Σημαντική μείωση παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια τα τροχαία δυστυχήματα και ατυχήματα στην Αττική, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Τροχαίας, ενώ είναι χαρακτηριστικό το γεγονός, ότι το αλκοόλ ευθύνεται για το 20% έως 30% των θανατηφόρων τροχαίων. Ενδεικτικά, το 2017 σε σχέση με το 2010, οι νεκροί ήταν λιγότεροι κατά 43,51%, οι σοβαρά τραυματίες κατά 49,76% και οι ελαφρά τραυματίες κατά 26,86%.
«Η μείωση αυτή είναι πολύ μεγάλη, αλλά εάν δούμε τους πραγματικούς αριθμούς, πίσω από τα ποσοστά, δηλαδή 174 νεκροί, 210 σοβαρά τραυματίες και 6.300 ελαφρά τραυματίες το 2017, συμπεραίνουμε ότι έχουμε πάρα πολύ δουλειά μπροστά μας, τόσο εμείς, όσο και οι λοιποί εμπλεκόμενοι φορείς», τονίζει στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο διευθυντής της Διεύθυνσης Τροχαίας Αττικής, ταξίαρχος Νίκος Σπανουδάκης.
Μια από τις κυριότερες αιτίες πρόκλησης τροχαίων είναι η οδήγησης υπό την επήρεια αλκοόλ.
«Είναι γνωστό ότι η οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος, φαρμάκων ή τοξικών ουσιών αποτελεί μία από τις παραβάσεις οι οποίες είναι συνδεδεμένες άμεσα με την πρόκληση τροχαίων. Μάλιστα, όπως προκύπτει από τα στοιχεία μας, αιτία για το 20% έως 30% των θανατηφόρων τροχαίων είναι το αλκοόλ. Όσο μεγαλώνει η συμμετοχή οδηγών υπό την επίδραση του οινοπνεύματος, τότε αυξάνει και η βαρύτητα του τροχαίου», επισημαίνει ο κ. Σπανουδάκης.
Το γεγονός αυτό έχει αυξήσει τους ελέγχους της Τροχαίας. «Από τις Υπηρεσίες Τροχαίας διενεργούνται προληπτικοί έλεγχοι αλκοτέστ σε καθημερινή βάση, ιδίως κατά τις νυχτερινές ώρες, πιο εντατικά τα Σαββατοκύριακα, αλλά και τις εορταστικές περιόδους», υπογραμμίζει ο ταξίαρχος. «Δυστυχώς, πρέπει να επισημάνω ότι τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών δείχνουν ότι η συγκεκριμένη παραβατική συμπεριφορά οδηγών, εξακολουθεί να υφίσταται. Και για τον σκοπό αυτό οι έλεγχοί μας θα συνεχίζονται, ακόμη πιο συστηματικοί και εντατικοί».
Η τροχαία αστυνόμευση αποτελεί βασικό στοιχείο της πρόληψης δυστυχημάτων και ατυχημάτων. Κανόνες οδικής συμπεριφοράς, όπως για παράδειγμα ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) έχουν υιοθετηθεί από όλες τις χώρες, προκειμένου να καθορίζουν την οδική συμπεριφορά των οδηγών, η πλειονότητα των οποίων συμμορφώνονται και ακολουθούν τους κανόνες αυτούς. «Ωστόσο, κάποιοι οδηγοί δεν θα συμμορφώνονταν εάν δεν υπήρχε ο “φόβος” ότι θα εντοπιστούν και θα επιβληθούν σε βάρος τους κυρώσεις», αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ.Σπανουδάκης.
«Ακριβώς στο σημείο αυτό επεμβαίνει η τροχαία αστυνόμευση. Κατά συνέπεια αποδοτικές στρατηγικές αστυνόμευσης πρέπει να είναι εκείνες μέσω των οποίων θα αυξάνεται η αίσθηση των οδηγών ότι θα ελεγχθούν και όχι εκείνες οι οποίες αποβλέπουν στην αύξηση των παραβάσεων που βεβαιώνονται. Η συχνότητα των τροχονομικών ελέγχων αντικειμενικά είναι αυτή που καθορίζει κυρίως την πιθανότητα ελέγχου των οδηγών. Βασιζόμενοι, λοιπόν, σε αυτή την αντικειμενική πιθανότητα, αλλά και από προσλαμβάνουσες από άλλες πηγές, όπως για παράδειγμα ΜΜΕ, φίλους και γνωστούς, οι οδηγοί προσμετρούν τη δική τους πιθανότητα να ελεγχθούν. Όταν προσμετρήσουν αυτή την υποκειμενική πιθανότητα ως αρκετά υψηλή, τότε θα αποφύγουν τη διάπραξη τροχαίων παραβάσεων. Ομολογουμένως, η επιβολή της τροχαίας νομοθεσίας είναι ένα πολύ αποδοτικό μέσο για την ενίσχυση της οδικής ασφάλειας».
