Σε πολύ χαμηλά επίπεδα κινήθηκε η συμμετοχή στο δημοψήφισμα σχετικά με την συμφωνία για την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας, καθώς στις 19:00 τοπική ώρα (20:00 ώρα Ελλάδας) ολοκληρώθηκε η ψηφοφορία. Πληροφορίες από τα Σκόπια αναφέρουν ότι η συμμετοχή θα κυμανθεί κάτω από 40%. Σύμφωνα με όσα ανακοίνωσε η Εθνική Εκλογική Επιτροπή της ΠΓΔΜ, το ποσοστό συμμετοχής μέχρι τις 18:30 τοπική ώρα (19:30 ώρα Ελλάδας) ανήλθε στο 34,9%.
Υπέρ του ΝΑΙ ψήφισε το 91,03% με καταμετρημένο το 20% των εκλογικών τμημάτων και υπέρ του ΟΧΙ το 6%.
Ζάεφ: Στήριξη στη Βουλή ή πρόωρες εκλογές
Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ, Ζόραν Ζάεφ, δήλωσε μετά την ολοκληρωση του δημοψηφίσματος ότι αναμένει από τους βουλευτές του VMRO-DPMNE να σεβαστούν τη βούληση του λαού στο δημοψήφισμα, “διαφορετικά θα χρησιμοποιήσουμε ένα άλλο εργαλείο, τις πρόωρες βουλευτικές εκλογές. Τώρα η βούληση εκείνων που ψήφισαν ΝΑΙ στο δημοψήφισμα θα πρέπει να μετατραπεί σε πολιτική δραστηριότητα στο νομοθετικό σώμα”, είπε ο Ζάεφ.
Ο πρωθυπουργός της ΠΓΔΜ ανέφερε ότι τώρα πρέπει να επιταχυνθούν οι διαδικασίες για την τελική ένταξη της χώρας στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ.
Τελευταία ενημέρωση: Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2018, 21:25
Το επόμενο βήμα
Πάντως οι υποστηριχτές του ΟΧΙ επιμένουν ότι χωρίς το 50% δεν υπάρχει νομιμοποίηση. Η καθηγήτρια Φιλοσοφίας Μπιλιάνα Βάνσκοβα μιλάει για «στημένο σόου» που θα παιχτεί από την επόμενη μέρα από την κυβέρνηση χρησιμοποιώντας σκληρή γλώσσα σε συνέντευξη της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Κατά την άποψή μου το δημοψήφισμα είναι ένα καθαρό reality show. Δεν σημαίνει τίποτα γιατί είναι σόου για να δώσει εγκυρότητα για το επόμενο στάδιο, βασικά το κρίσιμο στάδιο είναι η βουλή όπου θα γίνει η αναθεώρηση του συντάγματος και πιστεύω πως τα σημαντικά ξεκινούν την Δευτέρα. Η Κυριακή είναι ένα σόου για το διεθνές κοινό, για το εγχώριο κοινό. Η γνώμη των ψηφοφόρων είναι εντελώς άσχετη γιατί , όπως είπα, το δημοψήφισμα αντιτίθεται στο Σύνταγμα και η καμπάνια ήταν παράνομη. Ήταν γεμάτη εκφοβισμούς και παρατυπίες και τελικά αυτό το δημοψήφισμα δεν είναι υποχρεωτικό. Που σημαίνει ότι η πολιτική ελίτ πιθανότατα θα πει «σας ευχαριστούμε για την γνώμη σας αλλά θα προχωρήσουμε».
Το επόμενο βήμα για τον Πέταρ Αρσόφσκι σχολιάζοντας τι θα κάνει ο πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ είναι η Βουλή. «Να προσπαθήσει να πάρει την πλειοψηφία των 2/3 εγκαίρως για να επικυρώσει την συμφωνία εγκαίρως ώστε ο Τσίπρας να επικυρώσει την συμφωνία εγκαίρως και στην Ελλάδα.
Πάντως από χθές η κυβέρνηση έστειλε στο διεθνή τύπο ένα μακροσκελές κείμενο το οποίο αναφέρεται στο ιστορικό των διαπραγματεύσεων στους συμβιβασμούς όλων των πλευρών τονίζοντας ότι η διαδικασία επικύρωσης θα έχει αίσιο τέλος.
