Κατά 8,9% αυξήθηκαν οι ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα το 2016

Αυξημένο κατά 8,9% ήταν το απόθεμα των ρωσικών άμεσων ξένων επενδύσεων (ΞΑΕ) στην Ελλάδα στις 31 Δεκεμβρίου 2016, σε σχέση με το 2015, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της πρεσβείας μας στη Μόσχα για την Οικονομία της Ρωσικής Ομοσπονδίας και τις Διμερείς Οικονομικές και Εμπορικές Σχέσεις Ελλάδας-Ρωσίας έτους 2016.

Οι Ρωσικές επενδύσεις στην Ελλάδα, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, διαμορφώθηκαν στα 683 εκ. δολάρια ΗΠΑ, και το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 0,2% των συνολικών ρωσικών ΞΑΕ στο εξωτερικό.
Κατά το 2016, στην Ελλάδα εισέρρευσαν ρωσικές ΞΑΕ αξίας 15 εκ. δολαρίων ΗΠΑ (2015: 12 εκ. δολ.), που αντιστοιχεί στο 0,1% των συνολικών εξερχόμενων ρωσικών ΞΑΕ κατά το υπό εξέταση έτος.

Οι ρωσικές ΞΑΕ στην Ελλάδα κατευθύνονται κυρίως στους τομείς της ενέργειας, τον χρηματοπιστωτικό, τις τηλεπικοινωνίες, τον τουρισμό και τα ακίνητα, καθώς και τον τομέα των τροφίμων.

Αναλυτικότερα στην ετήσια έκθεση αναφέρονται τα εξής ανά τομείς επένδυσης:

– Ενέργεια: Η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS ΑΕ, η οποία δραστηριοποιείται στον τομέα της ενεργείας ανήκει κατά 50% στον Όμιλο Κοπελούζου και 50% στη ρωσική Gazprom. Η ΠΡΟΜΗΘΕΑΣ GAS ΑΕ ιδρύθηκε το 1991 και έχει ως στόχο της την προμήθεια φυσικού αερίου στην ελληνική αγορά και την ανάπτυξη, κατασκευή και λειτουργία ενεργειακών έργων.

– Τραπεζικός τομέας: η Bank Kedr έλαβε το 2007 άδεια έναρξης τραπεζικών εργασιών στην Ελλάδα. Η Bank Kedr ιδρύθηκε το 1991 και είναι η 143η τράπεζα της Ρωσίας με βάση τα 79 στοιχεία του ενεργητικού της. Ωστόσο, συγκαταλέγεται μεταξύ των 50 μεγαλυτέρων ρωσικών εμπορικών τραπεζών βάσει των καταθέσεων.
Το Μάιο του 2011 η ο όμιλος ICT ο οποίος δραστηριοποιείται μεταξύ άλλων στους τομείς ενέργειας και ορυχείων, ενώ ο ιδιοκτήτης της Alexander Nesis είναι από τους βασικούς μετόχους της μεγαλύτερης ιδιωτικής τράπεζας στην Ρωσία OTKRITIE FC BANK, απέκτησε το 5% της Τράπεζας Πειραιώς.

– Τηλεπικοινωνίες: η ρωσική Sistema Holding είναι παρούσα στην ελληνική τηλεπικοινωνιακή αγορά μέσω των θυγατρικών της Concern Sitronics και Komstar. H Concern Sitronics εξαγόρασε στις 30/6/2006 το 51% της ελληνικής ΙΝΤRACOM TELECOM έναντι 120 εκ. ευρώ Παράλληλα, η ρωσική τηλεπικοινωνιακή εταιρεία JSC Komstar εξαγόρασε το 51% της Hellas On Line AΕ (HoL) έναντι τιμήματος 47,9 εκ. ευρώ μέσω αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η Sistema τοποθετείται στην ελληνική αγορά ως βασικός ανταγωνιστής του ΟΤΕ.

– Οπλικά συστήματα: πέραν των ανωτέρω, η Rosoboronexport, η οποία έχει το αποκλειστικό δικαίωμα εξαγωγής ρωσικών οπλικών συστημάτων, έχει συστήσει θυγατρική στην Ελλάδα, την Rosoboron Service – Hellas.

