Με τις παρατηρήσεις των μελών του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ), «πέρασε» αργά χθες βράδυ το Αρχικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα και η Μελέτη Διαχείρισης (Master Plan), στάδιο α’ και στάδιο β’, του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς (ΟΛΠ) ΑΕ, βασικός μέτοχος του οποίου είναι η Cosco. Το ΚΑΣ βάζει εμπόδια στην υλοποίηση του επενδυτικού σχεδίου του ΟΛΠ, καθώς διατύπωσε διαφωνίες ως προς την ανέγερση πολυτελούς ξενοδοχείου και εμπορικού κέντρου στον χώρο του λιμανιού.
Η συζήτηση περιστράφηκε γύρω από τις σχεδιαζόμενες υποχρεωτικές και προαιρετικές επενδύσεις, πάντα με άξονα την προστασία των παρακείμενων αρχαιοτήτων. Πιο συγκεκριμένα, για την περιοχή της Νότιας Ζώνης του Λιμένα, όπου προβλέπεται να κατασκευαστεί ένας μεγάλος επιβατικός σταθμός κρουαζιέρας, το ΚΑΣ συντάχθηκε με την άποψη της Επιτροπής Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Λιμένων (ΕΣΑΛ), δηλαδή η χρήση να περιοριστεί για τις ανάγκες της κρουαζιέρας, αποκλείοντας με αυτό τον τρόπο τη δημιουργία ενός εμπορικού κέντρου περίπου 24.000 τ.μ. Σημειώνεται ότι κοντά στην περιοχή βρίσκεται ο τάφος του Θεμιστοκλή και υπολείμματα του Κονώνειου τείχους.
Ως προς τη χωροθέτηση του σχεδιαζόμενου ξενοδοχείου στο Πόρτο Λεόνε, που γειτνιάζει με το Κονώνειο τείχος, το ΚΑΣ έθεσε ως όρο να μειωθεί σε όγκο και ύψος. Ως προς τη χρήση της Παγόδας (Σταθμός Επιβατών Αγίου Νικολάου), κηρυγμένο μνημείο από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεοτέρων Μνημείων (ΚΣΝΜ), που οι επενδυτές επιθυμούν να μετατρέψουν σε ξενοδοχείο, αποφασίστηκε το θέμα να παραπεμφθεί στο αρμόδιο όργανο, δηλαδή στο ΚΣΝΜ.
Για το θέμα των ναυπηγοεπισκευαστικών ζωνών στη Σαλαμίνα, όπου διεξήχθη η περίφημη ναυμαχία, τα μέλη του ΚΑΣ τάχθηκαν κατά της παραπάνω χρήσης στις ζώνες προστασίας Α και Β του αρχαιολογικού χώρου της Κυνόσουρας και των Αμπελακίων, ζητώντας παράλληλα να προβλεφθεί η διαδικασία απομάκρυνσης των υφιστάμενων ναυπηγείων. Στην Ψυττάλεια, το Συμβούλιο ζήτησε η πλωτή δεξαμενή που θέλει να κατασκευάσει ο ΟΛΠ να τοποθετηθεί σε διαφορετική από την προτεινόμενη θέση, ώστε να μην έρχεται σε οπτική επαφή με τον οριοθετημένο αρχαιολογικό χώρο. Τέλος, ζητήθηκε η ενίσχυση της Πολιτιστικής Ακτής του Πειραιά με τη δημιουργία του δημόσιου Μουσείου Εναλίων Αρχαιοτήτων στο Σιλό, για το οποίο υπάρχουν εγκεκριμένες μελέτες.
