύτταρα του οργανισμού να παράγουν μια πρωτεΐνη που βρίσκεται μόνο στον συγκεκριμένο ιό.
Το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου αναγνωρίζει ότι η εν λόγω πρωτεΐνη δεν θα έπρεπε να βρίσκεται στον οργανισμό και ανταποκρίνεται με τη δημιουργία φυσικής άμυνας κατά της λοίμωξης από την COVID-19.
Εμβόλια ιικού φορέα
Στην κατηγορία αυτή ανήκει το εμβόλιο της ASTRAZENECA το οποίο ήδη χορηγείται στη χώρα μας και αυτό της JOHNSON & JOHNSON, οι πρώτες δόσεις του οποίου αναμένονται τον Απρίλιου στην Ελλάδα.
Ο εν λόγω τύπος εμβολίου χρησιμοποιεί έναν άλλον, αβλαβή ιό για τη μεταφορά «οδηγιών» από τον ιό που προκαλεί την COVID-19. Αυτό επιτρέπει στα ίδια τα κύτταρα του οργανισμού να παράγουν την πρωτεΐνη που βρίσκεται μόνο στον ιό της COVID-19.
Το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου αναγνωρίζει ότι η εν λόγω πρωτεΐνη δεν θα έπρεπε να βρίσκεται στον οργανισμό και ανταποκρίνεται με τη δημιουργία φυσικής άμυνας κατά της λοίμωξης από την COVID-19.
Εμβόλια βασισμένα σε πρωτεϊνη
Σε αυτή την κατηγορία ανήκει το εμβόλιο της SANOFI/GSK, ποσότητα του οποίου προορίζεται από την Ε.Ε και για τη χώρα μας τους επόμενους μήνες. Αυτός ο τύπος εμβολίου περιέχει τμήματα μιας πρωτεΐνης που βρίσκεται μόνο στον συγκεκριμένο ιό.
Τα τμήματα αυτά αρκούν ώστε το ανοσοποιητικό σύστημα του ατόμου να αναγνωρίσει ότι η εν λόγω πρωτεΐνη δεν θα έπρεπε να βρίσκεται στον οργανισμό και να ανταποκριθεί με τη δημιουργία φυσικής άμυνας κατά της λοίμωξης από την COVID-19.
Τα οφέλη του εμβολιασμού
Ο εμβολιασμός, συμβάλλοντας στη διατήρηση της υγείας περισσότερων ανθρώπων, βοηθά στη μείωση των κοινωνικών και ψυχολογικών επιπτώσεων των ασθενειών στους ανθρώπους και ελαφρύνει την επιβάρυνση των νοσοκομείων και των συστημάτων υγειονομικής περίθαλψης. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να διατεθούν πόροι για την καταπολέμηση άλλων νόσων.
Το εμβολιαστικό πρόγραμμα «Ελευθερία» – Ηλικιακός οδηγός – Εμβολιαστικά κέντρα
Η Ελλάδα θωρακίζεται απέναντι στον κορονοϊό με την επιχείρηση «Ελευθερία», το Εθνικό Επιχειρησιακό Σχέδιο Εμβολιασμών που εκπονήθηκε πριν από την άφιξη των πρώτων εμβολίων στη χώρα μας.
Οι βασικές του αρχές είναι η υγειονομική ασφάλεια των πολιτών, η ηθική και η ακεραιότητα όσον αφορά τη διάθεση των εμβολίων στις ομάδες πολιτών που προηγούνται, και η διαφάνεια και η χρηστή διαχείριση την διάθεσης των εμβολίων. Το σχέδιο στηρίζεται στη συνεργασία και τον συντονισμό όλων των φορέων που εμπλέκονται στον εμβολιασμό και χαρακτηρίζεται από εγρήγορση, ευελιξία και προσαρμοστικότητα.
Η πορεία του εμβολιαστικού προγράμματος
Συνολικά από την αρχή της επιχείρησης «Ελευθερία» και μέχρι τις 03 Απριλίου 2021 έχουν πραγματοποιηθεί 1.830.362 εμβολιασμοί. Από τους εμβολιασμούς που έχουν γίνει, 1.171.428 αφορούν στην 1η δόση και 658.934 αφορούν στη 2η δόση.
Οι πολίτες μπορούν να συμμετέχουν στον εμβολιασμό μέσω της άυλης συνταγογράφησης ή για όσους δεν είναι εγγεγραμμένοι στην άυλη συνταγογράφηση μέσω on-line πλατφόρμας (https://emvolio.gov.gr/).
Ερωτήσεις και απαντήσεις για διαδικαστικά ζητήματα που αφορούν τον Εμβολιασμό του πληθυσμού για την Covid-19 υπάρχουν και επικαιροποιούνται καθημερινά στον σύνδεσμο: https://emvolio.gov.gr/syxnes-erotiseis
Που γίνονται οι εμβολιασμοί
Ήδη έχουν αναπτυχθεί σε όλη τη χώρα 1.042 εμβολιαστικά κέντρα, αριθμός που ενδέχεται να αυξηθεί εφόσον υπάρξουν μεγαλύτερες παραδόσεις εμβολίων στη χώρα μας.
Σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη ήδη λειτουργούν 4 mega-εμβολιαστικά κέντρα. Πρόκειται για το εμβολιαστικά κέντρο στο κτήριο του εκθεσιακού κέντρου Helexpo στο Μαρούσι επί της λεωφόρου Κηφισίας, το εμβολιαστικό κέντρο στο Στάδιο της Ξιφασκίας στο Ελληνικό και το εμβολιαστικό κέντρο στο Κλειστό του Περιστεριού, στην Αττική καθώς και το εμβολιαστικό κέντρο στις εγκαταστάσεις της ΔΕΘ, στη Θεσσαλονίκη.
