Τροπολογία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, που δίδει δυνατότητα τριετούς άδειας διαμονής για να εργαστούν, σε μη νομίμως εισελθόντες, οι οποίοι όμως ζουν και αποδεδειγμένα έχουν εργαστεί στην Ελλάδα επί τριετία, κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για την «αναμόρφωση της επαγγελματικής ασφάλισης», το οποίο βρίσκεται σε φάση επεξεργασίας στην αρμόδια κοινοβουλευτική επιτροπή.
Όπως αναφέρεται στην ανάλυση συνεπειών ρύθμισης της τροπολογίας, με την αξιολογούμενη ρύθμιση εισάγεται η δυνατότητα και καθορίζεται η διαδικασία χορήγησης άδειας διαμονής με δικαίωμα πρόσβασης σε εξαρτημένη εργασία ή παροχή υπηρεσιών ή έργου σε πολίτες τρίτων χωρών οι οποίο πληρούν ορισμένες προϋποθέσεις και:
α) διαθέτουν δήλωση προσφοράς εργασίας από εργοδότη στην Ελλάδα για την απασχόλησή τους με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας ή παροχής υπηρεσιών ή έργου,
β) διέμεναν στην Ελλάδα έως και την 30ή Νοεμβρίου 2023 χωρίς άδεια διαμονής,
γ) συνεχίζουν να διαμένουν στη χώρα και
δ) συμπληρώνουν τουλάχιστον τρία (3) συνεχή έτη παραμονής στη χώρα πριν από την υποβολή αίτησης, σύμφωνα με έγγραφα βέβαιης χρονολογίας.
Επιπλέον, προβλέπεται η υπό προϋποθέσεις χορήγηση της άδειας διαμονής και στον ή στη σύζυγο-γονέα και τα ανήλικα τέκνα των πολιτών τρίτων χωρών.
Οι πολίτες τρίτων χωρών που πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησης της άδειας διαμονής δύνανται να υποβάλουν αίτηση έως την 31η Δεκεμβρίου 2024. Η άδεια διαμονής χορηγείται άπαξ, έχει διάρκεια ισχύος τρία (3) έτη και ο κάτοχός της κατά τη λήξη της δύναται να αιτηθεί αλλαγή κατηγορίας άδειας διαμονής σύμφωνα με το άρθρο 12 του v. 5038/2023.
Πολίτες τρίτων χωρών που διαμένουν παρανόμως στη χώρα και δεν έχουν υπαχθεί στη ρύθμιση της προτεινόμενης διάταξης, υπάγονται στη διαδικασία επιστροφής κατά τις διατάξεις του v. 3907/2011 (Α’ 7).
Η αξιολογούμενη ρύθμιση αφορά σε έναν, κατ’ εκτίμηση, αριθμό ωφελουμένων που ενδέχεται να ανέλθει στις 30.000 μετανάστες και προκύπτει με αναγωγή στον αριθμό των αιτήσεων που υποβλήθηκαν για τη χορήγηση αδειών διαμονής για εξαιρετικούς λόγους, κατά τη διάρκεια της τελευταίας τετραετίας. Ωστόσο, προβλέπεται ανάκληση της άδειας διαμονής προς αποφυγή καταστρατήγησης του σκοπού τής ρύθμισης και καταχρηστικής άσκησης του δικαιώματος υποβολής αίτησης για χορήγησή της όταν οι κάτοχοι άδειας διαμονής δεν απασχολούνται επί μακρό χρονικό διάστημα.
Με το συγκεκριμένο άρθρο «αντιμετωπίζεται το πρόβλημα αφενός μεν καταγραφής των παράτυπα διαμενόντων πολιτών τρίτων χωρών που διέμεναν στην Ελλάδα έως και την 30ή Νοεμβρίου 2023 και πληρούν τις προϋποθέσεις χορήγησης της νέου τύπου άδειας διαμονής, αφετέρου δε της παράνομης εργασίας, καθώς παρέχεται δυνατότητα ένταξης σε καθεστώς νόμιμης διαμονής, αλλά και στην αγορά εργασίας, προσώπων που διαμένουν και απασχολούνται παράτυπα στη χώρα».