– Ακίνητα/Τουρισμός: το 2013 ο Ντιμίτρι Ριμπολόβλεφ αγόρασε για 115 εκ. ευρώ το γνωστό νησί Σκορπιός από την Αθηνά Ωνάση. Η ξενοδοχειακή αλυσίδα Atlantica Hotels & Resorts (κατά 50% ανήκει στο γερμανικό όμιλο TUI) και το ρωσικό τουριστικό πρακτορείο Nataly Tours ανακοίνωσαν την από κοινού έναρξη επενδυτικού σχεδίου στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, οι δύο εταίροι σκοπεύουν σε διάστημα πενταετίας να κατασκευάσουν στη χώρα μας είκοσι νέα ξενοδοχεία, το δε ύψος της επένδυσης υπολογίζεται σε 1,2 δισ. ευρώ.

Ο όμιλος Mouzenidis μέσω του Mouzenidis Travel πρόσθεσε πρόσφατα στο χαρτοφυλάκιο του την αεροπορική εταιρεία Ellinair, την εταιρεία διαχείρισης ακινήτων Mouzenidis Real Estate, το ορθόδοξο προσκυνηματικό κέντρο Solun, τα ξενοδοχεία «Potidea Palace» και «Portes Palace» στη Χαλκιδική, τον χώρο στάθμευσης αυτοκινήτων και την αίθουσα VIP στο αεροδρόμιο «Μακεδονία», την εταιρεία παραγωγής κρασιού Mouzenidis Wine και το κελάρι-κάβα Kava Idea, την εταιρεία αερομεταφορών φορτίων (cargo) CSR Air Services και το πόρταλ Grecomania.ru.

Επίσης, ο ρωσικός όμιλος Agroinvest-MIRUM’ επένδυσε ήδη το ποσόν των 100 εκ. ευρώ με αρχικό σχέδιο επένδυσης 400 εκατ. ευρώ. Τον Ιούνιο 2008 η συγκεκριμένη εταιρεία εξαγόρασε τμηματικά 2.000 στρέμματα στην Ανατολική Κρήτη, πλησίον της ξενοδοχειακής μονάδας «Elunda Domes». H συγκεκριμένη επένδυση λόγω προβλημάτων (πρόβλημα παραμεθόριας περιοχής, χωροταξικά προβλήματα) προχωρά, προς το παρόν τουλάχιστον, μόνον εν μέρει.

Πρόσφατα, ο ρωσικός όμιλος “wimm bill Dann” , εξαγόρασε την γαλακτοβιομηχανία Δωδώνη. Η ρωσικών συμφερόντων εταιρεία του ομογενούς Ιβάν Σαββίδη εξαγόρασε την καπνοβιομηχανία ΣΕΚΑΠ, εκμίσθωσε για ένα έτος το Ξενοδοχείο “Macedonia Palace” και κέρδισε τον διαγωνισμό ιδιωτικοποίησης για το Ξενία στο Παλιούρι.

Ως σημαντικό στοιχείο καταγράφεται στην έκθεση και το ενδιαφέρον ρωσικών ομίλων για το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων του Λιμένος Θεσσαλονίκης, ή για τα περιφερειακά αεροδρόμια, κλπ. Ωστόσο, σημειώνεται ότι το αρχικά εκπεφρασμένο ενδιαφέρον των Ρωσικών Σιδηροδρόμων RZD να συμμετάσχουν στην ιδιωτικοποίηση της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και της Ελληνικής Εταιρείας Συντήρησης Σιδηροδρομικού Τροχαίου Υλικού (ΕΕΣΣΤΥ) δεν υλοποιήθηκε, καθώς η εταιρεία δεν κατέθεσε 80 τελικώς δεσμευτική προσφορά κατά τη διαγωνιστική διαδικασία που ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο 2016.

Τέλος, ολοένα και αυξανόμενο είναι το ενδιαφέρον που επιδεικνύουν οι Ρώσοι για απόκτηση εξοχικής κατοικίας στο εξωτερικό, γεγονός που έχει καταστήσει ήδη την Ρωσία υπ’ αριθμό 1 στόχο των δραστηριοποιούμενων στο τομέα του real estate της χώρας μας.

