Ανακύκλωση, περιβαλλοντική εισφορά, δημιουργία Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων, διαλογή στην πηγή και ενεργειακή αξιοποίηση υπολειμμάτων, είναι τα πέντε μέτρα που συνθέτουν τη στρατηγική του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τη διαχείριση των απορριμμάτων, επεσήμανε απόψε ο υπουργός, Κωστής Χατζηδάκης κατά την ετήσια Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Επιχειρήσεων Ανακύκλωσης και Ενεργειακής Αξιοποίησης Αποβλήτων (ΣΕΠΑΝ).
Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης «ο στόχος είναι να μειωθούν οι ποσότητες των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ταφή στο 10% έως το 2030, από το απογοητευτικό 80% στο οποίο βρισκόμαστε σήμερα. Θέλουμε να πάψουμε να είμαστε ουραγοί σε αυτά τα ζητήματα. Όχι μόνο λόγω των προστίμων που μας επιβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αλλά πολύ περισσότερο διότι η κυκλική οικονομία μπορεί να μας βοηθήσει να πετύχουμε τους στόχους μας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, την προσέλκυση νέων επενδύσεων και θέσεων εργασίας, και την αναβάθμιση της ελληνικής παραγωγής».
Αναλυτικότερα, οι δράσεις εξειδικεύονται ως εξής:
1. Απλοποίηση – Ενίσχυση της περιβαλλοντικής εισφοράς
Στόχος είναι η περιβαλλοντική εισφορά (τέλος ταφής) να λειτουργήσει αποτρεπτικά για την ταφή των απορριμμάτων που οδηγούνται σε ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ. Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, το τέλος ταφής θα πηγαίνει στο Πράσινο Ταμείο και θα κατανέμεται κατά 50% σε δράσεις διαχείρισης απορριμμάτων και προστασίας του περιβάλλοντος (π.χ. αναπλάσεις, πράσινα σημεία κλπ), 10% για έρευνα και τεχνολογία στη διαχείριση απορριμμάτων και 40% για επιβράβευση στους δήμους που τα πηγαίνουν καλά στην ανακύκλωση.
2. Ενίσχυση Ανακύκλωσης – Αναβάθμιση των Κέντρων Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), ώστε να γνωστοποιούνται τα ποσοστά ανακύκλωσης ανά δήμο και να μπορούν (τα ΚΔΑΥ) να δέχονται τις αυξημένες ποσότητες αποβλήτων που θα προκύψουν με την ενίσχυση της διακριτής συλλογής και της ανακύκλωσης.
3. Δημιουργία εθνικού δικτύου Μονάδων Επεξεργασίας Αποβλήτων (ΜΕΑ). Σήμερα λειτουργούν μόλις 6 μονάδες. Ως τα τέλη του 2023 προβλέπεται η δημιουργία 28 ακόμη μονάδων, ενώ εντατικοποιούνται οι διαδικασίες για τη δημοπράτηση 17 εντός του 2020 σε όλη την Ελλάδα.
4. Δημιουργία Εθνικού Δικτύου Μονάδων Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ) – Διαλογή στην πηγή. Έως τα τέλη του 2023 προβλέπεται να έχουν δημοπρατηθεί 31 μονάδες (ΜΕΒΑ), ενώ σήμερα λειτουργούν μόλις 4
5. Ενεργειακή αξιοποίηση υπολειμμάτων – μονάδες ανάκτησης ενέργειας
Ενισχύεται η παραγωγή και αξιοποίηση των δευτερογενών εναλλακτικών καυσίμων από τα υπολείμματα των ΜΕΑ και των ΚΔΑΥ, δηλαδή των υλικών που δεν μπορούν να ανακυκλωθούν.