Συγκεκριμένα, «αφορά σε πολίτες τρίτων χωρών οι οποίοι:
α) διαθέτουν δήλωση προσφοράς εργασίας από εργοδότη στην Ελλάδα για την απασχόλησή τους με καθεστώς εξαρτημένης εργασίας ή παροχής υπηρεσιών ή έργου,
β) διέμεναν στην Ελλάδα έως και την 30ή Νοεμβρίου 2023 χωρίς άδεια διαμονής,
γ) συνεχίζουν να διαμένουν στη χώρα και
δ) συμπληρώνουν τουλάχιστον τρία (3) συνεχή έτη παραμονής στη χώρα πριν από την υποβολή αίτησης, σύμφωνα με έγγραφα βέβαιης χρονολογίας και πληρούν ορισμένες επιπλέον προϋποθέσεις.
Επίσης αφορά στους παρανόμως διαμένοντες πολίτες τρίτων χωρών καθώς και στις αρμόδιες αρχές του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, του Λιμενικού Σώματος Ελληνικής Ακτοφυλακής, του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη καθώς και κάθε άλλη αρχή που εμπλέκεται στη διαδικασία καταπολέμησης της παράνομης διακίνησης μεταναστών.
Αφορά επίσης, τους πολίτες τρίτων χωρών που είναι θύματα δικτύων παράνομης διακίνησης».
Παρουσιάζοντας την τροπολογία ο αρμόδιος υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου, Δημήτρης Καιρίδης είπε ότι σε καμία περίπτωση δεν νομιμοποιούμε παράνομους μετανάστες. Όπως είπε, με τη συγκεκριμένη ρύθμιση δεν παρέχεται κανένα άλλο δικαίωμα στους ωφελούμενους, ούτε αυτό της οικογενειακής επανένωσης, ούτε της μόνιμης διαμονής στην Ελλάδα, ούτε βεβαίως της ιθαγένειας. Επίσης, ανέφερε ότι οι δικαιούχοι που καλύπτουν συγκεκριμένες ανάγκες της αγοράς θα πληρώνουν φόρους και ασφαλιστικές εισφορές για μία τριετία.
Για το ίδιο θέμα, ο παριστάμενος υπουργός εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης, είπε ότι σε καμία περίπτωση η ρύθμιση αυτή δεν επιβραβεύει την λαθρομετανάστευση. «Δεν θα έκανα καμιά έκπτωση σε ό,τι αφορά τη μεταναστευτική πολιτική, επιτρέποντας να γίνει η χώρα μας “μπείτε σκύλοι και αλέστε”» είπε χαρακτηριστικά. Απευθυνόμενος σε διαδικτυακούς του φίλους, που ανησυχούν, όπως είπε, για την τροπολογία, σημείωσε ότι σε καμία περίπτωση η κυβέρνηση δεν έχει πρόθεση να ανοίξει τα σύνορα για να μπουν δεκάδες χιλιάδες λαθρομετανάστες. Η ρύθμιση είναι σωστή και ισορροπημένη και διατηρεί την σκληρή μεταναστευτική πολιτική της χώρας, είπε ο κ. Γεωργιάδης.
