Τρισεκατομμύρια δολάρια χάθηκαν από την κεφαλαιοποίηση των χρηματιστηρίων το 2022, οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν εκρηκτικά και οι τιμές τους μειώθηκαν, οι ισοτιμίες των νομισμάτων και οι τιμές των εμπορευμάτων γνώρισαν μεγάλες διακυμάνσεις, ενώ κάποιες «αυτοκρατορίες» στον χώρο των crypto χρεοκόπησαν και οι τιμές των κρυπτονομισμάτων κατέρρευσαν.
Η αξία των μετοχών μειώθηκε κατά 14 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, με το 2022 να είναι η δεύτερη χειρότερη χρονιά καθώς οι κεντρικές τράπεζες έκαναν σχεδόν 300 αυξήσεις επιτοκίων,.
Οι κύριοι λόγοι για τις εξελίξεις αυτές ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με τον επίμονο πληθωρισμό και τις αυξήσεις των επιτοκίων.
«Σφαγή» στις αμερικανικές μετοχές το 2022, στο οποίο κυριάρχησαν οι αυξήσεις των επιτοκίων της Fed, με σκοπό να περιορίσουν τον πιο υψηλό πληθωρισμό των τελευταίων 40 ετών.
Σε επίπεδο έτους, ο S&P έκλεισε με πτώση 19,4%, στη χειρότερη ετήσια επίδοση από το 2008. Το ίδιο ισχύει και για τον Dow Jones, ο οποίος έκλεισε το 2022 με πτώση 8,8% ενώ ο Nasdaq κατρακύλησε 33,1%.
Μετά τη χειρότερη χρονιά για τις παγκόσμιες μετοχές σε περισσότερο από μια δεκαετία, και μια ασύγκριτη υποχώρηση των ομολόγων από το 2000 και μετά, ορισμένοι επενδυτές δεν θεωρούν τίποτα δεδομένο το 2023.
Ο “παγιωμένος” πληθωρισμός, τα προβλήματα στην Κίνα, ο πόλεμος στην Ουκρανία, η πτώση των αναδυόμενων αγορών και η επιστροφή του Covid είναι οι κίνδυνοι που θα μπορούσαν να θέσουν και πάλι τις αγορές σε αναταραχή, σύμφωνα με τους αναλυτές.
Χρηματιστήρια
Πιέσεις το α’ εξάμηνο και μικρή ανάκαμψη το δεύτερο στα χρηματιστήρια προβλέπουν οι αναλυτές σε έρευνα του Bloomberg. Περιμένουν άνοδο του S&P 500 κατά 7% στο τέλος του έτους και 5% για τον Stoxx 600.
Όπως εξηγούν οι μετοχές θα δεχθούν μεγάλες πιέσεις στο α’ εξάμηνο του 2023, καθώς τα εταιρικά μεγέθη θα υποχωρήσουν, η ανάπτυξη θα είναι αδύναμη, ο πληθωρισμός θα παραμείνει σε επίπεδα ρεκόρ, ενώ οι κεντρικές τράπεζες θα συνεχίσουν να αυξάνουν τα επιτόκια.
Το β’ εξάμηνο θα υπάρξει μία σταδιακή ανάκαμψη, καθώς εκτιμάται ότι η Fed θα έχει ολοκληρώσει τον κύκλο αύξησης των επιτοκίων, αλλά δεν θα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακή, με αποτέλεσμα οι κορυφαίοι χρηματιστηριακοί δείκτες να κλείσουν το 2023 σε επίπεδα όχι πολύ υψηλότερα από αυτά του 2022.
Ίσως το μεγαλύτερο ερώτημα που θα επηρεάσει τις μετοχές με την έναρξη του νέου έτους είναι αν η οικονομία οδεύει προς ύφεση, όπως αναμένουν πολλοί επενδυτές.
Εάν μια ύφεση ξεκινήσει το επόμενο έτος, οι μετοχές θα μπορούσαν να είναι έτοιμες για μια νέα πτώση. Μια πτωτική αγορά δεν έχει ποτέ πιάσει πάτο πριν από την έναρξη μιας ύφεσης, όπως έδειξαν τα ιστορικά στοιχεία.
Οι υφέσεις τείνουν να πλήττουν σκληρά τις μετοχές, με τον S&P 500 να υποχωρεί κατά μέσο όρο 29% κατά τη διάρκεια των υφέσεων από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αυτές οι μειώσεις, ωστόσο, συνήθως ακολουθούνται από μια ισχυρή ανάκαμψη.
Οι επενδυτές ανησυχούν επίσης ότι οι εκτιμήσεις για τα εταιρικά κέρδη μπορεί να μην έχουν λάβει πλήρως υπόψη τους μια πιθανή επιβράδυνση, προκαλώντας μεγαλύτερες απώλειες για τις μετοχές.
