Τον πιο λεπτομερή χάρτη του Γαλαξία μας, που περιέχει περισσότερα από 1,5 δισεκατομμύρια αντικείμενα, δημοσίευσαν αστρονόμοι χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο VISTA του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO).
Η επιστημονική ομάδα παρακολούθησε τις κεντρικές περιοχές του Γαλαξία μας για περισσότερα από 13 χρόνια χρησιμοποιώντας την υπέρυθρη κάμερα VIRCAM του VISTA. Ο χάρτης περιλαμβάνει 200.000 εικόνες που ελήφθησαν στο υπέρυθρο και δέκα φορές περισσότερα αντικείμενα από έναν προηγούμενο χάρτη που κυκλοφόρησε από την ίδια ομάδα το 2012. Ανάμεσά τους νεογέννητα αστέρια, συχνά ενσωματωμένα σε κουκούλια σκόνης, και σφαιρωτά σμήνη εκατομμυρίων από τα παλαιότερα αστέρια του Γαλαξία μας, καθώς και πολύ ψυχρά αντικείμενα, όπως καφέ νάνους ή ελεύθερα αιωρούμενους πλανήτες που δεν περιστρέφονται γύρω από κάποιο αστέρι.
«Κάναμε τόσες πολλές ανακαλύψεις, που αλλάξαμε την άποψη του Γαλαξία μας για πάντα», επισημαίνει ο Ντάντε Μινίτι, αστροφυσικός στο Universidad Andres Bello στη Χιλή και επικεφαλής του συνολικού έργου «VISTA Variables in the Via Lactea».
Ο χάρτης δημοσιεύθηκε σήμερα στο περιοδικό «Astronomy & Astrophysics» σηματοδοτώντας την ολοκλήρωση του έργου.
Αυτός ο χάρτης που σπάει ρεκόρ περιλαμβάνει 200.000 εικόνες που λαμβάνονται από το VISTA της ESO – το Visible and Infrared Survey Telescope for Astronomy. Τοποθετημένο στο Παρατηρητήριο Paranal της ESO στη Χιλή, ο κύριος σκοπός του τηλεσκοπίου είναι να χαρτογραφήσει μεγάλες περιοχές του ουρανού. Η ομάδα χρησιμοποίησε την υπέρυθρη κάμερα VIRCAM της VISTA, η οποία μπορεί να κοιτάξει μέσα από τη σκόνη και το αέριο που διαπερνούν τον γαλαξία μας. Είναι επομένως σε θέση να δει την ακτινοβολία από τα πιο κρυφά μέρη του Γαλαξία μας, ανοίγοντας ένα μοναδικό παράθυρο στο γαλαξιακό μας περιβάλλον.
Αυτό το γιγαντιαίο σύνολο δεδομένων καλύπτει μια περιοχή του ουρανού ισοδύναμη με 8600 πανσέληνους και περιέχει περίπου 10 φορές περισσότερα αντικείμενα από έναν προηγούμενο χάρτη που κυκλοφόρησε από την ίδια ομάδα το 2012. Περιλαμβάνει νεογέννητα αστέρια, τα οποία είναι συχνά ενσωματωμένα σε σκονισμένα κουκούλια , και σφαιρικά σμήνη –– πυκνές ομάδες εκατομμυρίων από τα παλαιότερα αστέρια στον Γαλαξία μας. Η παρατήρηση του υπέρυθρου φωτός σημαίνει ότι το VISTA μπορεί επίσης να εντοπίσει πολύ ψυχρά αντικείμενα, που λάμπουν σε αυτά τα μήκη κύματος, όπως καφέ νάνους («αποτυχημένα» αστέρια που δεν έχουν συνεχή πυρηνική σύντηξη) ή πλανήτες που επιπλέουν ελεύθερα που δεν περιφέρονται γύρω από ένα αστέρι.
Οι παρατηρήσεις ξεκίνησαν το 2010 και ολοκληρώθηκαν το πρώτο εξάμηνο του 2023, καλύπτοντας συνολικά 420 νύχτες. Παρατηρώντας πολλές φορές κάθε κομμάτι του ουρανού, η ομάδα μπόρεσε όχι μόνο να προσδιορίσει τις θέσεις αυτών των αντικειμένων, αλλά και να παρακολουθήσει πώς κινούνται και αν αλλάζει η φωτεινότητά τους. Χαρτογράφησαν αστέρια των οποίων η φωτεινότητα αλλάζει περιοδικά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κοσμικοί χάρακες για τη μέτρηση αποστάσεων. Αυτό μας έδωσε μια ακριβή τρισδιάστατη άποψη των εσωτερικών περιοχών του Γαλαξία μας, που προηγουμένως ήταν κρυμμένες από τη σκόνη. Οι ερευνητές παρακολούθησαν επίσης αστέρια υπερταχύτητας – ταχέως κινούμενα αστέρια που εκτοξεύθηκαν από την κεντρική περιοχή του Γαλαξία μας μετά από μια στενή συνάντηση με την υπερμεγέθη μαύρη τρύπα που κρύβεται εκεί.
Ο νέος χάρτης περιέχει δεδομένα που συγκεντρώθηκαν ως μέρος των μεταβλητών VISTA στην έρευνα Vía Láctea (VVV) και στο συνοδευτικό του έργο, την έρευνα VVV eXtended (VVVX). «Το έργο ήταν μια μνημειώδης προσπάθεια, που έγινε δυνατή επειδή ήμασταν περιτριγυρισμένοι από μια μεγάλη ομάδα», λέει ο Roberto Saito, αστροφυσικός στο Universidade Federal de Santa Catarina στη Βραζιλία και κύριος συγγραφέας της εργασίας που δημοσιεύτηκε σήμερα στο Astronomy & Astrophysics σχετικά με την ολοκλήρωση. του έργου.
Οι έρευνες VVV και VVVX έχουν ήδη οδηγήσει σε περισσότερα από 300 επιστημονικά άρθρα. Με την ολοκλήρωση των ερευνών, η επιστημονική εξερεύνηση των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν θα συνεχιστεί για τις επόμενες δεκαετίες. Εν τω μεταξύ, το Παρατηρητήριο Paranal του ESO προετοιμάζεται για το μέλλον: το VISTA θα ενημερωθεί με το νέο του όργανο 4MOST και το Very Large Telescope (VLT) του ESO θα λάβει το όργανό του MOONS. Μαζί, θα παράσχουν φάσματα εκατομμυρίων αντικειμένων που ερευνήθηκαν εδώ, με αμέτρητες ανακαλύψεις να αναμένονται.