Σε συμβιβασμό οδηγήθηκαν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα σχετικά με τον έλεγχο της κεφαλαιακής επάρκειας (stress test) των ελληνικών τραπεζών πριν τη λήξη του προγράμματος τον Αύγουστο το 2018. Ο Διευθυντής του Ευρωπαϊκού Τμήματος του ΔΝΤ, Πολ Τόμσεν, δήλωσε σήμερα ότι θεωρεί εποικοδομητική την πρόταση της ΕΚΤ να έρθουν νωρίτερα τα ήδη προγραμματισμένα stress tests και να γίνουν στοχευμένοι έλεγχοι του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών αντί ενός πλήρους ελέγχου του ενεργητικού τους.
Οι διαφωνίες των δύο πλευρών για τον έλεγχο των τραπεζών ξεκίνησαν το καλοκαίρι. Το ΔΝΤ είχε ζητήσει με την έκθεση του στις 20 Ιουλίου (staff report) για την κατ’ αρχήν έγκριση του ελληνικού προγράμματος να γίνει νέος έλεγχος ποιότητας ενεργητικού (Asset Quality Review ή AQR) και ασκήσεις αντοχής (stress tests) των ελληνικών τραπεζών πολύ πριν τη λήξη του προγράμματος. Σημείωνε, επίσης, ότι αν προέκυπταν κεφαλαιακές ανάγκες, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν τα κεφάλαια που προβλέπονται από το τρίτο πρόγραμμα για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών έως το τέλος του προγράμματος.
Σημειώνεται ότι ασκήσεις αντοχής και έλεγχος ποιότητας του ενεργητικού των ελληνικών τραπεζών έγιναν τελευταία φορά το δεύτερο εξάμηνο του 2015 – στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος – με βάση τις οποίες έγινε και η τελευταία ανακεφαλαιοποίησή τους. Οι ασκήσεις αντοχής, που αποτελούν συνήθη πρακτική της ΕΚΤ, δείχνουν αν τα κεφάλαια των τραπεζών θα αντέξουν, με βάση ορισμένες δυσμενείς υποθέσεις για την πορεία των μακροοικονομικών μεγεθών και άλλων δεικτών, όπως των τιμών των ακινήτων. Ο έλεγχος της ποιότητας του ενεργητικού έχει να κάνει με το αν απεικονίζεται σωστά η αξία του. Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΕΚΤ στις 31 Οκτωβρίου 2015, διαπιστώθηκε συνολική υστέρηση κεφαλαίων των τεσσάρων συστημικών ελληνικών τραπεζών ύψους 4,4 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του βασικού σεναρίου και 14,4 δισ. ευρώ στο πλαίσιο του δυσμενούς σεναρίου. Η υστέρηση κεφαλαίων περιλάμβανε προσαρμογές που προέκυψαν από τον έλεγχο της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού ύψους 9,2 δισ. ευρώ.
Η ΕΚΤ είχε εκφράσει εξ αρχής τη διαφωνία της, με κύκλους της να δηλώνουν μία ημέρα μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης του ΔΝΤ ότι ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) έχει αποφασίσει για τις εποπτικές προτεραιότητές του σχετικά με τις ελληνικές τράπεζες για τους επόμενους 12 μήνες. Απαντώντας σε επιστολή της γενικής διευθύντριας του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, η αντιπρόεδρος του SSM, Ζαμπίνε Λαουτενσλέγκερ, υπογράμμιζε στις 30 Ιουνίου 2017 ότι η Εποπτική Αρχή της ΕΚΤ είναι ανεξάρτητο όργανο και δεν παίρνει οδηγίες από θεσμούς ή όργανα της ΕΕ, κυβερνήσεις ή οποιονδήποτε άλλον Οργανισμό, Ανέφερε, επίσης, ότι είναι προγραμματισμένοι για το δεύτερο εξάμηνο του 2017 επιτόπιοι έλεγχοι σε συστημικές ελληνικές τράπεζες, «μία περίοδο στην οποία θα πρέπει να έχουν εφαρμοσθεί τα λειτουργικά μέτρα για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και ανοιγμάτων».