Οι κάλπες για το δημοψήφισμα άνοιξαν στις 7:00 τοπική ώρα (8:00 ώρα Ελλάδας) και έκλεισαν στις 19:00 τοπική ώρα (20:00 ώρα Ελλάδας).
Το ερώτημα του δημοψηφίσματος στο οποίο καλούνται να απαντήσουν οι ψηφοφόροι της ΠΓΔΜ είναι το εξής: «Είστε υπέρ της ένταξης της χώρας στην ΕΕ και στο ΝΑΤΟ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία μεταξύ της Δημοκρατίας της Μακεδονίας και της Ελλάδας;».
«Ο χαρακτήρας του δημοψηψηφίσματος είναι συμβουλευτικός και όποιο και αν είναι το αποτέλεσμα που θα βγάλουν οι κάλπες που άνοιξαν από το πρωί σήμερα στην ΠΓΔΜ, τον τελευταίο λόγο θα έχει η Βουλή».
Αυτό ξεκαθαρίζει σε τηλεοπτική συνέντευξη του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο γνωστός πολιτικός αναλυτής και καθηγητής οικονομίας στα Σκόπια Πέταρ Αρσόφσκι, ξεκαθαρίζοντας ότι εάν η συμμετοχή δεν ξεπεράσει το 50% δεν τίθεται καμία νομική αμφισβήτηση στο αποτέλεσμα.
Τις τελευταίες ώρες με προτροπή του εθνικιστικού κόμματος VMRO αλλά και κάποιων μεμονωμένων προσωπικοτήτων στη χώρα επιχειρείται μια ιδιόμορφη συσπείρωση για μποϋκοτάζ του δημοψηφίσματος με ενίσχυση της αποχής. Η καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο των Σκοπίων Μπιλιάνα Βάνσκοβα δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι «το αποτέλεσμα πρέπει να είναι 50%+1. Είναι κάτι που η κυβέρνηση και η ελιτ των media και όλο το σύστημα δημοσίων σχέσεων προσπαθεί να πείσει το κοινό ότι δεν είναι αλήθεια».
Υψηλό ενδιαφέρον από τους Έλληνες επιχειρηματίες για το δημοψήφισμα
Ο ελληνικός επιχειρηματικός κόσμος παρακολουθεί με αυξημένο ενδιαφέρον τις κρίσιμες εξελίξεις, με κορυφαία το σημερινό δημοψήφισμα, στα Σκόπια ως προς την πορεία της συμφωνίας των Πρεσπών. Όπως επισήμαιναν κάποιοι εξ αυτών στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, ενδεχόμενη επικράτηση του ΝΑΙ και υπερψήφιση στη συνέχεια των συνταγματικών τροποποιήσεων, «θα απογειώσει» το ήδη καλό (και) για τους Έλληνες επενδυτικό κλίμα.
Η Ελλάδα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος επενδυτής στην ΠΓΔΜ μετά την Γερμανία. Με βάση τα υπάρχοντα στοιχεία σήμερα δραστηριοποιούνται γύρω στις τετρακόσιες επιχειρήσεις ελληνικών συμφερόντων παρέχοντας είκοσι με είκοσι πέντε χιλιάδες θέσεις εργασίας. Η κυβέρνηση Ζάεφ προσδοκά σε περαιτέρω εντατικοποίηση της διμερούς συνεργασίας στον επενδυτικό τομέα γεγονός που υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Ζάεφ σε συνάντηση που είχε στις αρχές της εβδομάδα στην Γευγελή με Έλληνες επιχειρηματίες που έχουν επενδύσει ήδη στην χώρα του και άλλους που ενδιαφέρονται να το κάνουν και συμμετείχαν στην σύσκεψη.
Μιλώντας στους επιχειρηματίες ο κ. Ζάεφ είπε ότι «μετά την υπογραφή της Συμφωνίας των Πρεσπών οι αριθμοί δείχνουν ότι η επιχειρηματική κοινότητα ακολουθεί την τάση αύξησης της φιλίας και της εμπορικής σχέσης μεταξύ των δυο πλευρών».
