Σε πλήρη ετοιμότητα βρίσκεται όλος ο κρατικός μηχανισμός εν όψει του κυκλώνα που αναμένεται, σύμφωνα με συνέντευξη Τύπου που έδωσε χθες ο γενικός γραμματέας Πολιτικής Προστασίας Γιάννης Ταφύλλης, μαζί με τον διευθυντή του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου, Θοδωρή Κολυδά, προκειμένου να δώσουν τα ακριβή στοιχεία για την εξέλιξη των φαινομένων, για τη σωστή ενημέρωση του κόσμου και ταυτόχρονα να δώσουν συστάσεις στους πολίτες για το τι πρέπει να κάνουν και τι να αποφύγουν.
Το κέντρο του μεσογειακού κυκλώνα «Ξενοφώντα», όπως τον ονομάζει η μετεωρολογική υπηρεσία meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αναμένεται να φθάσει στις νότιες ακτές της Πελοποννήσου μεταξύ 15:00-18:00 του Σαββάτου, σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις. Το ύψος του κύματος μεταξύ Πελοποννήσου και Κρήτης, το μεσημέρι του Σαββάτου, με βάση το κυματικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου, προβλέπεται ότι θα ξεπεράσει τα 11 μέτρα.
Τελευταία ενημέρωση: Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2018, 13:00
Η παρακάτω εικόνα (animation) δείχνει την προβλεπόμενη θέση του Μεσογειακού Κυκλώνα “Ξενοφών” νότια της Πελ/νησου το απόγευμα του Σαββάτου 29/9/2018 στις 15:00. Οι άνεμοι στη θάλασσα των Κυθήρων αναμένεται να ξεπεράσουν σε ένταση τα 9 μποφόρ.
Όπως είπε ο κ. Κολυδάς, ασφαλής πρόγνωση υπάρχει μόνο για το επόμενο 48ωρο, όπου θα εκδηλωθούν τα φαινόμενα, με ανέμους εντάσεως 9-10 μποφόρ, βροχές και καταιγίδες, κυρίως στην νότια Πελοπόννησο, Κρήτη και δυτικές Κυκλάδες, ενώ το Σάββατο θα επηρεάσουν και την νότια και ανατολική Αττική.
Η συνέντευξη δόθηκε μετά την ευρεία σύσκεψη όλων των εμπλεκομένων φορέων, που συγκάλεσε ο κ. Ταφύλλης στην ΓΓΠΠ, με σκοπό να συζητηθούν οι λεπτομέρειες του σχεδίου για τη διαχείριση της κατάστασης και να συντονιστούν όλες οι δυνάμεις για την αντιμετώπιση των συνεπειών από τα καιρικά φαινόμενα.
Στην σύσκεψη, όπως ανέφερε ο κ, Ταφύλλης, συμμετείχαν οι φορείς «πρώτης απόκρισης» που είναι η ΕΛ.ΑΣ, το Πυροσβεστικό Σώμα, το ΕΚΑΒ, το υπουργείο Εθνικής Αμυνας, φορείς των ΟΤΑ, ο ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΗΕ, το Εθνικό Κέντρο Επιχειρήσεων Υγείας και η ΕΜΥ.
Σε ότι αφορά στην εξέλιξη των καιρικών φαινομένων ο κ. Κολυδάς ανέφερε ότι το βαρομετρικό χαμηλό που θα μας επηρεάσει έχει ήδη σχηματιστεί στα ανοιχτά του Ιονίου και διευκρίνισε: «Βρίσκεται βέβαια μακριά από την χώρα μας και γι αυτό θα σας δώσουμε την προοπτική του καιρού μόνο για το επόμενο 48ωρο, γιατί αυτού του τύπου τα βαρομετρικά χαμηλά δεν έχουν μεγάλη προγνωσιμότητα , δηλαδή είναι αρκετά δύσκολο να υπολογίσεις σαφώς την πορεία τους, την κίνηση τους αλλά και την ένταση των φαινομένων».
Σύμφωνα λοιπόν με τις προβλέψεις και την αναλυτική ενημέρωση του κ. Κολυδά, το βαρομετρικό αυτό θα μας επηρεάσει σε δύο φάσεις.
Στην πρώτη φάση θα έχουμε αύριο ισχυρές βροχές και καταιγίδες στο νότιο Ιόνιο, στην Κρήτη και στη νότια Πελοπόννησο από νωρίς το πρωί της Παρασκευής.
Σταδιακά, κατά τη διάρκεια της ημέρας και κυρίως από το μεσημέρι και μετά, καθώς στροβιλίζεται ο πρώτος σχηματισμός, θα βελτιωθεί για λίγο ο καιρός στην περιοχή της Κρήτης και τις δυτικές Κυκλάδες και θα κινηθεί βορειότερα και θα επηρεάσει την Αττική. Κυρίως τα νότια και ανατολικά της Αττικής.