Κατά τη συνεδρίαση παρέστησαν ο δήμαρχος Πειραιά, δημοτικοί σύμβουλοι, εκπρόσωποι του ΟΛΠ και ευαισθητοποιημένοι πολίτες. Όπως, εξάλλου, αναφέρει σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ, «η εξέταση της κήρυξης – οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου προηγήθηκε της εξέτασης του master plan του ΟΛΠ, το οποίο αποτελεί χωρική ρύθμιση, προκειμένου με την οριοθέτηση περιοχών που περιέχουν αρχαιότητες να κατοχυρωθεί θεσμικά η έγκρισή του, όπως προβλέπει ρητά ο αρχαιολογικός νόμος. Η διαδικασία εξέτασης από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο στην ίδια συνεδρίαση της κήρυξης – οριοθέτησης αρχαιολογικού χώρου και της χωρικής ρύθμισης της επένδυσης ακολουθήθηκε στο πρόσφατο παρελθόν και στην αντίστοιχη περίπτωση του Ελληνικού, θωρακίζοντας θεσμικά την επένδυση».
Ως προς το ζήτημα του αρχαιολογικού χώρου του Πειραιά, το ΥΠΠΟΑ προσθέτει: «Τα μέλη του ΚΑΣ γνωμοδότησαν ομόφωνα υπέρ της κήρυξης και οριοθέτησης ως αρχαιολογικού χώρου της αρχαίας εντός των τειχών πόλης του Πειραιά, από τα τείχη έως την ακτογραμμή. Όπως έχει επανειλημμένα εξηγηθεί, με την κήρυξη αρχαιολογικού χώρου δεν επηρεάζεται η καθημερινότητα της πόλης ούτε εμποδίζεται η επένδυση στο λιμάνι. Κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι υπάρχουν σε πολλά αστικά κέντρα της χώρας, όπως το κέντρο της Αθήνας, χωρίς να εμποδίζεται η οικοδομική ή άλλη οικονομική δραστηριότητα».
Για το ζήτημα του master plan του ΟΛΠ, το ΥΠΠΟΑ τονίζει: «Το ΚΑΣ εξέτασε μόνο όσες επενδύσεις εμπίπτουν στο πεδίο των αρμοδιοτήτων του, σε συνέχεια σχετικής απόφασης της Επιτροπής Σχεδιασμού Ανάπτυξης Λιμένων. Το Συμβούλιο γνωμοδότησε ομόφωνα υπέρ της έγκρισης των υποχρεωτικών επενδύσεων που εξέτασε, οι οποίες αφορούν στην κατεξοχήν λιμενική λειτουργία, με όρους που διασφαλίζουν την αρχαιολογική παρακολούθηση κατά το στάδιο εκτέλεσης των εργασιών και την ανάδειξη των αρχαιοτήτων, όπως εξάλλου προβλέπεται για όλα τα μεγάλα έργα».
«Η προστασία και ανάδειξη των αρχαιοτήτων και της πολιτιστικής κληρονομιάς δεν αποτελεί εμπόδιο για το επενδυτικό πλάνο του ΟΛΠ και την οικονομική ανάπτυξη του Πειραιά, αντίθετα προσδίδει ισχυρή προστιθέμενη αξία με όρους βιωσιμότητας και αειφορίας», καταλήγει η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ.
Η επέκταση του λιμανιού του Πειραιά κρίνεται στο ΣτΕ
Το Συμβούλιο της Επικρατείας, το απασχόλησε και θα το απασχολήσει μεθαύριο το ζήτημα της σύμβασης της επέκτασης του επιβατικού λιμένα του Πειραιά, που είχε δρομολογηθεί για τον ελλιμενισμό κρουαζιερόπλοιων (νότια ζώνη) του ΟΛΠ, προϋπολογισμού 136.283.800 ευρώ (συν ΦΠΑ).
Ειδικότερα, η επιτροπή Αναστολών του Συμβουλίου της Επικρατείας, σε σχηματισμό ολομέλειας, με πρόεδρο την Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Διομήδη Κυριλλόπουλο, απέρριψε με την υπ΄ αριθμ. 72/2019 απόφασή της την αίτηση του ΟΛΠ, που ζητούσε να ανασταλεί η 2/2019 απόφαση της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών με την οποία ανακάλεσε την απόφασή της του περασμένου έτους για την πρόσκληση εκδήλωση ενδιαφέροντος αναφορικά με τον επίμαχο διαγωνισμό επέκτασης του λιμανιού του Πειραιά.