Ο εμβολιασμός πραγματοποιείται μόνο στα Κέντρα Εμβολιασμού τα οποία μεταξύ άλλων βρίσκονται σε Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, και Κινητές Μονάδες και είναι κατανεμημένα σε όλη την επικράτεια ώστε να μη μείνει ακάλυπτο κανένα σημείο της χώρας. Ο εμβολιασμός των υγειονομικών που εργάζονται σε Νοσοκομεία, γίνεται εντός των Νοσοκομείων.
Δωρεάν και μη υποχρεωτικός ο εμβολιασμός
Ο εμβολιασμός για τον νέο κορονοϊό SARS-CoV-2 δεν είναι υποχρεωτικός αλλά υπάρχει σύσταση να γίνεται και η διάθεση των εμβολίων για τον κορονοϊό SARS-CoV-2 στην Ελλάδα είναι δωρεάν.
Τα εμβόλια για τον κορωνοϊό SARS-CoV-2 που έχουν λάβει ή θα λάβουν έγκριση για κυκλοφορία και διάθεση από τους αρμόδιους ελεγκτικούς μηχανισμούς, θα προσδιορίζουν σε ποιες κατηγορίες ατόμων έγιναν οι κλινικές δοκιμές και ανάλογα έχει αποφασιστεί από την Εθνική Επιτροπή Εμβολιασμών σε ποιους θα προηγηθεί ο εμβολιασμός στην Ελλάδα.
Έτσι κατά προτεραιότητα έχουν αρχίσει να εμβολιάζονται άτομα που διατρέχουν τον μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσήσουν και να εμφανίσουν σοβαρές επιπλοκές αν νοσήσουν. Αυτοί είναι οι υγειονομικοί και το προσωπικό των κοινωνικών υπηρεσιών, οι ηλικιωμένοι και το προσωπικό των οίκων ευγηρίας, οι ασθενείς και το προσωπικό των δομών φροντίδας χρονίως πασχόντων και κέντρων αποκατάστασης καθώς και οι δυο κατηγορίες ( Α και Β) ευπαθών ομάδων, ανάλογα με τη σοβαρότητα των νοσημάτων που αντιμετωπίζουν.
Ποιες ομάδες έχουν εμβολιαστεί και ποιες εμβολιάζονται
Την Παρασκευή 2 Απριλίου άνοιξε η πλατφόρμα, για να μπορούν να κλείνουν ραντεβού όσοι είναι από 65 έως 69 ετών.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσίασε πρόσφατα σε ενημέρωση του προς του δημοσιογράφους ο γ.γ. Μάριος Θεμιστοκλέους στην ηλικιακή ομάδα 75 -79 ετών, έχει ήδη εμβολιαστεί ή έχει κλεισμένο ραντεβού για να εμβολιαστεί το 75% της ομάδας αυτής. Στην ηλικιακή ομάδα 80-84 ετών το 64%, στην ηλικιακή ομάδα 85 ετών και άνω το 60%, στην ηλικιακή ομάδα 60-64 ετών το 55%. Στην ομάδα 70-74 ετών, τρεις ημέρες μετά το άνοιγμα τη διαδικασίας του ραντεβού, 230.000 είχαν κλείσει ραντεβού, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 51% αυτής της ηλικιακής ομάδας.
Ήδη εμβολιάζονται οι ασθενείς που ανήκουν στην Α’ κατηγορία νοσημάτων από τις ευπαθείς ομάδες με σοβαρά νοσήματα και ακολουθούν μέσα στο μήνα και όσοι ανήκουν στην κατηγορία Β νοσημάτων.
Μέχρι τις 2 Μαΐου, σύμφωνα με δήλωση του υπουργού Υγείας Β. Κικίλια, θα έχουν εμβολιαστεί οι ηλικίες άνω των 60 και οι ευπαθείς ομάδες, δηλαδή ασθενείς με σοβαρά νοσήματα.
Οι 50ρηδες και οι 40ρηδες θα εμβολιαστούν τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, σύμφωνα με τον υπουργό Υγείας.
Η λίστα αναμονής και ποιους αφορά
Πρόσφατα δημιουργήθηκε ένας νέος μηχανισμός αναπλήρωσης για τις αδιάθετες δόσεις με λίστα αναμονής. Κατά τη διάρκεια που ο πολίτης κλείνει το ραντεβού του στην πλατφόρμα, θα μπορεί να επιλέξει εάν ο ίδιος θέλει να μπει στη λίστα αναμονής.
Όταν υπάρχουν αδιάθετες δόσεις στο εμβολιαστικό κέντρο, το σύστημα αυτομάτως θα επιλέγει από τα μελλοντικά ραντεβού, έτσι ώστε να μπορεί κάποιος να εμβολιαστεί νωρίτερα. Οι πολίτες λαμβάνουν ένα SMS στο κινητό τους, που τους ενημερώνει για το Εμβολιαστικό Κέντρο στο οποίο πρέπει να μεταβούν και μπορούν να το επιβεβαιώσουν ή όχι. Έτσι, δικαιούχοι πολίτες με μελλοντικά ραντεβού, έχουν την ευκαιρία να εμβολιαστούν νωρίτερα.
Το Εθνικό Σχέδιο Εμβολιαστικής Κάλυψης για τον COVID-19 (https://covid19.gov.gr/ethniko-schedio-emvoliastikis-kalypsis-gia-covid-19/)
Το Υπουργείο Υγείας μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης και της ιστοσελίδας του (https://www.moh.gov.gr/) ενημερώνει διαρκώς τον πολίτη για ότι νεότερο σχετικά με τον τρόπο που γίνεται ο εμβολιασμός.