Σημειώνεται, ότι πάγια τακτική και δράση των Υπηρεσιών Τροχαίας είναι να σχεδιάζουν και να υλοποιούν αστυνομικούς τροχονομικούς ελέγχους οι οποίοι:
* Λαμβάνουν χώρα για μεγάλες χρονικές περιόδους.
* Είναι απρόβλεπτοι και δύσκολο να αποφευχθούν.
* Συνδυάζουν ορατές (περιπολικά) και μη ορατές (συμβατικά περιπολικά) δράσεις.
* Εστιάζουν σε οδικές συμπεριφορές οι οποίες έχουν άμεση συσχέτιση με την πρόκληση τροχαίων ή την σοβαρότητα αυτών. Για παράδειγμα, υπερβολική ταχύτητα, οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος, μη χρήση ζώνης ασφαλείας ή προστατευτικού κράνους, κόκκινος σηματοδότης, μη τήρηση αποστάσεων, χρήση κινητού τηλεφώνου και αντικανονικό προσπέρασμα,
* Γίνονται σε σημεία και ώρες που θα έχουν την μεγαλύτερη επίδραση στην οδική ασφάλεια.
Ποιος είναι, όμως, ο βασικότερος παράγοντας πρόκλησης τροχαίων δυστυχημάτων και ατυχημάτων;
«Από τα στατιστικά στοιχεία μας αναφορικά με τις αιτίες πρόκλησης τροχαίων στην Αττική, διαπιστώνεται ότι ο οδηγός του οχήματος αποτελεί τον βασικότερο παράγοντα», τονίζει χαρακτηριστικά ο κ. Σπανουδάκης.
«Ο οδηγός είναι αυτός ο οποίος με την συμπεριφορά του, είτε αυτή συνίσταται σε συγκεκριμένες παραβατικές πράξεις, όπως υπερβολική ταχύτητα, οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος, παραβίαση προτεραιότητας, απόσπαση της προσοχής, παραβίαση σήμανσης οδικού δικτύου και παραβίαση σηματοδοτών, είτε δεν προσδιορίζεται συγκεκριμένα ή αποτελεί συνδυασμό συμπεριφορών των οδηγών, αποτελεί την βασική αιτία πρόκλησης οδικών τροχαίων σε ποσοστό άνω του 50%».
Ένα εύλογο ερώτημα που προκύπτει, μεταξύ άλλων, για τα τροχαία, είναι εάν υπάρχει αύξηση των κακοσυντηρημένων οχημάτων, τα τελευταία χρόνια, λόγω της κρίσης; Σύμφωνα με τον ταξίαρχο, από τα στατιστικά στοιχεία της Τροχαίας, διαπιστώνεται για την περιοχή του νομού Αττικής ότι ενώ κατά τα χρόνια 2009 έως και 2013 υπήρχε αύξηση των παραβάσεων για στέρηση δελτίου τεχνικού ελέγχου οχήματος (ΚΤΕΟ), στη συνέχεια, από το 2014 έως και σήμερα προκύπτει ότι σημειώθηκε μείωση του αριθμού αυτών. «Το γεγονός αυτό», διευκρινίζει ο διευθυντής της Τροχαίας Αττικής, «προφανώς συσχετίζεται με τη συμμόρφωση των ιδιοκτητών οχημάτων με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, αφού από 2014 τέθηκε σε εφαρμογή η διαδικασία ηλεκτρονικού εντοπισμού των οχημάτων που δεν έχουν υποστεί τον περιοδικό τεχνικό έλεγχο. Οφείλουμε, βέβαια, να επισημάνουμε ότι ο στόλος των οχημάτων που κυκλοφορούν στη χώρα μας, έχει μεγάλο ηλικιακό μέσο όρο, γεγονός που απαιτεί την καλύτερη περιοδική συντήρησή τους από τους ιδιοκτήτες τους».