Ελληνικές Επενδύσεις στην Ρωσία

Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας, η αξία του αποθέματος ελληνικών ΞΑΕ στη Ρωσική Ομοσπονδία στις 30.06.2016 διαμορφώθηκε στα 154 εκ. δολάρια ΗΠΑ, αυξημένο ελαφρώς κατά 3% από την αντίστοιχη περίοδο του 2015 (150 εκ. δολάρια ΗΠΑ). Ωστόσο, τα στοιχεία για ολόκληρο το έτος 2016 δεν έχουν ανακοινωθεί από την Κεντρική Τράπεζα καθώς θεωρούνται εμπιστευτικά.

Κατά το 2016, σημειώθηκε εκροή ελληνικών ΞΑΕ αξίας 0,24 εκ. δολαρίων ΗΠΑ από τη Ρωσία.

Οι ελληνικές επενδύσεις στη Ρωσία, οι οποίες παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο, κατευθύνονται κυρίως στους τομείς των τροφίμων, της κλωστοϋφαντουργίας, των κατασκευών. Σημαντικές επενδύσεις έχουν πραγματοποιηθεί στη Ρωσία από επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων και κεφάλαιο που έχει εισαχθεί κυρίως μέσω Κύπρου, Λουξεμβούργου και Ολλανδίας. Οι εταιρείες ελληνικών συμφερόντων που δραστηριοποιούνται στη ρωσική επικράτεια είναι περίπου 70.

Η μεγαλύτερη ελληνική επένδυση στην Ρωσία και από τις μεγαλύτερες ξένες επενδύσεις, εξαιρουμένου του ενεργειακού τομέα, ανήκει στην «Ελληνική Εταιρεία Εμφιαλώσεως – 3Ε», η οποία μέσω της θυγατρικής COCA-COLA HBC Eurasia έχει τα δικαιώματα επί των σημάτων της Coca Cola για το σύνολο της επικρατείας. Διαθέτει 11 εργοστάσια εμφιάλωσης και απασχολεί 13.000 εργαζόμενους. Το 2004 πραγματοποίησε από κοινού με την The Coca Cola Inc. των ΗΠΑ την μεγαλύτερη τότε ξένη επένδυση στην Ρωσία (εξαιρουμένου του ενεργειακού τομέα) εξαγοράζοντας την εταιρεία παραγωγής χυμών Multon. Η Multon κατέχει την 2η θέση στην αγορά χυμών της Ρωσίας. Επί πλέον, εταιρική παρουσία στην Ρωσία έχει και η Frigoglass (LLC FRIGOGLASS EURASIA), θυγατρική της 3Ε, η οποία την προμηθεύει με επαγγελματικά ψυγεία για την διάθεση των προϊόντων της. Η εταιρεία διαθέτει εργοστάσιο παραγωγής στην πόλη Orel νοτίως της Μόσχας. Το 2011 η εταιρεία εγκαινίασε νέο εργοστάσιο στην περιοχή του Ροστόβ. Ταυτόχρονα, ανακοίνωσε την πρόθεσή της όπως μεταξύ 2012-2016 επενδύσει 3 δις $ Η.Π.Α. στην Ρωσική οικονομία. Συνολικά, το ύψος της επένδυσης υπολογίζεται σε 4 δις $ Η.Π.Α.

Η εταιρεία «Chipita» διαθέτει παραγωγική μονάδα στην Αγ. Πετρούπολη από την οποία διοχετεύει τα προϊόντα της (είδη snacks και αρτοποιίας – ζαχαροπλαστικής) σε πολύ μεγάλο αριθμό σημείων πωλήσεως. Επίσης, πραγματοποιεί και εξαγωγές. Το ύψος της επένδυσης υπολογίζεται σε 100 εκατ. ευρώ.

Ως σημαντικές επίσης επιχειρήσεις, όσον αφορά το επενδυμένο κεφάλαιο, θεωρούνται η εταιρεία υφασμάτων και λευκών ειδών «TOGAS» (με 90 καταστήματα και με σημαντικό κανάλι διανομής λευκών ειδών), η Intracom, η Τσιμεντοβιομηχανία «PROMETHEUS» (με εργοστάσιο παραγωγής τσιμέντου στο Βολγκογκράντ), τα «Πλαστικά Κρήτης».