Ο Σαμαράς ζητά να αποσυρθεί η τροπολογία για τους μετανάστες
Ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς σε γραπτή δήλωσή του για την τροπολογία του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, που κατετέθη στο νομοσχέδιο του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης για την «αναμόρφωση της επαγγελματικής ασφάλισης» και δίδει δυνατότητα τριετούς άδειας διαμονής για να εργαστούν σε μη νομίμως εισελθόντες μετανάστες, αναφέρει τα εξής:
«Η αιφνιδιαστική κατάθεση τροπολογίας που χορηγεί “νέου τύπου άδεια διαμονής για εργασία σε πολίτες τρίτων χωρών”, είναι λανθασμένη. Στην πράξη νομιμοποιεί όλους τους λαθρομετανάστες που βρίσκονται στην Ελλάδα εδώ και 3 χρόνια! Και μάλιστα, συλλήβδην, δίχως ουσιαστικό έλεγχο της ταυτότητας κάθε ενός από την Πολιτεία! Κι αυτό την ώρα που το μεταναστευτικό συγκλονίζει όλη την Ευρώπη, η οποία αναζητεί αυστηρότερη πολιτική! Αδυνατώ να καταλάβω γιατί η κυβέρνησή μας ελαστικοποιεί κι άλλο τη δυνατότητα παροχής άδειας διαμονής και εργασίας στους παράνομους μετανάστες. Ακόμα και σε αυτούς που έχει απορριφθεί η αίτηση ασύλου! Ακόμη και αν έχουν διαβατήριο, “έστω κι αν αυτό έχει λήξει”… Και οι χορηγήσεις των αδειών γίνονται υποχρεωτικές, και δεν είναι στην διακριτική ευχέρεια των αρμοδίων Αρχών, όπως ισχύει μέχρι σήμερα. Υπενθυμίζω ότι η κυβέρνησή μας το 2012-2014 είχε θεσπίσει ένα νομικό πλαίσιο που προέβλεπε, κάτω από πολύ αυστηρές προϋποθέσεις, τη χορήγηση της άδειας διαμονής μόνο εάν οι αιτούντες συμπλήρωναν 7 έτη συνεχούς παρουσίας στη χώρα. Κι αυτό το καθεστώς το διατήρησε ακόμη και ο ΣΥΡΙΖΑ…
Η χώρα μας, με αυτήν την τροπολογία, γίνεται, επί της ουσίας, φάρος προσέλκυσης λαθρομεταναστών.
Η ανάγκη λύσης του προβλήματος εργατικών χεριών μπορεί να γίνει μέσω του εγχώριου δυναμικού. Κι ασφαλώς με τη νόμιμη μετανάστευση και τις διακρατικές συμφωνίες ορισμένου χρόνου όπου οι μετανάστες θα επιστρέφουν στις χώρες τους. Και είναι τελείως άστοχο ν ακούγεται ότι η λύση του δημογραφικού προβλήματος μπορεί να είναι η νομιμοποίηση των λαθρομεταναστών! Η Ελλάδα είναι χώρα, κι όχι χώρος! Ζητώ από την κυβέρνηση να αποσύρει την εν λόγω τροπολογία και να επανεξετάσει το όλο ζήτημα.».
Οι πρώτες αντιδράσεις των κομμάτων στην τροπολογία για τις άδειες διαμονής σε αλλοδαπούς εργαζόμενους
Το στίγμα των προθέσεων τους έναντι της τροπολογίας για τις άδειες διαμονής σε αλλοδαπούς εργαζόμενους διατύπωσαν, με παρέμβασή τους κατά τη διάρκεια της συζήτησης του προϋπολογισμού, οι εκπρόσωποι των κομμάτων.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Παππάς είπε ότι από την κατάθεση της τροπολογίας και μετά, «βλέπουμε στον δημόσιο λόγο έναν διαγκωνισμό ακραίων δεξιών αντιλήψεων». Στο κλίμα αυτό, ο Νίκος Παππάς είπε ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ καλεί την κυβέρνηση να μην υποχωρήσει και να προχωρήσει με την τροπολογία», γιατί «είναι μια τροπολογία η οποία λύνει προβλήματα, θα συμβάλλει, ούτως ώστε να μην υπάρχει πολύ μαύρη εργασία και να πέφτουν και οι ασφαλιστικές εισφορές στους αγρότες και τους επαγγελματίες και είναι στη σωστή κατεύθυνση». Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ είπε επίσης: «έχουμε δει τις δηλώσεις του κ. Σαμαρά. Τις αξιολογούμε. Υπάρχει ερώτημα αν υπάρχει πλειοψηφία, εάν η Νέα Δημοκρατία θα επιμείνει και θα θέλαμε και μια δήλωση από τα κυβερνητικά έδρανα».