«Δεν θα έλεγα ότι θα είναι ιδιαίτερα μεγάλης έντασης οι βροχοπτώσεις και παράλληλα κατά την διάρκεια της νύχτας ο καιρός θα έχει ένα μικρό και πρόσκαιρο σπάσιμο», επεσήμανε ο κ. Κολυδάς και συνέχισε:
«Μέσα στο Σάββατο όμως σιγά-σιγά, και καθώς αυτό το χαμηλό θα αρχίσει να κινείται προς την χώρα μας, θα προκαλέσει και πάλι ένταση των βροχοπτώσεων τα εντονότερα φαινόμενα θα επηρεάσουν κυρίως την περιοχή της Πελοποννήσου, θα έλεγα την νότιο και ανατολική Πελοπόννησο, τις δυτικές Κυκλάδες, την Κρήτη, (περισσότερο την δυτική και κεντρική Κρήτη) και κατά τη διάρκεια του Σαββάτου, από το απόγευμα προς το βράδυ θα έχουμε μια ανατολικότερη επέκταση των φαινομένων.
«Το βαρομετρικό χαμηλό, Σάββατο βράδυ προς Κυριακή θα περάσει μεταξύ Κρήτης και Πελοποννήσου, θα μπει μέσα στις νότιες Κυκλάδες και σταδιακά θα αρχίσει να μπαίνει και να εξομαλύνεται η κατάστασή του, δηλαδή θα αρχίσει να ρηχαίνει το χαμηλό αυτό προς το ανατολικό Αιγαίο».
Για τους ανέμους ο κ. Κολυδάς τόνισε ότι, ενώ θα εξασθενήσουν στο κεντρικό και στο νότιο Αιγαίο αύριο, θα παραμείνουν αρκετά ενισχυμένοι με εντάσεις που θα φτάνουν τα 9 με 10 μποφόρ ανατολικοί – βορειοανατολικοί στη θάλασσα Κυθήρων και στο νότιο Ιόνιο.
Το Σάββατο, με την έλευση αυτού του χαμηλού θα γυρίσουν σε νοτιάδες και πρόσκαιρα θα έχουν την ίδια ένταση, δηλαδή 9-10 μποφόρ σε μια μικρή και περιορισμένη έκταση περισσότερο μεταξύ νότιας Πελοποννήσου και Κρήτης.
Ο διευθυντής του Εθνικού Μετεωρολογικού Κέντρου, επεσήμανε ότι, «όταν έχουμε νεότερες πληροφορίες θα σας δώσουμε περισσότερες πληροφορίες» και κατέληξε:
«Η μετεωρολογική υπηρεσία παρακολουθεί όλες τις εκδοχές και θα θέλαμε να την εμπιστευθείτε».
Latest ICON-EU model by @wxcharts showing the #medicane‘s track across central Med into Greece on Saturday and then across Rhodes island into SW Turkey on late Sunday. Severe winds and flash floods are expected!
Details: https://t.co/AwBVBFmTYx pic.twitter.com/fjtb61160k
— severe-weather.EU (@severeweatherEU) September 27, 2018
Τι να κάνουν οι πολίτες
Ο κ. Ταφύλλης τέλος έκανε έκκληση στους πολίτες να τηρούν με πολύ προσοχή τις οδηγίες της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, μεριμνώντας για τη λήψη μέτρων αυτοπροστασίας από κινδύνους που προέρχονται από την εκδήλωση των έντονων καιρικών φαινομένων.
Ειδικότερα, σε περιοχές όπου προβλέπεται η εκδήλωση έντονων βροχοπτώσεων, καταιγίδων ή θυελλωδών ανέμων:
• Να ασφαλίσουν αντικείμενα τα οποία αν παρασυρθούν ενδέχεται να προκαλέσουν καταστροφές ή τραυματισμούς.
• Να βεβαιωθούν ότι οι υδρορροές των κτιρίων δεν είναι φραγμένες και λειτουργούν κανονικά.
• Να αποφεύγουν να διασχίζουν χείμαρρους και ρέματα, πεζή ή με οχήματα, κατά τη διάρκεια καταιγίδων και βροχοπτώσεων, αλλά και για αρκετές ώρες μετά το τέλος της εκδήλωσής τους.
• Να αποφεύγουν τις εργασίες υπαίθρου και δραστηριότητες σε θαλάσσιες και παράκτιες περιοχές κατά τη διάρκεια εκδήλωσης των φαινομένων.
• Να προφυλαχτούν αμέσως κατά τη διάρκεια πιθανής χαλαζόπτωσης. Να καταφύγουν σε κτίριο ή σε αυτοκίνητο και να μην εγκαταλείπουν τον ασφαλή χώρο, παρά μόνο όταν βεβαιωθούν ότι η καταιγίδα πέρασε. Η χαλαζόπτωση μπορεί να είναι πολύ επικίνδυνη και για τα ζώα.