Τον Ιανουάριο του 2011 υπεγράφη επίσης συμφωνία παραχώρησης μεταξύ της Κυβέρνησης της Αγίας Πετρούπολης και της κοινοπραξίας ΑΚΤΩΡ ΑΤΕ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις ΑΕ – ΗΛΕΚΤΩΡ ΑΕ για τη μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση εργοστασίου επεξεργασίας απορριμμάτων στην περιοχή Yanino της επαρχίας Λένινγκραντ της Αγίας Πετρούπολης.
Επίσης θυγατρική του Ομίλου Κοπελούζου , αντιπροσωπεύοντας ποσοστό 7% διεθνούς κοινοπραξίας, συμμετέχει σε έργο ανακαίνισης του αεροδρομίου ?Pulkovo’ της Αγίας Πετρούπολης.

Αναφέρεται επίσης η παρουσία των τραπεζών PIRAEUS και EUROBANK (με Γραφεία Αντιπροσωπείας), οι εταιρείες Lapin House, Oxette, BSB, με εμπορικά καταστήματα, η εταιρεία ηλεκτρονικού λογισμικού Velti κ.α.

Επιστροφή των ελληνικών εξαγωγών σε θετικό έδαφος

Σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, η πτωτική πορεία του διμερούς εμπορίου μεταξύ Ελλάδας – Ρωσίας συνεχίστηκε και κατά το 2016, παρουσιάζοντας όμως σημάδια επιβράδυνσης. Ο όγκος εμπορίου μεταξύ των δύο χωρών μειώθηκε κατά 16,8% σε όρους αξίας και ανήλθε σε 3,6 δισ. ευρώ. Σημαντική, ωστόσο, εξέλιξη κατά το περασμένο έτος ήταν η επιστροφή των ελληνικών εξαγωγών σε θετικό έδαφος μετά από τρία έτη συνεχούς πτώσης. Συγκεκριμένα, οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν μικρή άνοδο της τάξης του 1,1% και διαμορφώθηκαν σε 215,5 εκ. ευρώ. Από την άλλη πλευρά, οι εισαγωγές από τη Ρωσία συνέχισαν να μειώνονται με ρυθμό 18% και ανήλθαν σε 2,8 δισ. ευρώ. Το εμπορικό ισοζύγιο, παρά τη βελτίωσή του κατά περίπου 612 εκ. ευρώ, παρέμεινε έντονα ελλειμματικό για τη χώρα μας. Οι επιδόσεις αυτές του διμερούς εμπορίου αντανακλούν τις αρνητικές επιπτώσεις που συνεχίζουν να έχουν η ρωσική απαγόρευση εισαγωγών αγροτικών προϊόντων από χώρες της Ε.Ε. και άλλες χώρες που εφήρμοσαν κυρώσεις προς τη Ρωσία για τη στάση της στην κρίση της Ουκρανίας, η σημαντική υποτίμηση του ρωσικού νομίσματος, η οποία συνεχίστηκε και κατά το 2016, καθώς και η μείωση της εγχώριας ζήτησης λόγω της ύφεσης της ρωσικής οικονομίας.

Όσον αφορά στη σύνθεση των συνολικών ελληνικών εξαγωγών προς τη Ρωσία, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, τα ενδύματα και εξαρτήματα της ένδυσης από γούνα κατέχουν την πρώτη θέση, με μερίδιο 21% επί των συνολικών εξαγωγών, σημειώνοντας μικρή μείωση 3% σε σχέση με το 2015. Ακολουθούν τα λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά με μερίδιο 9%, τα ακατέργαστα καπνά με μερίδιο 7%, οι ανελκυστήρες με μερίδιο 3,6%, τα φύλλα και ταινίες από αργίλιο και οι σωλήνες από χαλκό με μερίδια 3,5%. Από την πλευρά των εισαγωγών από τη Ρωσία, το συντριπτικό μερίδιο κατέχουν τα λάδια από πετρέλαιο ή από ασφαλτούχα ορυκτά, με μερίδιο 70,6% επί του συνόλου, και ακολουθούν το φυσικό αέριο με 13%, το αργίλιο (όχι σε κράμα και κράματα) με μερίδιο 7,8%, ο χαλκός με 1,5% και το σιτάρι και σμιγάδι με μερίδιο 1%.

