Η ρωσική κυβέρνηση παρακολουθεί προσεκτικά την ενίσχυση του ρουβλίου, δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, καθώς η ισοτιμία του ρωσικού νομίσματος απέναντι στο δολάριο έφθασε στις αρχές της εβδομάδας στο υψηλότερο επίπεδό της εδώ και τέσσερα χρόνια.
“Η κυβέρνηση αποδίδει μια ιδιαίτερη σημασία στο θέμα αυτό”, δήλωσε ο Ντμίτρι Πεσκόφ.
“Αυτή η διαδικασία συνεχούς ενίσχυσης είναι αδιαμφισβήτητα ένα θέμα που απαιτεί μια ιδιαίτερη προσοχή”, υπογράμμισε, λέγοντας πως το θέμα αυτό συζητείται σε “όλες τις συναντήσεις για οικονομικά θέματα”.
“Η μακροοικονομική σταθερότητα είναι διασφαλισμένη”, πρόσθεσε.
Η ισοτιμία του ρωσικού νομίσματος που ήταν γύρω στα 80 ρούβλια για ένα δολάριο και 90 ρούβλια για ένα ευρώ πριν από τις 24 Φεβρουαρίου, όταν εισέβαλαν τα ρωσικά στρατεύματα στην Ουκρανία, στην αρχή σημείωσε μεγάλη πτώση προτού ανακάμψει από τις 9 Μαρτίου.
Χθες Τρίτη, ένα δολάριο ανταλλασσόταν με περίπου 56 ρούβλια, ένα επίπεδο που είχε παρατηρηθεί για τελευταία φορά τον Φεβρουάριο 2018, και το ευρώ με 57,6 ρούβλια, ένα ρεκόρ από το 2015.
Η ρωσική Κεντρική Τράπεζα επέβαλε αυστηρό έλεγχο κεφαλαίων.
Το ρωσικό νόμισμα επωφελήθηκε επίσης από το άνοιγμα λογαριασμών σε ρούβλια από ένα μεγάλο μέρος ξένων εταιριών που αγοράζουν αέριο από τον ρωσικό κολοσσό αερίου Gazprom, παρότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είχε πει κατ΄επανάληψη ότι ο μηχανισμός αυτός θα οδηγούσε στην παράκαμψη των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί σε βάρος της Ρωσίας.
Τη Δευτέρα το υπουργείο Οικονομικών ανακοίνωσε τη μείωση προσεχώς της αναλογίας των εσόδων των Ρώσων εισαγωγέων που πρέπει να μετατρέπουν σε ρούβλια, από το 80% στο 50%, ένδειξη μιας χαλάρωσης των περιοριστικών μέτρων που έθεσαν σε εφαρμογή οι αρχές προκειμένου να αποτρέψουν την κατάρρευση του εθνικού νομίσματος.
Η ενίσχυση του ρουβλίου στερεί στην πραγματικότητα τον προϋπολογισμό από ένα μέρος των εσόδων του και βαραίνει στις εξαγωγές.
Ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρουσίασε την ενίσχυση του ρουβλίου ως απόδειξη της αντίστασης της Ρωσίας στις δυτικές κυρώσεις.
Στο μεταξύ, ο πρώτος αντιπρόεδρος της λευκορωσικής κυβέρνησης Νικολάι Σνόπκοφ δήλωσε, σύμφωνα με το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων BelTA, πως οι εξαγωγές της χώρας αναμένεται να σημειώσουν πτώση κατά 30% το 2022 και τα έσοδα από εξαγωγές να μειωθούν έως και 14 δισεκ. ρούβλια λόγω των δυτικών κυρώσεων εναντίον του Μινσκ.
Η Λευκορωσία και η Ρωσία επλήγησαν από κυρώσεις αφότου η Μόσχα έστειλε δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου από το ρωσικό και το λευκορωσικό έδαφος. Το Μινσκ αποτελεί αντικείμενο σκληρών κυρώσεων από πέρυσι μετά την αναγκαστική προσγείωση ενός αεροσκάφους της Ryanair και τη σύλληψη ενός διαφωνούντα δημοσιογράφου που επέβαινε σε αυτό.
Ο Σνόπκοφ είπε πως οι δυτικές κυρώσεις επηρέασαν άμεσα το 20% της λευκορωσικής οικονομίας, με αποτέλεσμα μια μείωση 2,3% του ΑΕΠ της το πρώτο τρίμηνο.
“Το τελικό σχέδιο της Δύσης είναι να πλήξει το βιοτικό επίπεδο του λαού μας, να προκαλέσει δυσαρέσκεια και κοινωνική ένταση εξασθενίζοντας τις δυνατότητες σημαντικών βιομηχανιών και τομέων της οικονομίας”, δήλωσε ο Σνόπκοφ, σύμφωνα πάντα με το BelTA.
Η Δύση επέβαλε κυρώσεις σε σημαντικούς τομείς της οικονομίας της Λευκορωσίας, περιλαμβανομένων των εξαγωγών ποτάσας.