Ο κ. Ζάεφ τόνισε πως «η φιλία ανοίγει νέες προοπτικές στην οικονομία» και ανέφερε ότι τους πρώτους εφτά μήνες του 2018 οι εμπορικές συναλλαγές μεταξύ της ΠΓΔΜ και της Ελλάδας ανήλθαν σε 489.000.000 ευρώ εμφανίζοντας αύξηση σε σχέση με την αντίστοιχη του 2017, όταν ανέρχονταν στα 419.000.000 ευρώ.
Κατά τον πρωθυπουργό της ΠΓΔΜ, το έργο του διασυνδετήριου αγωγού φυσικού αερίου μεταξύ των δύο χωρών και τα προγράμματα διασυνοριακής συνεργασίας αναμένεται να δώσουν ακόμα μεγαλύτερη ώθηση στη συνεργασία μεταξύ επιχειρήσεων από τις δυο πλευρές. Εν τω μεταξύ, στα μέσα της εβδομάδας εγκαινιάστηκε στην Γευγελή ο βιολογικός σταθμός της πόλης, έργο που χρηματοδοτήθηκε από την Ελλάδα, την ΠΓΔΜ και την Ελβετία. Με την λειτουργία της μονάδας απαλλάσσονται τα νερά του Αξιού ποταμού που μέχρι τώρα επιβαρύνονταν περιβαλλοντικά από τα αστικά λύματα της πόλης.
Ο κ. Ζάεφ μιλώντας στην σχετική εκδήλωση ευχαρίστησε την Ελλάδα για την συνδρομή τους στην κατασκευή του έργου που όπως είπε είναι «μεγάλης περιβαλλοντικής σημασίας» ενώ ο πρέσβης της Ελλάδας στα Σκόπια, Δημήτρης Γιαννακάκης δήλωσε:
«Ως γειτονική χώρα το ενδιαφέρον μας για την ποιότητα των υδάτων του ποταμού Αξιού είναι μεγάλο και γι αυτό είμαστε έτοιμοι να εξασφαλίσουμε τεχνική βοήθεια για τη διαχείριση των νερών και την διατήρηση του περιβάλλοντος, τηρώντας τις προδιαγραφές και τους κανονισμούς της ΕΕ. Πιστεύουμε πως η υλοποίηση του έργου αυτού μπορεί να αποτελέσει δείκτη για το πώς η κοινή γνώμη μπορεί να είναι επωφελής και για τις δυο χώρες».
Υποτονική προεκλογική καμπάνια
Η αλήθεια είναι ότι τίποτα στο κέντρο των Σκοπίων δεν θυμίζει ότι οι πολίτες ψηφίζουν για ένα θέμα που επί 27 χρόνια βρισκόταν στο επίκεντρο διαπραγματεύσεων μεταξύ της Ελλάδας και της FYROM. Στην πόλη μόνο κάποιες αφίσες που δίνουν τον τόνο στην προοπτική ένταξης της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στο ΝΑΤΟ από την μία και κάποιες ίσως μικρές σιωπηλές διαμαρτυρίες εκείνων που εναντιώνονται θυμίζουν ότι προσέρχονται οι ψηφοφόροι για να πουν ΝΑΙ ή ΟΧΙ στην Συμφωνία των Πρεσπών.
Δεν έγιναν μεγάλες συγκεντρώσεις δεν πραγματοποιήθηκαν μεγάλες αντιπαραθέσεις στα ΜΜΕ και όμως πίσω από την «ήρεμη εικόνα» η χώρα επι της ουσίας είναι διαιρεμένη.
Η προεκλογική περίοδος ήταν υποτονική σκόπια, και αυτό για τον πολιτικό αναλυτή Πέταρ Αρσόφσκι σαφέστατα οπαδό του ΝΑΙ, γίνεται για δύο λόγους.
«Πρώτα από όλα το δημοψήφισμα έγινε γρήγορα. Δεν υπήρχε τρόπος να γνωρίζουν πότε η διένεξη θα τελείωνε γιατί υπήρχαν ακόμα διαπραγματεύσεις και κατά δεύτερον η άλλη πλευρά αποφάσισε να ρίξει τους τόνους της καμπάνιας για να υποτιμήσει το αποτέλεσμα. Γι’ αυτό ήταν υποτονική η εκλογική καμπάνια αν και τα θέματα είναι σημαντικά», δηλώνει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ωστόσο η ‘Αννα Μπομπίνκοβα πρώην καθηγήτρια και ακτιβίστρια μαζί με την οικογένεια της, συμμετείχαν κάθε Σάββατο σε μικρές συγκεντρώσεις επιχειρώντας να στρατολογήσουν ολοένα και περισσότερους είτε υπέρ της αποχής είτε υπέρ της καταψήφισης της Συμφωνίας των Πρεσπών.