Στον τομέα της ανάκτησης της ενέργειας η Ελλάδα βρίσκεται μόλις στο 1,5% όταν ο ευρωπαϊκός μέσος όρος βρίσκεται στο 28%. Μονάδες ανάκτησης ενέργειας είναι διαδεδομένες στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει καμιά και το υπουργείο προγραμματίζει την δημοπράτηση 3 -4 μονάδων, την ολοκλήρωση των τεχνικών προδιαγραφών κ.α.
Παράλληλα, ο κ. Χατζηδάκης αναφέρθηκε στην επιτυχή αντιμετώπιση πολλών περιπτώσεων Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ). Σήμερα, υπάρχουν ακόμα 18 ενεργοί ΧΑΔΑ και 23 μη αποκατεστημένοι. Ο στόχος είναι μέχρι το τέλος του 2022 να έχει πάψει η ανεξέλεγκτη διάθεση απορριμμάτων και να έχουν αποκατασταθεί οι παράνομες χωματερές.
Κ. Χατζηδάκης: Δράση: Το μόνο εμβόλιο για την κλιματική αλλαγή
«Η δράση είναι το μόνο εμβόλιο για την κλιματική αλλαγή δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστής Χατζηδάκης» κατά τη συμμετοχή του στο άτυπο εναρκτήριο Συνέδριο υπουργών Περιβάλλοντος, υπό την Προεδρία της Γερμανίας, που πραγματοποιήθηκε στις 13-14 Ιουλίου 2020 μέσω τηλεδιάσκεψης.
Σημείωσε δε ότι η κλιματική αλλαγή είναι μια παγκόσμια πρόσκληση, την οποία καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε άμεσα και αποτελεσματικά, καθώς αποτελεί το κορυφαίο περιβαλλοντικό ζήτημα που έχει να διαχειριστεί η σύγχρονη γενιά.
Στη συνέχεια ο κ. Χατζηδάκης παρουσίασε τις πρωτοβουλίες που λαμβάνει η χώρα μας στον τομέα του περιβάλλοντος και της κλιματικής προσαρμογής. Μεταξύ άλλων αναφέρθηκε στη σταδιακή απολιγνιτοποίηση της χώρας έως το 2028, με παράλληλη στήριξη των τοπικών κοινωνιών, στην αυξημένη διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, όπως προβλέπεται στο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργειας και το Κλίμα, για τις οποίες έχει προβλεφθεί ριζική απλούστευση της αδειοδότησης. Επιπλέον αναφέρθηκε στην πρόσφατη κατάθεση προς ψήφιση στη Βουλή του νομοσχεδίου «Προώθηση της ηλεκτροκίνησης», σε συνέχεια της ολοκλήρωσης της δημόσιας διαβούλευσης. Ενώ επεσήμανε και την ενεργειακή εξοικονόμηση μέσω της επιτυχούς ολοκλήρωσης του κύκλου του προγράμματος «Εξοικονόμηση κατ’ Οίκον», από τον οποίο επωφελήθηκαν περίπου 23.000 νοικοκυριά, αλλά και τη μάχη κατά της πλαστικής ρύπανσης, με πρώτο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση την υιοθέτηση της ευρωπαϊκής οδηγίας 2019/904 για περιορισμό των πλαστικών μιας χρήσης.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας υπογράμμισε τη σημασία της διασύνδεσης των νέων τεχνολογιών και της ψηφιοποίησης με την κλιματική δράση, την περιβαλλοντική προστασία και την αποδοτικότητα των πόρων και σημείωσε ότι η πράσινη μετάβαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέπει να συνοδεύεται από την ψηφιακή μετάβαση.
Στη συζήτηση συμμετείχαν επίσης ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κ. Pascal Canfin, η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, κα Emma Navaro, η Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Εκτελεστικού Γραφείου Περιβάλλοντος, κα Johanna Sandahl και η διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, κα Kristalina Georgieva.
Παράλληλα έγιναν δηλώσεις από τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κ. Frans Timmermans και τον Επίτροπο, κ. Virginijus Sinkevicius.