Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Ου. Μπους πίστευε πως είχε διακρίνει «την ψυχή του». Ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ εκτιμούσε πως του άξιζε μια θέση στο «επίσημο τραπέζι» και ο Εμανουέλ Μακρόν τον είχε προσκαλέσει για ώρες συζήτησης στη θερινή κατοικία των γάλλων προέδρων.
Στα πάνω από 24 χρόνια που βρίσκεται στην εξουσία στη Ρωσία, οι δυτικοί ηγέτες συχνά πίστευαν πως είχαν καταλάβει τη στρατηγική του Βλαντίμιρ Πούτιν και είχαν υπερασπιστεί τη θέση της Μόσχας ως διεθνούς εταίρου.
Η προσέγγιση αυτή διαλύθηκε στις 24 Φεβρουαρίου 2022 με την εισβολή στην Ουκρανία.
Τους πρώτους μήνες της σύγκρουσης, ο ρωσικός στρατός απέτυχε βέβαια να καταλάβει τις κύριες ουκρανικές πόλεις μ’ αυτό που υπολόγιζε ότι θα ήταν μια επίθεση αστραπή.
Όμως ο ισχυρός άνδρας του Κρεμλίνου επιδεικνύει σήμερα αυξανόμενη ικανοποίηση, φθάνοντας μέχρι το σημείο να διαβεβαιώσει στις αρχές Φεβρουαρίου πως μια στρατηγική ήττα της Ρωσίας είναι «εξ ορισμού αδύνατη». Τα στρατεύματά του εξουδετέρωσαν αυτό το καλοκαίρι μια ουκρανική αντεπίθεση και μεγάλα τμήματα εδάφους στη νότια και την ανατολική Ουκρανία παραμένουν στα χέρια της Ρωσίας, όπως και η χερσόνησος της Κριμαίας που προσαρτήθηκε το 2014. Την περασμένη εβδομάδα η Μόσχα πέτυχε εξάλλου μια συμβολική νίκη καταλαμβάνοντας την πόλη Αβντιίβκα στο Ντονμπάς.
– Ζωτικής σημασίας υποστήριξη προς την Ουκρανία –
Απέναντί του, οι ευρωπαίοι ηγέτες δεν παύουν να επαναλαμβάνουν ότι δεν θέλουν να δουν τη Ρωσία να κερδίζει στην Ουκρανία.
«Ο πρόεδρος Πούτιν είναι πεπεισμένος ότι μπορεί να αντέξει περισσότερο από τη Δύση. Έγκειται συνεπώς σ’ εμάς να επιδείξουμε αποφασιστικότητα για να του αποδείξουμε πως έχει λάθος», σχολίαζε πρόσφατα ένας υψηλόβαθμος αξιωματούχος ζητώντας να μην κατονομασθεί.
Όμως η κατάσταση είναι σκοτεινή στο φιλοουκρανικό στρατόπεδο, που υπονομεύεται από τις διαιρέσεις και δεν μπορεί να κρατήσει τις υποσχέσεις του για αρωγή προς το Κίεβο.
Αλλά μόνο μια αυξημένη υποστήριξη σε μια Ουκρανία, που σύντομα θα αντιμετωπίζει ελλείψεις πυρομαχικών, μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα, εκτιμούν αναλυτές. Όμως αυτό δεν είναι εγγυημένο, τη στιγμή που οι αμερικανοί κοινοβουλευτικοί συγκρούονται πάνω σ’ ένα νέο πρόγραμμα αρωγής και όπου το ενδεχόμενο να επιστρέψει ο Ντόναλντ Τραμπ στο Λευκό Οίκο ανησυχεί τους Ευρωπαίους. Οι τελευταίες επιθέσεις αυτού του τελευταίου εναντίον των κακοπληρωτών στο ΝΑΤΟ προοιωνίζονται τα χειρότερα για την αλληλεγγύη του με τα μέλη της Συμμαχίας απέναντι σε ενδεχόμενη ρωσική επίθεση.
Η Μόσχα και το Κίεβο «κάνουν αγώνα δρόμου για να ανοικοδομήσουν τις αμυντικές ικανότητές τους. Αν τα δυτικά κεφάλαια δεν αποδεσμευθούν, αν η Ρωσία πάρει το πλεονέκτημα με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, θα έχει τη δυνατότητα να κάνει νέες προόδους», εξηγεί στο Γαλλικό Πρακτορείο η Αντρέα Κένταλ Τέιλορ, ερευνήτρια στο Center for New American Security, που έχει την έδρα του στην Ουάσινγκτον.
«Η δυναμική έχει αλλάξει», εκτιμά αυτή η αναλύτρια, υπογραμμίζοντας ότι «από τη σκοπιά του Πούτιν, το 2024 είναι μια κρίσιμη χρονιά».
– Ρωσικό «παράθυρο ευκαιρίας» –
Η Ουκρανία επίσης ανησυχεί για μια ενδεχόμενη δεύτερη προεδρική θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος διαβεβαίωσε πέρυσι πως θέλει «να διευθετήσει αυτό τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες», αν επανεκλεγεί. Τα κόμματα της άκρας δεξιάς, πιο ήπια έναντι της Ρωσίας, βρίσκονται εξάλλου σε άνοδο στη Γαλλία και τη Γερμανία.
Το έτος 2024 αντιπροσωπεύει κατά συνέπεια για τον Βλαντίμιρ Πούτιν ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για να επωφεληθεί από τις αδυναμίες της Δύσης, αναλύει η Τατιάνα Στανόβαγια, ιδρύτρια του γραφείου συμβούλων R. Politik.
Ο ρώσος ηγέτης στοιχηματίζει κυρίως σε «ένα προσωρινό πέριορισμό της δυτικής στρατιωτικής υποστήριξης, καθώς η παραγωγή πυρομαχικών δεν πρόκειται να επιταχυνθεί παρά στις αρχές του 2025», γράφει στο λογαριασμό της στην πλατφόρμα Telegram.
Οι Δυτικοί, από την πλευρά τους, στοιχηματίζουν στις εσωτερικές αδυναμίες της Ρωσίας, σε μια οικονομία επιβαρυμένη από τον πόλεμο, μια δημογραφία που φθίνει, τις πρώτες ενδείξεις κόπωσης της ρωσικής κοινής γνώμης από τη σύγκρουση και την έκταση των ανθρώπινων απωλειών, τις οποίες δυτικές πηγές υπολογίζουν σε 350.000 νεκρούς ή τραυματίες από τη ρωσική πλευρά.
«Η διατήρηση της εσωτερικής σταθερότητας απορροφά μεγάλο μέρος των προσπαθειών του Πούτιν», επισημαίνει η Νταρά Μασικό, ερευνήτρια του Ιδρύματος Κάρνεγκι για τη Διεθνή Ειρήνη, η οποία βλέπει μια «υπερβολική πεποίθηση» στον τόνο που χρησιμοποιούν τώρα οι ρώσοι αξιωματούχοι.
Όμως χωρίς μια σημαντική δυτική υποστήριξη, «δεν ξέρω σε ποιά διαπραγματευτική θέση θα βρεθούν οι Ουκρανοί. Αυτό θα ήταν τρομερό», τονίζει.