Η bear market δεν έχει τελειώσει, κατά την άποψη της Goldman Sachs, καθώς οι συνθήκες που ισχύουν συνήθως όταν οι μετοχές αγγίζουν τα χαμηλά τους δεν έχουν ακόμη επιτευχθεί. Για να ξεκινήσει μία διατηρήσιμη ανάκαμψη στις αγορές θα πρέπει να δούμε πρώτα ακόμη χαμηλότερες αποτιμήσεις (και σύμφωνες με αυτές που σημειώνονται σε μία ύφεση), τον “πάτο” στο μομέντουμ της επιδείνωσης της ανάπτυξης και την κορύφωση των επιτοκίων.
Oι επενδυτές θα αρχίσουν να προεξοφλούν προσδοκίες για μία bull market το 2023.
Οι μετοχές ακόμη δεν έχουν «δει» πάτο, σύμφωνα με την Deutsche Bank και εκτιμά ότι θα υποχωρήσουν έως και 33% το γ’ τρίμηνο 2023.
Παρά τις απώλειες του 2022, οι παγκόσμιες αγορές μετοχών έχουν περιθώρια να υποχωρήσουν σημαντικά περαιτέρω, όπως εκτιμά η Barclays, προσθέτοντας πως στην επενδυτική στρατηγική του 2023 εάν κάποιος έπρεπε να διαλέξει θα πρέπει να προτιμήσει τα ομόλογα έναντι των μετοχών. Ωστόσο οι θέσεις στα μετρητά εκτιμά πως θα είναι μακράν η κορυφαία στρατηγική.
Ομόλογα
Τα αμερικανικά και τα γερμανικά ομόλογα – οι δείκτες αναφοράς των παγκόσμιων αγορών χρέους και παραδοσιακά καταφύγια σε ταραγμένες περιόδους, είχαν απώλειες 16% και 24%, αντίστοιχα, σε όρους δολαρίου.
Το δράμα ξεκίνησε από την αρχή του 2022. Οι αποδόσεις του δεκαετούς Treasury εκτινάχθηκαν στο 1,8% από λιγότερο από 1,5% και η απόδοση είναι τώρα στο 3,68%
Μπορεί τα αμερικανικά ομόλογα να παρουσιάζουν τις χειρότερες ετήσιες αποδόσεις από το 1788 , ωστόσο υπάρχει η δυναμική για ισχυρή ανάκαμψη το 2023. Η Bank of America καλεί του επενδυτές να “ποντάρουν” σε ομόλογα το 2023 και αφού εξέτασε 250 χρόνια ιστορίας κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα ομόλογα οδεύουν προς αισιόδοξες αποδόσεις το 2023.
Για πρώτη φορά μετά από μία δεκαετία οι επενδυτές έχουν αρχίσει να βρίσκουν αξία στα ομόλογα, καθώς τα υψηλότερα επιτόκια καθιστούν ελκυστικό το σταθερό εισόδημα, αναφέρει η JPMorgan Chase & Co. H BlackRock δίνει σύσταση«overweight» στα ομόλογα διότι «βλέπει» επίμονο πληθωρισμό .
Δολάριο- Ευρώ
Τη χρονιά που πέρασε το δολάριο είχε την καλύτερη ετήσια επίδοσή του εδώ και επτά χρόνια, επωφελούμενο από τα αυξανόμενα αμερικανικά επιτόκια.
Ο δείκτης δολαρίου, έναντι έξι βασικών νομισμάτων κέρδισε περισσότερο από 8% όλο το 2022, αλλά έχασε πάνω από 7% το τελευταίο τρίμηνο λόγω των προσδοκιών ότι η Fed μπορεί να μην αυξήσει τα επιτόκια τόσο υψηλά όσο τις προηγούμενες φορές.
Το ευρώ έκλεισε τη χρονιά στα 1,0669 δολάρια και σημείωσε 6 % ετήσια μείωση. Η λίρα είχε τη χειρότερη επίδοσή της έναντι του δολαρίου από το 2016, όταν η Βρετανία ψήφισε να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η πτώση έναντι του δολαρίου ήταν περίπου 11%.
Οι επενδυτές μέχρι τώρα έβρισκαν “καταφύγιο” στο δολάριο για να προστατευτούν από την αστάθεια της αγοράς που υποκινήθηκε από τον αυξανόμενο παγκόσμιο πληθωρισμό, τις απότομες αυξήσεις στην ενέργεια και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Το ράλι του δολαρίου το 2022 πιθανότατα έφτασε στο σημείο όπου οι παρεμβάσεις ή μια βαθιά οικονομική ύφεση θα ανέτρεπαν αυτή την τάση.
Όμως τελευταία αυξάνονται οι short θέσεις στο δολάριο. Στις αγορές συμβολαίων μελλοντικής εκπλήρωσης, οι επενδυτές κινήθηκαν σε καθαρή short θέση σε σχέση με το δολάριο ΗΠΑ για πρώτη φορά εδώ και 16 μήνες τον Νοέμβριο.