Την περασμένη Δευτέρα, ο Πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι, δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι ο SSM έχει ειδοποιήσει το ΔΝΤ ότι τα stress tests των ελληνικών τραπεζών θα γίνουν νωρίτερα το 2018. Χθες, ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, τόνισε ότι τα stress tests θα γίνουν σε όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες, όπως έχουν προγραμματισθεί και απλώς τα αποτελέσματά τους θα ανακοινωθούν πριν από τη λήξη του προγράμματος.
Ανακοίνωση με τη δήλωση που έκανε ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Τομέα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Π. Τόμσεν στο Λονδίνο αναφορικά με την κατάσταση των ελληνικών τραπεζών εξέδωσε πριν από λίγο το Ταμείο.
Σύμφωνα με αυτή ο κ. Τόμσεν στο περιθώριο του συνεδρίου που διοργανώνει το ΔΝΤ ανέφερε τα εξής: ” Όσον αφορά το ελληνικό τραπεζικό σύστημα, επιτρέψτε μου να τονίσω ότι δεν βλέπουμε καθόλου προβλήματα χρηματοοικονομικής σταθερότητας στην Ελλάδα. Το ζήτημα είναι ότι πρέπει να είμαστε σίγουροι ότι υπάρχει μια στρατηγική για την αντιμετώπιση του εξαιρετικά υψηλού επιπέδου των μη εξυπηρετούμενων δανείων της Ελλάδας μεσοπρόθεσμα. Σχετικά με αυτό, είχαμε προτείνει την επικαιροποίηση της αναθεώρησης της ποιότητας του ενεργητικού του 2015 (AQR) μέχρι την επόμενη άνοιξη. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) πρότεινε αντίθετα να προωθηθούν οι ήδη προγραμματισμένες προσομοιώσεις ακραίων καταστάσεων (stress tests) και να πραγματοποιηθούν στοχοθετημένες αναθεωρήσεις περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών υποδεικνύοντας ότι αυτό θα μας επιτρέψει να συγκεντρώσουμε τις απαραίτητες πληροφορίες για να αξιολογήσουμε κατά πόσον η σημερινή στρατηγική για την εξασφάλιση της χρηστής λειτουργίας του τραπεζικού συστήματος είναι επαρκής, χωρίς να χρειάζεται να διενεργηθεί πλήρης αναθεώρηση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού (AQR). Θεωρούμε ότι πρόκειται για μια εποικοδομητική πρόταση που επιτυγχάνει τους ίδιους ευρείς στόχους και τώρα συζητάμε τους ακριβείς τρόπους με τους συναδέλφους μας στην ΕΚΤ».
Στόχος να μειωθούν τα κόκκινα δάνεια των ελληνικών τραπεζών
«Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ενδιαφέρεται κατά κύριο λόγο να διασφαλίσει ότι οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν μία αξιόπιστη μεσοπρόθεσμη στρατηγική για την μείωση των κόκκινων δανείων τους».
Αυτό υποστήριξε πριν από λίγο ο αναπληρωτής εκπρόσωπος Τύπου του ΔΝΤ Γουίλιαμ Μάρεϊ, στο πλαίσιο της τακτικής ενημέρωσης του Ταμείου. Ο ίδιος δεν επεκτάθηκε περισσότερο στο θέμα, επαναλαμβάνοντας τη δήλωση που είχε κάνει νωρίτερα ο διευθυντής Ευρωπαϊκών Υποθέσεων του ΔΝΤ Πολ Τόμσεν, ο οποίος χαρακτήρισε εποικοδομητική την πρόταση της ΕΚΤ για τα stress test των ελληνικών τραπεζών.
Ο κ. Μάρεϊ δεν απεδέχθη ότι το Ταμείο “υπέστη ήττα” ή αναγκάστηκε να προχωρήσει σε συμβιβασμό με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), εγκαταλείποντας το αίτημα που είχε θέσει το ίδιο για την διενέργεια ενδελεχούς ελέγχου των ελληνικών τραπεζών (AQR) παράλληλα με την προγραμματισμένη άσκηση προσομοίωσης σε ακραίες συνθήκες (stress test).