Η επιστροφή των ελληνικών εξαγωγών σε θετικό έδαφος οφείλεται κυρίως στην θεαματική αύξηση που παρουσιάζουν οι εξαγωγές σωλήνων από χαλκό, τηλεφωνικών συσκευών, μαρμάρων, τσιγάρων, ελαιολάδου, απορροφητήρων και τσιμέντων. Επισημαίνεται ότι οι εξαγωγές της δασμολογικής κατηγορίας «γουνοδέρματα» είναι στην πραγματικότητα μεγαλύτερες, διότι μεγάλος αριθμός Ρώσων αγοραστών προβαίνουν σε ιδιωτικές αγορές όταν επισκέπτονται την Ελλάδα, είτε ως τουρίστες είτε ως επισκέπτες οργανωμένων εκδρομών, τις οποίες πραγματοποιούν τουριστικά γραφεία σε συνεννόηση με ελληνικές επιχειρήσεις παραγωγής και εμπορίας γουνών. Πλην όμως δεν υπάρχουν διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία γι’ αυτές τις αγορές και επομένως δεν υπάρχει εκτίμηση για το μέγεθός τους

Οι σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της Ρωσικής Ομοσπονδίας

Γενικότερα, σε ότι αφορά τους εμπορικούς εταίρους της Ρωσίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέμεινε στην πρώτη θέση, έχοντας υποστεί μείωση, ωστόσο, του μεριδίου της επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας, το οποίο διαμορφώθηκε στο 42,8% από 44,8% που ήταν το 2015. Οι εισαγωγές της Ρωσίας από την Ε.Ε. μειώθηκαν οριακά κατά 0,4% και ανήλθαν σε 69,9 δισ. δολ. ΗΠΑ, ενώ σημαντική μείωση της τάξης του 21,2% σημείωσαν οι εξαγωγές της Ρωσίας προς την Ε.Ε., οι οποίες διαμορφώθηκαν στα 130,5 δισ. δολ. ΗΠΑ. Συνολικά, ο όγκος εμπορίου μεταξύ Ευρωπαϊκής Ένωσης – Ρωσίας σημείωσε πτώση 15% και ανήλθε σε 200,4 δισ. δολ. ΗΠΑ.

Σε επίπεδο χωρών, οι σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά το 2016 διαμορφώθηκαν ως εξής:

1. Κίνα: αύξησε το μερίδιό της επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας από 12,1% το 2015 σε 14,1% το 2016. Ο όγκος εμπορίου των δύο χωρών διαμορφώθηκε σε 66,1 δισ. δολάρια ΗΠΑ, αυξημένος κατά 4% σε σχέση με το 2015 (2015: 63,5 δισ. δολ. ΗΠΑ).

2. Γερμανία: διατήρησε το μερίδιό της επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας (8,7%). Σε απόλυτα μεγέθη, ωστόσο, κατέγραψε μείωση, της τάξης του 11%, από 45,8 δισ. δολ. ΗΠΑ το 2015 σε 40,7 δισ. δολ. ΗΠΑ το 2016.

3. Ολλανδία: μειώθηκε το μερίδιό της επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας από 8,4% το 2015 σε 6,9% το 2016. Από τα 43,9 δισ. δολ. ΗΠΑ, ο όγκος εμπορίου των δύο χωρών διαμορφώθηκε το 2016 σε 32,3 δισ. δολ. ΗΠΑ, μειωμένος κατά 26,6%

4. Λευκορωσία: αύξησε το μερίδιό της σε 5% επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας και κατέλαβε την 4η θέση μεταξύ των εμπορικών εταίρων της Ρωσίας(από την 5η που κατείχε το 2015). Σε απόλυτα μεγέθη, ο όγκος εμπορίου διαμορφώθηκε σε 23,5 δισ. δολάρια ΗΠΑ, μειωμένος κατά 3% σε σχέση με το 2015

5. ΗΠΑ: μερίδιο 4,3% επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας. Σε απόλυτα μεγέθη, ο όγκος εμπορίου διαμορφώθηκε σε 20,3 δισ. δολάρια ΗΠΑ, μειωμένος κατά 3% σε σχέση με το 2015.