Όσον αφορά τώρα τα οδικά δίκτυα της χώρας έχουν, αλήθεια, τις απαραίτητες προδιαγραφές ασφαλείας και κατά πόσο ευθύνονται για την πρόκληση τροχαίων;
Η οδική υποδομή και το οδικό περιβάλλον (οδόστρωμα, σήμανση, σηματοδότηση, φωτισμός, στηθαία ασφαλείας, διαφημίσεις, κλιματολογικές συνθήκες), αποτελούν έναν από τους παράγοντες που συμβάλλουν στην πρόκληση τροχαίων, σύμφωνα με τον κ. Σπανουδάκη. «Κατά συνέπεια οι αρμόδιες υπηρεσίες και φορείς μεριμνούν για την τήρηση των προβλεπομένων κάθε φορά προδιαγραφών. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, οι Υπηρεσίες Τροχαίας, στο πλαίσιο των καθηκόντων τους, εντοπίζουν σημεία του οδικού δικτύου στα οποία η οδική υποδομή έχει υποστεί φθορές ή είναι ελλιπής ή τυχόν επικίνδυνη για πρόκληση τροχαίου ατυχήματος και ενημερώνουν σχετικά τις αρμόδιες υπηρεσίες για την αποκατάστασή τους, παρακολουθώντας την εξέλιξη της αποκατάστασής τους».
Το Αρχηγείο της ΕΛΑΣ εφαρμόζει ένα στοχευμένο πρόγραμμα την «παράβαση της εβδομάδας» για την αντιμετώπιση των επικίνδυνων τροχονομικών παραβάσεων, σε όλη την επικράτεια. Ποιά είναι τα αποτελέσματα του προγράμματος έως τώρα;
«Με την καθιέρωση της “παράβασης της εβδομάδας”, δίδεται ιδιαίτερη βαρύτητα στην διενέργεια εντατικών τροχονομικών ελέγχων για την διαπίστωση παραβατικών οδικών συμπεριφορών οι οποίες έχουν άμεση συσχέτιση με την πρόκληση τροχαίων», σημειώνει ο διευθυντής της Τροχαίας Αττικής. «Τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης μορφής δράσης, δείχνουν ότι αποτελεί ουσιαστική προληπτική τροχονομική αστυνόμευση προς την κατεύθυνση εντοπισμού παραβάσεων, όπως η υπερβολική ταχύτητα, η οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος, η μη χρήση ζώνης ασφαλείας ή προστατευτικού κράνους, η παραβίαση κόκκινου σηματοδότη, η χρήση κινητού τηλεφώνου και το αντικανονικό προσπέρασμα, οι οποίες επιλέγονται κάθε φορά σε εβδομαδιαία βάση και κατόπιν μελέτης, ανάλυσης και αξιολόγησης των αιτίων πρόκλησης των τροχαίων ατυχημάτων που έγιναν σε επίπεδο επικράτειας».
«Ο οδηγός αποφασίζει εάν το αυτοκίνητό του είναι ασφαλές»
Ο οδηγός, όπως προαναφέρθηκε, έχει την μεγαλύτερη ευθύνη για την πρόκληση τροχαίων.
«Μπορεί να γίνομαι κουραστικός, αλλά πρέπει να τονίσω ότι ανεξάρτητα από το πόσο καλό, πόσο γρήγορο, πόσο ακριβό και πόσο αποδοτικό είναι το αυτοκίνητό μας, ο καθένας από εμάς είναι ο οδηγός που αποφασίζει εάν το αυτοκίνητό του είναι ένα ασφαλές μέσο μεταφοράς», επισημαίνει ο κ. Σπανουδάκης. «Καλός οδηγός δεν είναι ο τέλειος οδηγός. Είναι αμφίβολο εάν υπάρχει τέτοιος οδηγός. Πέρα από την επιδεξιότητα και την εμπειρία που έρχονται με τον χρόνο, ο καλός οδηγός πρέπει να διακρίνεται για την:
* Υπευθυνότητα.
* Συγκέντρωση προσοχής (προσήλωση).
* Αντίληψη.
* Υπομονή.
* Εμπιστοσύνη.
Βασική προϋπόθεση για ασφαλή οδήγηση είναι η αυτοσυγκέντρωση στην οδήγηση, η προσοχή και η έλλειψη βιασύνης. Εάν υπάρχουν αυτά, απομένει η πιστή τήρηση των διατάξεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, γιατί όλες οι παραβάσεις μπορεί να προκαλέσουν τροχαίο ατύχημα. Έτσι λοιπόν οι οδηγοί των οχημάτων θα πρέπει:
* Να μην οδηγούν όταν έχουν πιει έστω και λίγο αλκοολούχο ποτό.
* Να μην αναπτύσσουν υπερβολική ταχύτητα.
* Να χρησιμοποιούν τη ζώνη ασφαλείας και το προστατευτικό κράνος και να απαιτούν να χρησιμοποιούν αυτά και οι συνεπιβάτες τους.