• Να αποφύγουν τη διέλευση κάτω από μεγάλα δέντρα, από αναρτημένες πινακίδες και γενικά από περιοχές, όπου ελαφρά αντικείμενα μπορεί να αποκολληθούν και να πέσουν στο έδαφος.
• Να ακολουθούν πιστά τις οδηγίες των κατά τόπους αρμοδίων φορέων, όπως Ελληνική Αστυνομία , Πυροσβεστικό Σώμα.
Για πληροφορίες και ανακοινώσεις σχετικά με την επικρατούσα κατάσταση και την βατότητα του οδικού δικτύου, οι πολίτες μπορούν να επισκέπτονται την ιστοσελίδα της ΕΛ.ΑΣ. www.astynomia.gr.
Hurricanes? In the Mediterranean? Medicanes?? Here is what they are! And no, we did not invent the word. https://t.co/VuewB56TtU pic.twitter.com/vhhGkXYAtU
— severe-weather.EU (@severeweatherEU) September 27, 2018
Τι είναι οι μεσογειακοί κυκλώνες και πώς δημιουργούνται
Οι μεσογειακοί κυκλώνες, διεθνώς γνωστοί ως Medicanes (από τις λέξεις Mediterranean και hurricanes) είναι ένα σχετικά σπάνιο φαινόμενο που συμβαίνει μία έως δύο φορές το χρόνο. Έχουν πολλά κοινά με τους τροπικούς κυκλώνες, καθώς θυελλώδεις άνεμοι στροβιλίζονται γύρω από ένα «μάτι», συνοδευόμενοι από καταρρακτώδεις βροχές.
Όμως, σύμφωνα με το Ινστιτούτο της Γης του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, επειδή η Μεσόγειος δεν έχει μεγάλη έκταση ούτε πολύ ζεστά νερά, ο μεσογειακός κυκλώνας δεν αποκτά την ένταση ενός τροπικού κυκλώνα. Είναι έτσι αμφίβολο αν όντως το εν λόγω φαινόμενο στη Μεσόγειο πρέπει να θεωρηθεί κανονικός κυκλώνας.
Οι μεσογειακοί κυκλώνες (με ή χωρίς εισαγωγικά) είναι πιθανότερο να σχηματισθούν το φθινόπωρο ή το χειμώνα πάνω από σχετικά θερμά ύδατα, σε συνδυασμό με τον ψυχρότερο αέρα από πάνω τους, ενώ οι τροπικοί κυκλώνες είναι πιο συνηθισμένοι κατά τους μήνες του καλοκαιριού. Ενώ στον Ατλαντικό ή στον Ειρηνικό Ωκεανό οι κυκλώνες προϋποθέτουν θερμοκρασίες θάλασσας περίπου 27 βαθμών Κελσίου, στη Μεσόγειο μπορούν να σχηματισθούν κυκλώνες ακόμη και με νερά με θερμοκρασία μόνο 14 βαθμών Κελσίου.
Οι Medicanes έχουν ένα ψυχρό πυρήνα και κινούνται πάντα από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Ξεκινούν σαν απλές καταιγίδες για να εξελιχθούν σε κάτι πολύ περισσότερο, μετατρέποντας θερμοδυναμικά τη θερμότητα και την υγρασία της Μεσογείου σε ενέργεια. Αναπτύσσεται έτσι ένα ισχυρό υποτροπικό σύστημα χαμηλών πιέσεων, με πυκνά νέφη να στροβιλίζονται γύρω από ένα «μάτι» καθαρό από νέφη, κάτι που θυμίζει πολύ έναν τροπικό κυκλώνα.
Δύο είναι οι συνηθέστερες περιοχές για τη δημιουργία μεσογειακού κυκλώνα: αφενός μια περιοχή στη δυτική Μεσόγειο μεταξύ της Ισπανίας, της Σαρδηνίας και της Κορσικής και, αφετέρου, στην ανατολική Μεσόγειο στο Ιόνιο, ιδίως στο νότιο. Είναι πιθανό ότι η μορφολογία των ακτογραμμών ανάμεσα στη «μπότα» της νότιας Ιταλίας και στη δυτική Ελλάδα ευνοεί την ανάπτυξη ανέμων που στροβιλίζονται αντίστροφα από τη φορά του ρολογιού, έτσι ώστε να δημιουργηθεί ένα χαμηλό βαρομετρικό σύστημα.
Παρόλο που οι Medicanes αναμένεται να παραμείνουν σχετικά σπάνιοι, οι επιστήμονες του Πανεπιστημίου Κολούμπια θεωρούν ότι, καθώς θα αυξάνεται η επιφανειακή θερμοκρασία των υδάτων στη Μεσόγειο λόγω και της κλιματικής αλλαγής, στο μέλλον είναι πιθανό ότι το φαινόμενο -όταν συμβαίνει- θα είναι ισχυρότερο και θα μοιάζει ακόμη περισσότερο με κανονικό κυκλώνα.