Η αίτηση αναστολής απορρίφθηκε ως αλυσιτελής, δηλαδή και εάν ακόμη γινόταν δεκτή η αίτηση δεν επρόκειτο να οδηγούσε σε ακύρωση της προσβαλλόμενης απόφασης της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών και, ως εκ τούτου, ο ΟΛΠ δεν αντλούσε ωφέλεια από την αποδοχή της.
Η αίτηση απορρίφθηκε καθώς μέχρι τώρα έχει κριθεί ότι ο ΟΛΠ έχει την ιδιότητα του αναθέτοντα φορέα – ιδιότητα η οποία είναι καθοριστική για την τύχη της σύμβασης της Cosco, για την οποία τον τελικό λόγο θα έχει η Ολομέλεια του ΣτΕ μέσα στο επόμενο διάστημα.
Ακόμη, η ίδια Επιτροπή Αναστολών κατάργησε την δίκη επί της αίτησης του ΤΑΙΠΕΔ, το οποίο ζητούσε την αναστολή της ίδιας απόφασης της Αρχής Εξέτασης Προδικαστικών Προσφυγών. Η δίκη καταργήθηκε μετά την έκδοση της προηγούμενης υπ’ αριθμ. 72/2019 απόφασης της Επιτροπή Αναστολών, ενώ με άλλη τρίτη απόφασή του το ΣτΕ, απέρριψε την αίτηση της ΟΛΘ Α.Ε. κατά της ίδιας απόφασης της Αρχής, λόγω ελλείψεως εννόμου συμφέροντος.
Παράλληλα, μεθαύριο, στην Ολομέλεια του ΣτΕ, θα συζητηθούν οι αιτήσεις ακύρωσης της ΟΛΠ Α.Ε., της ΟΛΘ Α.Ε., του Ταμείου Αξιοποίησης Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου (ΤΑΙΠΕΔ) και των κατασκευαστικών εταιρειών ΤΕΡΝΑ και ΤΕΚΑΠ για το ίδιο θέμα.
Κατά την μεθαυριανή συζήτηση, στο ΣτΕ θα τεθεί το ζήτημα αν η διαδικασία που άρχισε με την από 5.3.2014 πρόσκληση του ΤΑΙΠΕΔ για την πώληση της πλειοψηφίας των μετοχών του ΟΛΠ, η οποία κατέληξε στη σύναψη της σύμβασης μεταξύ ΤΑΙΠΕΔ και της Cosco, και έλαβε επαρκή δημοσιότητα, σύμφωνα με τις θεμελιώδεις αρχές της Συνθήκης για την Ευρωπαϊκή Ένωση και της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) περί τήρησης της υποχρεωτική διαφάνειας.
Όπως θα επισημάνει, σύμφωνα με πληροφορίες, ο εισηγητής όλων αυτών των υποθέσεων, Διομήδης Κυριλλόπουλος, το ζήτημα εστιάζεται στο «αν έτυχε δημοσιότητας το στοιχείο ότι το Δημόσιο ήταν διατεθειμένο να προβεί ακόμα και σε πλήρη αναμόρφωση της σύμβασης παραχώρησης του 2002, όσον αφορά τη φύση της παραχώρησης και στα εξ αυτής δικαιώματα του παραχωρησιούχου».
Το στοιχείο αυτό, θα επισημάνει ο εισηγητής των υποθέσεων, είναι «κρίσιμο για την κρίση αν τα παραχωρούμενα δικαιώματα στον ΟΛΠ εξακολουθούν να παραμένουν ειδικά και αποκλειστικά».