«Η σύνοδος κορυφής που ξεκινάει σε λίγο έχει στην ημερήσια διάταξή της μια σειρά από εξαιρετικά κρίσιμα ζητήματα για την ευρωπαϊκή μας ένωση», σημείωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, προσερχόμενος στη Σύνοδο Κορυφής των ηγετών της ΕΕ, στις Βρυξέλλες.
«Επιτρέψτε μου να ξεκινήσω χαιρετίζοντας το γεγονός ότι σήμερα το μεσημέρι θα παραβρεθεί ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ και με την ευκαιρία αυτή να εκφράσω την ικανοποίησή μου για τα αποτελέσματα της πενταμερούς διάσκεψης της Γενεύης. Κύπρος και Ελλάδα αγωνιστήκαμε και πετύχαμε να κρατήσουμε ζωντανή τη διαδικασία των συζητήσεων για την επανένωση του νησιού στα πλαίσια των αποφάσεων του ΟΗΕ, του Συμβουλίου Ασφαλείας του. Και θεωρώ εξαιρετικά θετικό το γεγονός ότι ο γενικός γραμματέας επέλεξε να διορίσει προσωπικό απεσταλμένο, έτσι ώστε αυτή η διαδικασία να κρατηθεί ζωντανή, να συνεχιστεί με συγκεκριμένα παραδοτέα ενόψει της επόμενης συνάντησης η οποία θα γίνει το καλοκαίρι», τόνισε ο πρωθυπουργός.
Στη συνέχεια, ο κ. Μητσοτάκης αναφέρθηκε στα ζητήματα της ευρωπαϊκής άμυνας και του μεταναστευτικού: «Θέλω, επίσης, να σταθώ ιδιαίτερα στα θέματα τα οποία αφορούν την ευρωπαϊκή άμυνα, να χαιρετήσω την κατάθεση από πλευράς Ευρωπαϊκής Επιτροπής της Λευκής Βίβλου, η οποία συμπεριλαμβάνει πάγιες ελληνικές θέσεις, οι οποίες θα γίνουνε πια πολιτικές της ΕΕ.
Αναφέρομαι ιδιαίτερα στη δυνατότητα να δοθεί δημοσιονομική ευελιξία στα κράτη-μέλη, έτσι ώστε να μπορέσουν να αυξήσουνε τις επενδύσεις τους στην άμυνα αλλά και τη δημιουργία ενός κοινού ευρωπαϊκού ταμείου, ύψους 150 δισ. ευρώ, για τη χρηματοδότηση επενδύσεων στην άμυνα, το οποίο θα προωθεί την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία και ουσιαστικά θα περιορίζει τις δαπάνες αυτές σε χώρες οι οποίες είτε συμμετέχουν στην ΕΕ είτε έχουν συνάψει συμφωνίες στρατηγικής εταιρικής σχέσης με την Ένωση. Είναι ένα ακόμα σημαντικό βήμα για την ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονομία και μια πάγια θέση της Ελλάδος, η οποία σήμερα δικαιώνεται.
Τέλος, θα έχουμε την ευκαιρία να συζητήσουμε και για τα ζητήματα της μετανάστευσης όπου και πάλι θέλω να εκφράσω την ικανοποίησή μου για το γεγονός ότι ο προτεινόμενος κανονισμός επιστροφών συντάσσεται με τις πάγιες ελληνικές θέσεις, οι οποίες δίνουνε προτεραιότητα όχι μόνο στην εξωτερική φύλαξη των συνόρων της ΕΕ αλλά και στη γρήγορη διαδικασία επιστροφής όσων δεν έχουν λάβει άσυλο σε χώρα της ΕΕ, στα κράτη από τα οποία προέρχονται. Εξού και αναμένουμε, με μεγάλη ανυπομονησία θα έλεγα, τον νέο κατάλογο των ασφαλών χωρών προέλευσης έτσι ώστε και η χώρα μας να μπορεί να κινηθεί πιο γρήγορα σε αυτήν την κατεύθυνση και η σαφής οδηγία που έχω δώσει στην καινούργια ηγεσία του υπουργείου Μετανάστευσης ακριβώς κινείται στη λογική ότι όποιος εισέρχεται στη χώρα μας παράνομα και δεν έχει λάβει άσυλο, δεν τυγχάνει δηλαδή διεθνούς προστασίας, θα πρέπει να επιστρέφεται στη χώρα από την οποία ήρθε. Και είναι πολύ σημαντικό πια να έχουμε και ευρωπαϊκά κανονιστικά εργαλεία τα οποία θα μας διευκολύνουν να υλοποιήσουμε αυτήν την πολιτική».
Κυβερνητικές πηγές σε ό,τι αφορά τη Λευκή Βίβλο για την ‘Αμυνα που παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή – παρόλο που δεν αναμένεται εκτενής συζήτηση για την ‘Αμυνα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο – σημειώνουν ότι οι προτάσεις κινούνται στη σωστή κατεύθυνση.