Ο Λευκορώσος πρωθυπουργός Ρόμαν Γκολοβτσένκο δήλωσε στα μέσα Μαΐου πως οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Λευκορωσία μπλόκαραν ετήσιες εξαγωγές αξίας 16-18 δισεκ. δολαρίων προς τη Δύση.
Ο Σνόπκοφ δήλωσε πως η Λευκορωσία ευελπιστεί να αντισταθμίσει εν μέρει τις οικονομικές της απώλειες με την αύξηση κατά 40% των εξαγωγών προς τη Ρωσία.
Οι εξαγωγές της Λευκορωσίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ουκρανία το 2021 ανέρχονταν σε 9,5 δισεκ. και 5,4 δισεκ. δολάρια αντίστοιχα.
Δυτικές κυρώσεις, ισχυρό ρούβλι. Πώς γίνεται;
Ακόμη και πολλοί Ρώσοι δεν μπορούν να πιστέψουν στα μάτια τους όταν πάνε σε ανταλλάξουν ρούβλια σε άλλο νόμισμα. Το ρούβλι γίνεται όλο και πιο δυνατό. Ο επιθετικός πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, οι δυτικές κυρώσεις, η μαζική αποχώρηση εταιρειών, όλα αυτά αποδυναμώνουν την οικονομία της γιγαντιαίας “αυτοκρατορίας”. Κανονικά θα έπρεπε να επηρεάσει και τη συναλλαγματική ισοτιμία του ρουβλίου. Και όμως. Ενώ αρχές Μαρτίου λίγο μετά την έναρξη του πολέμου για 145 ρούβλια έπαιρνε κανείς κάτι περισσότερο από ένα ευρώ, αυτή τη στιγμή δίνεις μόνο 65 ρούβλια. Το ότι η Ρωσία χειραγωγεί την αξία του νομίσματός της είναι γνωστό εδώ και καιρό. Ωστόσο, η άνοδος της ισοτιμίας εγείρει πολλά ερωτήματα.
Το ρούβλι ενισχύεται τεχνητά
Στις αρχές η συναλλαγματική ισοτιμία του ρουβλίου ήταν καταστροφική
“Το ισχυρό ρούβλι δεν είναι σημάδι δύναμης” υποστηρίζει ο Μόριτς Κράμερ, επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας LBBW. „Είναι αλήθεια ότι το ρωσικό νόμισμα κατακρημνίστηκε στην αρχή του καλοκαιριού, η κατάρρευση της ρωσικής οικονομίας και επικείμενη χρεοκοπία φαινόταν προδιαγεγραμμένη, αλλά το ρούβλι είναι ισχυρότερο από ό,τι ήταν εδώ και πολύ καιρό”. Η συναλλαγματική του ισοτιμία έναντι του ευρώ και του δολαρίου ΗΠΑ όχι μόνο έφτασε τα επίπεδα προ του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά είναι τόσο υψηλή, όσο ήταν το 2017. Για τους κατοίκους της μεγαλύτερης χώρας στον κόσμο (από πλευράς έκτασης) δεν υπάρχουν άλλα πλεονεκτήματα. Γιατί μετά την κατάρρευση του νομίσματός τους οι τιμές στα εισαγόμενα αγαθά, όπως το τυρί ή το αλκοόλ από τη Δύση, προσαρμόστηκαν στην υψηλή συναλλαγματική ισοτιμία. Για παράδειγμα, ένα μπουκάλι σαμπάνιας αξίας 2.900 ρουβλίων με τη νέα τιμή έγινε 4.900 ρούβλια. Αλλά αυτές οι τιμές δεν αναπροσαρμόστηκαν στο ισχυρό ρούβλι. Το αποτέλεσμα; H σαμπάνια, που κόστιζε 34 ευρώ πριν τον πόλεμο, τώρα την αγοράζει κανείς πάνω από 75 ευρώ. Και δεν είναι μόνο τα προϊόντα πολυτελείας που έχουν γίνει πιο ακριβά. Πολλοί Ρώσοι διαμαρτύρονται ότι και η τιμή των τροφίμων έχει εκτιναχθεί στα ύψη. Από την αρχή του έτους ορισμένα αγαθά κοστίζουν 50% με 70% πιο ακριβά, το λάχανο περίπου 60%, τα καρότα 61% και η ζάχαρη κατά 50% σύμφωνα τουλάχιστον με την εθνική στατιστική υπηρεσία Rosstat.