Το αν θα συνεχιστεί η πτώση του δολαρίου μπορεί να εξαρτάται από την ικανότητα της Fed να συγκρατήσει τον πληθωρισμό αρκετά ώστε τελικά να χαλαρώσει η νομισματική πολιτική.
Στην αρχή του 2022 το ευρώ άξιζε 1,1350 δολάρια. Στα τέλη Σεπτεμβρίου κατέγραψε κατώτερη τιμή έτους, αλλά και 20 και πλέον ετών, στα 0,9535 δολάρια. Το ευρώ κέρδισε 10% μόνο τον Νοέμβριο, με την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου να σημειώνει υψηλό 1,0737 στις 15 Δεκεμβρίου, σημειώνοντας άνοδο πάνω από 1200 μονάδες από το χαμηλό έτους και αντιστρέφοντας περισσότερα από τα δύο τρίτα της προηγούμενης πτώσης 9 μηνών μέσα σε έξι εβδομάδες. Και το ερώτημα είναι εάν το 2023 το ενιαίο νόμισμα θα ανακάμψει.
Μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, η ισχύς του δολαρίου, το οποίο έκανε άλμα φέτος μπροστά στην ταχεία αύξηση των επιτοκίων της Fed.
Η επιβράδυνση του χρονοδιαγράμματος αύξησης των επιτοκίων της Fed και η συγκράτηση του πληθωρισμού στις ΗΠΑ γέρνουν την πλάστιγγα υπερ του ευρώ.
Η διαφορά επιτοκίων Fed-ΕΚΤ θα είναι το κλειδί για το ευρώ/δολάριο το 2023.
Συγκεκριμένα, το κεντρικό ερώτημα του επόμενου έτους από αυτή την άποψη θα είναι αν η Fed ή η ΕΚΤ θα είναι η πρώτη που θα μειώσει ξανά τα επιτόκια.
Αλλά και η τεχνική ανάλυση δείχνει ανάκαμψη του ευρώ.
Πετρέλαιο- Φυσικό αέριο
Ή του ύψους ή του βάθους.΄Ή υποχώρηση στα 50 δολ. ή άνοδος στα 100 δολ. Οι αναλυτές δεν μπορούν να “στοιχηματίσουν” με κάποια σιγουριά για την πορεία της τιμής του Πετρελαίου, το 2023.
Με την τιμή του αργού να κυμαίνεται σήμερα στα επίπεδα των 75-80 δολαρίων το βαρέλι, πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι το ορόσημο των 100 δολαρίων βρίσκεται στο τέλος του δρόμου. Όμως πρώτα η τιμή θα “βουτήξει” στα 50 δολ. ( τα 45 δολ. βλέπει η Citi), λόγω της οικονομικής επιβράδυνσης.
Όταν η τιμή του αργού “βουτήξει” στα 50 δολάρια η ζήτηση θα τονωθεί και οι τιμές θα κινηθούν και πάλι ανοδικά, εκτιμά μερίδα αναλυτών.
Πτώση 30% στην τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, λόγω καλύτερης εικόνας στα αποθέματα που υπάρχουν, αναμένει η Goldman Sachs. Στα 85 ευρώ θα διολισθήσει η τιμή το α’ τρίμηνο 2023, όμως, «βλέπει» ενίσχυσή του έως τα 250 ευρώ το ερχόμενο καλοκαίρι!
Χρυσός
Μπορεί ο χρυσός να απογοητεύει τους λάτρεις του, καθώς δεν επιβεβαιώνει, μέχρι τώρα, ότι αποτελεί ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού, όμως πρόσφατες εκτιμήσεις προβλέπουν εκτίναξη του “κίτρινου” μετάλλου στα 4.000 δολ. ανά ουγγιά, από περίπου 1.800 δολ. που είναι σήμερα. Η τιμή του πολύτιμου μετάλλου θα μπορούσε να ανέλθει μεταξύ 2.500 και 4.000 δολαρίων κάποια στιγμή τον επόμενο χρόνο, εκτίμησε συγκεκριμένα ο Kiener, διευθύνων σύμβουλος και επικεφαλής επενδύσεων της Swiss Asia Capital, με φόντο τον υψηλό πληθωρισμό και κίνδυνο ύφεσης.
Crypto
Οποιαδήποτε πρόβλεψη για την πορεία των κρυπτονομισμάτων και ειδικότερα του Bitcoin το 2023 είναι δύσκολη, αν και μερίδα αναλυτών “βλέπει” ανάκαμψη, μετά το χαοτικό 2022 . Το Bitcoin έκλεισε το 2022 με μείωση της τιμής του κατά 60%, ενώ η ευρύτερη αγορά κρυπτονομισμάτων είδε την κεφαλαιοποίησή της να έχει συρρικνωθεί κατά 1,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, πιεζόμενη από την αύξηση των επιτοκίων και από την κατάρρευση της αυτοκρατορίας FTX του Σαμ Μπάνκμαν – Φριντ.