Ιδιαίτερα θετική είναι η αναφορά σε αμυντικά προγράμματα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος, όπως μια ευρωπαϊκή ασπίδα αεράμυνας, πρόταση που ο Πρωθυπουργός έχει καταθέσει από κοινού με τον Πρωθυπουργό της Πολωνίας στην Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον Ντερ Λάιεν από τον περασμένο Μάιο.
Επίσης σημειώνουν πως είναι σημαντικό το νέο χρηματοδοτικό εργαλείο ύψους 150 δισ. να χρησιμοποιηθεί ως μέσο ενίσχυσης της ευρωπαϊκής στρατηγικής αυτονομίας και όχι ως μέσο χρηματοδότησης αμυντικών βιομηχανιών τρίτων χωρών, ελληνική θέση που αποτυπώνεται στη Λευκή Βίβλο.
Σε κάθε περίπτωση, επισημαίνουν ότι οι αποφάσεις για την άμυνα οφείλουν να λαμβάνουν υπόψιν τους προβληματισμούς για την ασφάλεια και τα συμφέροντα ασφάλειας και άμυνας του συνόλου των κρατών-μελών της Ε.Ε, σύμφωνα με τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, αναφορά που επίσης υπάρχει στο κείμενο.
Σχετικά με την Τουρκία, όπως αναφέρεται στην «Λευκή Βίβλο», «η Ε.Ε. θα συνεχίσει να συμμετέχει εποικοδομητικά ως προς την ανάπτυξη μιας αμοιβαία επωφελούς εταιρικής σχέσης σε όλους τους τομείς κοινού ενδιαφέροντος με βάση την ισότιμη δέσμευση της Τουρκίας να προχωρήσει σε μια πορεία συνεργασίας σε όλα τα θέματα που έχουν σημασία για την Ε.Ε., σύμφωνα με τα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου 2024» (στα συμπεράσματα του Απριλίου 2024 τονίζεται η ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης Ε.Ε- Τουρκίας, «με σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο.», ενώ αναφέρεται ότι «η εποικοδομητική συμμετοχή της ίδιας της Τουρκίας θα συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση των διαφόρων τομέων συνεργασίας». ).
Στο Μεταναστευτικό, η Ελλάδα έχει επαναλάβει ότι προτεραιότητα έχει η εφαρμογή του νέου Συμφώνου για τη Μετανάστευση και το ‘Ασυλο – κυρίως η αύξηση και επιτάχυνση των επιστροφών όσων δεν δικαιούνται διεθνούς προστασίας – καθώς και η εξωτερική διάσταση του Μεταναστευτικού και οι συνεργασίες με τρίτες χώρες.
Κυβερνητικές πηγές αναφέρουν ότι ο Πρωθυπουργός θα μετάσχει σήμερα σε Σύνοδο Ευρωπαίων ηγετών για το Μεταναστευτικό, η οποία θα πραγματοποιηθεί λίγο πριν την έναρξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Για τις εξελίξεις στη Συρία, υπογραμμίζεται ότι η Ελλάδα έχει καταδικάσει τις επιθέσεις σε βάρος χριστιανικών και άλλων πληθυσμών με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο. Θα επιμείνει σε απόφαση για την ανάγκη ειρηνικής και συμπεριληπτικής μετάβασης στη Συρία που θα προστατεύει τα δικαιώματα όλων των εθνικών και θρησκευτικών κοινοτήτων, χωρίς έξωθεν παρεμβάσεις. Η Ελλάδα υποστηρίζει, όπως έχει κάνει από την αρχή της συζήτησης, ότι η άρση των κυρώσεων έναντι της μεταβατικής κυβέρνησης πρέπει να γίνει με τρόπο σταδιακό και αναστρέψιμο και υπό προϋποθέσεις.
Σε ό,τι αφορά την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα, η χώρα μας υποστηρίζει την ανάγκη σημαντικής ενίσχυσής της. Παράλληλα, τονίζει την ανάγκη η αύξηση αυτή να συνδυαστεί και υποστηριχθεί από παραγωγικές επενδύσεις σε όλες τις οικονομίες της ΕΕ, κάτι που θα ενισχύσει την συνοχή και την ανθεκτικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας στο σύνολό της.
Για το επόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, η ελληνική θέση είναι ότι χρειάζονται τολμηρές κινήσεις και τομές, αν η Ε.Ε. θέλει να πετύχει τις διευρυμένες (υπάρχουσες και νέες) φιλοδοξίες της, σε τομείς όπως η ανταγωνιστικότητα, η συνοχή, η αγροτική πολιτική και η ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας. Η Ελλάδα δεν είναι σύμφωνη με περικοπή πόρων του ευρωπαϊκού προϋπολογισμού.