“Το ισχυρό ρούβλι δεν είναι σημάδι δύναμης” υποστηρίζει ο Μόριτς Κράμερ, επικεφαλής οικονομολόγος της τράπεζας LBBW
Το ταμπλόιντ «Moskowski Komsomolez» ζήτησε να διατεθούν χρήματα από τον κρατικό προϋπολογισμό για να μπορούν οι άποροι να αγοράζουν τρόφιμα από την τοπική παραγωγή. Τέτοιου είδους βοήθεια “υπάρχει ακόμη και στην Αμερική”. Υπό αυτήν την έννοια ένα ισχυρό ρούβλι δεν είναι χρήσιμο για πολλούς καταναλωτές. Τουλάχιστον βοηθά τη ρωσική ηγεσία να διατηρεί τον πληθωρισμό μέσα σε όρια, ώστε τα αγαθά να μην γίνονται ακόμη πιο ακριβά. “Εάν το ρούβλι δεν ήταν τόσο ισχυρό, ο πληθωρισμός δεν θα ήταν 20% αλλά 30% με 40%” δηλώνει ο Ρώσος οικονομολόγος Σεργκέι Σουβέροφ, στην διαδικτυακή εφημερίδα Meduza. Παράλληλα ξεκαθαρίζει ότι η τρέχουσα πορεία δεν αντικατοπτρίζει “την οικονομία της αγοράς”. Το ρούβλι ενισχύεται “τεχνητά” με μια σειρά μέτρων, συμπεριλαμβανομένων και των συναλλαγματικών περιορισμών από την κεντρική τράπεζα της χώρας. Επίσης η μαζική αύξηση επιτοκίων βοήθησε πολύ στην ενίσχυση του εθνικού νομίσματος, γι αυτό πολλοί πολίτες επένδυσαν τις αποταμιεύσεις τους σε ρούβλια και όχι σε ξένα νομίσματα. Για την ώρα το βασικό επιτόκιο είναι στο 14%. Τέλος Φεβρουαρίου η κεντρική τράπεζα αύξησε το επιτόκιο δραστικά κατά 10,5% φτάνοντας στο 20%. Από τότε πολλές τράπεζες προσφέρουν ετήσια επιτόκια γύρω στο 10% για επενδύσεις σε ρούβλια, ενώ για ευρώ και δολάρια οι αποδόσεις είναι ελάχιστες.
Ισχυρό όσο το 2017 το ρούβλι
Ωστόσο, ο κύριος λόγος για την ενίσχυση του νομίσματος είναι το πλεόνασμα-ρεκόρ στο εμπορικό ισοζύγιο. Η Ρωσία κερδίζει δισεκατομμύρια σε συνάλλαγμα από εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου, τα οποία δεν μπορούν να ξοδευτούν. Επειδή οι εισαγωγές πολλών δυτικών προϊόντων έχουν καταρρεύσει, η χώρα κάθεται πάνω στα κέρδη της σε ευρώ και δολάρια. Αυτό είναι ένας από τους λόγους που ο πρόεδρος Πούτιν απαίτησε από 1ης Απριλίου την αλλαγή πληρωμών για φυσικό αέριο σε ρούβλια με το επιχείρημα ότι η Ρωσία δεν μπορεί να αγοράσει τίποτα πλέον σε συνάλλαγμα. Ειδικοί έχουν υπολογίσει μάλιστα ότι η χώρα μέχρι το τέλος του χρόνου θα μπορούσε να έχει πλεόνασμα 250 δις δολαρίων, επίσης λόγω των υψηλών τιμών ενέργειας. Ωστόσο, χρειάζονται ρούβλια για τον προϋπολογισμό, όπως λέει ο οικονομολόγος Σουβέρωφ. Λόγω της νομισματικής πολιτικής το ρούβλι έχει πλέον αποσυνδεθεί εντελώς από την οικονομία. “Εάν η οικονομία είναι σε ελεύθερη πτώση και η ισοτιμία του ρουβλιού ενισχύεται, τότε αυτό δεν είναι σωστό” επισημαίνει ο Ρώσος εμπειρογνώμων.
Η κεντρική τράπεζα εκτιμά ότι το ΑΕΠ της Ρωσίας θα μειωθεί φέτος κατά 8%. Η παλαιότερη εκτίμησή της ήταν οικονομική ανάπτυξη 2% έως 3%. “Είναι δύσκολο να πούμε ποια πορεία είναι η πιο σωστή” λέει ο Σουβέροφ. “Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν. Κατά την άποψή του πάγωμα των ρωσικών συναλλαγματικών αποθεμάτων στη Δύση θα οδηγούσε σε μαζική αποδυνάμωση του ρουβλίου. Βέβαια η κεντρική τράπεζα επιτρέπει και πάλι υψηλότερες εξαγωγές συναλλάγματος, πέντε φορές περισσότερο από 10.000 δολάρια. Όμως οι θεματοφύλακες του νομίσματος κρατούν σφιχτά τα “ηνία”. “Σε περίπτωση που επιβληθούν κυρώσεις και σε άλλες ρωσικές τράπεζες, αυτό θα μπορούσε να καταστρέψει τις εξαγωγές και να βλάψει μαζικά το νόμισμα” πιστεύει ο Σουβέροφ. Αλλά και ο επικεφαλής οικονομολόγος Μόριτς Κράμερ από την LBBW στη Στουτγάρδη βλέπει ότι “όσο η Ρωσία εξάγει, το ρούβλι θα παραμένει ισχυρό”. Μόνο ένα πλήρες εμπάργκο θα μπορούσε να το “γονατίσει”. Όμως από τα μέσα Απριλίου τα πετρελαιοφόρα, “τα περισσότερα υπό ελληνική σημαία”, παραλαμβάνουν ποσότητες-ρεκόρ αργού πετρελαίου στα ρωσικά λιμάνια.
Με πληροφορίες από DW.