«Είναι μια ιστορική στιγμή που ζούμε εμείς οι Μακεδόνες. Το ζητούμενο είναι να συνεχίσουμε να υπάρχουμε ως χώρα και αυτό από πάντα ήταν θέμα,» δηλώνει στο Πρακτορείο λίγο πριν πάρει το λόγο σε συγκέντρωση όπου κυριαρχεί το σύνθημα «Μα-κεδο-νί-α»
Είκοσι χρόνια δεν άλλαξαν οι εκλογικοί κατάλογοι
Σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις το ΝΑΙ θα επικρατήσει ωστόσο ανοιχτό παραμένει το ποσοστό της αποχής των ψηφοφόρων καθώς οι εκλογικοί κατάλογοι δεν έχουν αναθεωρηθεί την τελευταία 20ετία και καταγράφουν 1.800 χιλιάδες ψηφοφόρους, αριθμό που αμφισβητεί η ίδια η κυβέρνηση καθώς για να ξεπεράσει το 50% θα πρέπει να ψηφίσουν πάνω από 900 χιλιάδες, κάτι πολύ δύσκολο αν όχι αδύνατο. Κυβερνητική πηγή των Σκοπίων δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ότι ο πραγματικός αριθμός δεν ξεπερνά το 1,5 εκατομμύριο.
Να γιατί τα τελευταία 24ωρα οι οπαδοί του ΝΑΙ δίνουν τον τόνο στον συμβουλευτικό χαρακτήρα του δημοψηφίσματος. Για τον Πέταρ Αρσόφσκι «το δημοψήφισμα είναι συμβουλευτικό. Δεν έχει νομική ισχύ. Η μόνη σημασία που έχει είναι αν θα υπάρξει αρκετή συμμετοχή ανθρώπων. Γιατί αυτό θα μεταφραστεί σε πολιτική πίεση στη Βουλή».
Πιστεύω τελικά συνεχίζει, «ότι το δημοψήφισμα θα είναι τεράστια επιτυχία γιατί μια μεγάλη πλειοψηφία ανθρώπων θέλει να υποστηρίξει αυτή τη συμφωνία».
«Φαίνεται να υπάρχει μια νέα γενιά πολιτικών εδώ και στην Ελλάδα που φαίνονται διατεθειμένοι να αποκολληθούν από το παρελθόν και να κοιτάξουν στο μέλλον. Οπότε κατ’ αυτή την έννοια η συμφωνία είναι ένας συμβιβασμός . Αυτή η χώρα εγκαταλείπει το μύθο της για την αρχαία ιστορία της και κοιτάζει το μέλλον και η Ελλάδα βεβαίως αναγνωρίζει ότι υπάρχει μία Εθνικότητα και μία γλώσσα που μπορούν να αποκαλούν τους εαυτούς τους Μακεδόνες . Υπό αυτή την έννοια μιλάμε και για τις δύο πλευρές αλλά είναι ένα συμβιβασμός τα αποτελέσματα του οποίου είναι μείον μία διαμάχη στα Βαλκάνια που είναι καλό για όλους. Φαίνεται πως υπάρχει η αίσθηση στην Διεθνή Κοινότητα ότι αυτή η ευκαιρία είναι μεγάλη. Γι’ αυτό νομίζω για γεωστρατηγικούς λόγους, για να κρατηθεί η περιοχή μακριά από την Ρωσική επιρροή, να επεκταθούν τα όρια του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και επίσης για υποστηριχθούν τα αναδυόμενα άστρα των πρωθυπουργών Ζάεφ και Τσίπρα που έδειξαν νέους τρόπους στην επίλυση αντιπαραθέσεων, για αυτό και η διεθνής κοινότητα είναι πολύ ενεργή εδώ» δήλωσε ο Πέταρ Αρσόφσκι.