6. Ιταλία: με μερίδιο εμφανώς μειωμένο από το 2015 (από 5,8% στο 4,2% επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας), έπεσε στην 6η θέση από την 4η , με όγκο εμπορίου ύψους 19,8 δισ. δολ. ΗΠΑ, σημαντικά μειωμένο κατά 35,4%, κυρίως λόγω της μείωσης των ρωσικών εξαγωγών προς τη χώρα.

7. Ιαπωνία: μερίδιο 3,4% επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας. Σε απόλυτα μεγέθη, ο όγκος εμπορίου διαμορφώθηκε σε 16,1 δισ. δολάρια ΗΠΑ, μειωμένος κατά 24,6% σε σχέση με το 2015

8. Τουρκία: με μερίδιο επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας μειωμένο από το 4,4% του 2015 σε 3,4% το 2016, έπεσε στην 8η θέση από την 6η που κατείχε το 2015. Σε απόλυτα μεγέθη, ο όγκος εμπορίου διαμορφώθηκε σε 15,8 δισ. δολάρια ΗΠΑ, μειωμένος κατά 32,1% σε σχέση με το 2015, με τις ρωσικές εξαγωγές προς τη χώρα να σημειώνουν πτώση 29% και τις τουρκικές εξαγωγές στη Ρωσία να είναι ακόμα περισσότερο μειωμένες, κατά 47%.

9. Ν. Κορέα: με μερίδιο 3,2% επί του συνολικού όγκου εμπορίου της Ρωσίας, διατήρησε την 9η θέση. Σε απόλυτα μεγέθη, ο όγκος εμπορίου διαμορφώθηκε σε 15 δισ. δολάρια ΗΠΑ, μειωμένος κατά 16% σε σχέση με το 2015.

10. Γαλλία: αύξησε το μερίδιό της σημαντικά από 2,2% το 2015 σε 2,8% το 2016, ανεβαίνοντας στη 10η θέση από την 13η που κατείχε το 2015. Σε απόλυτα μεγέθη, ο όγκος εμπορίου διαμορφώθηκε σε 13,3 δισ. δολάρια ΗΠΑ, αυξημένος κατά 14% σε σχέση με το 2015, με τις γαλλικές εξαγωγές να εμφανίζουν θεαματική άνοδο κατά 43,4%.

Όσον αφορά στη σύνθεση του εξωτερικού εμπορίου της Ρωσίας, από την πλευρά των εξαγωγών, το μεγαλύτερο μερίδιο (59,2%), αν και ελαφρώς μειωμένο σε σχέση με πέρυσι (63,8%), εξακολουθούν να κατέχουν τα καύσιμα και ενεργειακά προϊόντα, το 10,2% τα μέταλλα και τεχνουργήματά τους (αύξηση μεριδίου από το 9,6% του 2015) και ακολουθούν τα μηχανήματα, εξοπλισμός και οχήματα με μερίδιο αυξημένο από 7,4% το 2015 σε 8,5% το 2016, τα χημικά προϊόντα και το καουτσούκ με μερίδιο σταθερό στο 7,3%, καθώς και τα τρόφιμα και οι γεωργικές πρώτες ύλες με αύξηση του μεριδίου τους σε 6% το 2016 (σημειώνεται η συνεχιζόμενη αύξηση του μεριδίου τους από 3,8% το 2014 σε 4,7% το 2015 και 6% το 2016).

Από πλευράς εισαγωγών, το σημαντικότερο μερίδιο καταλαμβάνουν τα μηχανήματα, εξοπλισμός και οχήματα με μερίδιο 47,4% επί του συνόλου, και ακολουθούν τα χημικά προϊόντα και το καουτσούκ με μερίδιο 18,6%, τα τρόφιμα και οι γεωργικές πρώτες ύλες με 13,7% (μείωση μεριδίου από 14,5% που είχαν το 2015), τα μέταλλα και τεχνουργήματά τους με 6,2% και τα υφάσματα, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και υποδήματα με 6%.