Ό,τι χειρότερο, με πολύ μεγάλες επιπτώσεις στη τοπική οικονομία της οποίας πυλώνα αποτελεί η κτηνοτροφία, χαρακτηρίζεται η ζωονόσος της ευλογιάς που έπληξε τη Λέσβο το τελευταίο διάστημα.
Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης, στην οποία κηρύχτηκε το νησί για 45 μέρες, λύνει τα χέρια της Περιφέρειας βορείου Αιγαίου για την αντιμετώπιση της κατάστασης που έχει δημιουργηθεί με προσλήψεις και υλικά, αλλά και λήψη εκτάκτων μέτρων.
Η απαγόρευση, όμως, έμμεση ή άμεση, διακίνησης γαλακτοκομικών προϊόντων και σφαγίων αμνοεριφίων δημιουργεί συνθήκες οικονομικής ασφυξίας στους κτηνοτρόφους. Τα σφαγεία έχουν κλείσει για τη σφαγή αμνοεριφίων και προβάτων, προκειμένου να μην μετακινούνται κοπάδια και άρα να μη διαδίδεται η νόσος. Οι κτηνοτρόφοι της δυτικής Λέσβου που δεν έχει πληγεί από τη νόσο, αλλά δίνουν το γάλα τους σε εταιρείες εκτός νησιού, στη ουσία αντιμετωπίζουν μεγάλα προβλήματα αφού αυτήν την περίοδο γίνονται διαπραγματεύσεις για την τιμή του γάλακτος. Η όλη κατάσταση δημιουργεί φόβους μεγάλων πιέσεων από μεριάς των μεγαλεμπόρων γάλακτος. Σημειώνεται ότι γαλακτοκομικά προϊόντας από περιοχές που δεν έχουν πληγεί από τη ζωονόσο μπορούν να εξαχθούν από το νησί.
Τι όμως ευθύνεται για την εκδήλωση και την εξάπλωση της ευλογιάς στο νησί; Σύμφωνα με τους ειδικούς υπάρχουν τρία σχετικά σενάρια:
1. Η νόσος ήρθε από την Τουρκία δεδομένου ότι στη γειτονική χώρα υπάρχουν πάρα πολλά κρούσματα και υπάρχουν τακτικές επαφές με την Τουρκία
2. Η νόσος προκλήθηκε από εισαγωγή ζωοτροφών χορτονομών στο νησί από τον Έβρο (εκεί υπήρχαν και υπάρχουν κρούσματα)
3. Η νόσος προκλήθηκε από μεμονωμένο κρούσμα ευλογιάς που εμφανίστηκε στη Γέρα πριν από μήνες και δεν αντιμετωπίσθηκε με τη δέουσα προσοχή.
Με δεδομένο ότι η συγκεκριμένη ζωονόσος διαδίδεται όταν υγιή ζώα έρχονται σε άμεση επαφή με μολυσμένα ζώα, αλλά και μετά από έμμεση επαφή με μολυσμένα αντικείμενα ή προϊόντα (π.χ. εργαλεία, οχήματα, χόρτα, στρωμνή, μαλλί, δέρματα κ.λ.π.) και ότι η ζωονόσος, στην παρούσα φάση της, ξεκίνησε από περιοχή του Μανταμάδου ειδικοί εκτιμούν ότι «πιθανότερο σενάριο είναι το δεύτερο, χωρίς να αποκλειστεί και το πρώτο».
Πάντως τα κρούσματα της ευλογιάς σε Μανταμάδο και Αγία Παρασκευή, στη ανατολική και κεντρική Λέσβο αντίστοιχα, εμφανίστηκαν σε κτηνοτροφικές μονάδες που βόσκουν σε συγκεκριμένη περιοχή στα όρια των δύο χωριών.
Δυστυχώς, λένε οι ειδικοί, δεν εκτιμηθήκαν σωστά τα πρώτα συμπτώματα εμφάνισης της ασθένειας από τους κτηνοτρόφους και υπήρξε καθυστέρηση στην ενημέρωση των αρμόδιων υπηρεσιών της Περιφέρειας βορείου Αιγαίου, ενώ μέχρι την κήρυξη του νησιού σε έκτακτη ανάγκη χάθηκε πολύτιμος χρόνος σε γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Την ίδια ώρα, οι κτηνοτρόφοι ξέροντας ότι αν βρεθεί κρούσμα θα θανατωθεί όλο το κοπάδι τους και οι σχετικές αποζημιώσεις θα καθυστερήσουν, προσπάθησαν να αντιμετωπίσουν μόνοι τους το πρόβλημα απομακρύνοντας τα ύποπτα ζώα. Όμως η ζημιά εν τω μεταξύ είχε γίνει. Σημειώνεται δε, ότι παρά τα όσα λέγονται, εμβόλιο για την ευλογιά – σε προληπτικό στάδιο – δεν υπάρχει.