* Να συγκρατούν με σύστημα κατάλληλο για την ηλικία, το ύψος & το βάρος τα μικρά παιδιά (ειδικό κάθισμα, ζώνη ασφαλείας κλπ).
* Να μην πραγματοποιούν αντικανονικά προσπεράσματα.
* Να μη χρησιμοποιούν το κινητό τηλέφωνο, είτε για την πραγματοποίηση τηλεφωνικών κλήσεων, είτε για αποστολή μηνυμάτων ή είσοδο στο Internet και στις εφαρμογές κοινωνικής δικτύωσης.
* Να μην παραβιάζουν τους κόκκινους σηματοδότες, τις πινακίδες σήμανσης και τις διαγραμμίσεις.
Οι αλλαγές στον ΚΟΚ
Η πρόσφατη τροποποίηση του ΚΟΚ επέφερε τις εξής αλλαγές:
Μειώθηκαν τα διοικητικά πρόστιμα κατά 50%, με εξαίρεση τις εξής παραβάσεις, για τις οποίες τα διοικητικά πρόστιμα παραμένουν ως έχουν σήμερα:
– Οδήγηση υπό την επίδραση οινοπνεύματος (200 ευρώ, 700 ευρώ και 90 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης ή πλημ/μα και αφαίρεση άδειας οδήγησης για 6 μήνες, κατά περίπτωση),
– Παραβίαση ρυθμιστικής πινακίδας Ρ-2 (Υποχρεωτική διακοπή πορείας – ΣΤΟΠ) (700 ευρώ και 20 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης και στοιχείων κυκλοφορίας),
– Παραβίαση ερυθρού σηματοδότη (700 ευρώ και 60 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης και 20 ημέρες των στοιχείων κυκλοφορίας),
– Οδήγηση οδικών οχημάτων για επίδειξη ικανότητας, εντυπωσιασμό, ανταγωνισμό ή τέλεση αυτοσχέδιων αγώνων (700 ευρώ και 30 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης και στοιχείων κυκλοφορίας),
– Παράλειψη ή πλημμελής σήμανση εργασιών που εκτελούνται στις οδούς (1.500 ευρώ και πταίσμα).
– Αντικανονική προσπέραση οχημάτων (700 ευρώ και 20 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης και στοιχείων κυκλοφορίας).
Στον οδηγό ο οποίος θα διαπράξει οποιαδήποτε από τις παραπάνω έξι παραβάσεις, για τρίτη φορά μέσα σε διάστημα πέντε ετών, η άδεια οδήγησης θα αφαιρείται δια βίου.
Παράλληλα, οι παραβάσεις για τις οποίες αφαιρούνται επιτόπου τα στοιχεία κυκλοφορίας και η άδεια οδήγησης, για εξήντα ημέρες, χωρίς την επιβολή προστίμου, είναι οι εξής:
– Χρήση κινητού τηλεφώνου εν κινήσει χωρίς ακουστικά ασύρματης επικοινωνίας ή χωρίς να είναι αυτό τοποθετημένο σε ειδική θέση για ανοικτή ακρόαση.
– Παρεμπόδιση ραμπών διάβασης ΑμεΑ ή στάθμευση σε αποκλειστικές ή γενικές θέσεις στάθμευσης ΑμεΑ.
– Χρήση με οποιονδήποτε τρόπο της Λωρίδας Έκτακτης Ανάγκης (ΛΕΑ), έστω και για ελάχιστο χρόνο.
– Κίνηση βαρέων οχημάτων στην αριστερή λωρίδα ή χρήση αυτής για προσπέραση (αφαίρεση μόνο της άδειας οδήγησης).
– Απόρριψη εκτός του οχήματος αντικειμένων ή ουσιών που ρυπαίνουν ή που μπορούν να προκαλέσουν πυρκαγιά ή ατύχημα.
– Οδηγοί οι οποίοι παραβιάζουν τις διατάξεις για τη χρήση ζώνης ασφαλείας.
– Οδηγοί οι οποίοι παραβιάζουν τις διατάξεις για τη χρήση προστατευτικού κράνους.
– Μη μέριμνα οδηγού για χρήση ειδικών μέσων συγκράτησης και προστασίας κατά τη μεταφορά παιδιών.
Για τις προαναφερθείσες παραβάσεις, σε περίπτωση υποτροπής μέσα σε διάστημα έξι μηνών, η άδεια οδήγησης αφαιρείται για διπλάσιο χρονικό διάστημα και ο οδηγός υποχρεούται σε επανεξέταση για την επαναχορήγησή της.