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Μιχάλης Κατρίνης είπε ότι το όλο θέμα είναι ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, πολύ πιο σοβαρό από τις εσωκομματικές διαστάσεις που προσλαμβάνει στην κυβερνητική παράταξη. «Προφανώς θα πρέπει να υπάρξουν ασφαλιστικές δικλείδες ώστε να μην δοθεί το λάθος μήνυμα. Ταυτόχρονα όμως, θα πρέπει να δοθεί λύση σε ένα υπαρκτό ζήτημα που υπάρχει, που το ζητούν από όλη τη χώρα. Πρέπει όμως να ενισχυθούν οι μηχανισμοί και να υπάρχει μια διαδικασία με κανόνες και βεβαίως μαζί με το αίτημα των τοπικών κοινωνιών, ιδιαίτερα στις παραγωγικές περιοχές, που θέλει να δώσει λύση αυτή η τροπολογία, να δοθεί και το κατάλληλο μήνυμα με την ενίσχυση των δομών ώστε να γίνεται γρήγορα η εξέταση αιτήσεων και να μην δοθεί λάθος μήνυμα ότι η χώρα είναι χώρος ελεύθερος στον οποίο μπαίνει όποιος θέλει, χωρίς κανόνες», είπε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ. Ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Παύλος Χρηστίδης ανέφερε ότι το ΠΑΣΟΚ έχει μάθει όλα αυτά τα χρόνια, σε εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες, να τοποθετείται αξιακά στα πράγματα. «Και αν κάτι έχουμε κερδίσει από όλο αυτό, είναι ότι μπορούμε να βγαίνουμε και να υπερασπιζόμαστε πολιτικές τις οποίες πιστεύουμε, σε κάθε χρονική περίοδο, απέναντι σε οποιοδήποτε θέμα. Κάτι το οποίο δεν συμβαίνει με εσάς. Κάτι το οποίο βλέπουμε να προκύπτει τις τελευταίες ώρες, θα έλεγα τα τελευταία λεπτά στους κόλπους της Νέας Δημοκρατίας, με τρόπο ο οποίος είναι εκκωφαντικός. Διότι οι δηλώσεις του κ. Σαμαρά, για την τροπολογία την οποία έφερε η κυβέρνησή σας, δείχνει ότι σπείρατε ακροδεξιούς ανέμους και θερίζετε εσωκομματικές θύελλες. Καλά ξεμπερδέματα σας εύχομαι. Καλά ξεμπερδέματα, διότι αυτά τα οποία κάνατε, θα τα βρείτε μπροστά σας», είπε ο κ. Χρηστίδης.
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης Κωνταντίνος Χήτας ζήτησε από την κυβέρνηση να αποσύρει την «ντροπιαστική» τροπολογία γιατί «δίνει άδεια διαμονής σε όλους τους παρανόμως εισελθόντες μετανάστες, ακόμη και σε αυτούς των οποίων η αίτηση παραμονής έχει απορριφθεί». Ο κ. Χήτας είπε ότι «οι χορηγήσεις των αδειών να προχωρούν, ακόμη και αν οι αρμόδιες αρχές έχουν αντίθετη άποψη». Με άλλα λόγια, είπε ο κ. Χήτας, με αυτή την τροπολογία είναι σαν να λέμε «ανοίξαμε και σας περιμένουμε», «σε όλους τους παράνομους μετανάστες». Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Ελληνικής Λύσης επεφύλασσε και μια αιχμηρή αναφορά στους βουλευτές της ΝΔ: «Επειδή ο τζάμπα μάγκας πέθανε, κάποιοι που κάνουν τους τζάμπα μάγκες να μην δώσουν ψήφο εμπιστοσύνης στον προϋπολογισμό και να παραιτηθούν αφού δεν συμφωνούν. Στον κ. Σαμαρά απευθύνομαι».
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της Νίκης Νίκος Βρεττός χαρακτήρισε επίσης «ντροπιαστική» τη συγκεκριμένη τροπολογία. Ο κ. Βρεττός ανέγνωσε στην ολομέλεια τα ονόματα των υπουργών που συνυπογράφουν την τροπολογία, «για να ξέρει ο ελληνικός λαός ποιοι νομοθετούν νύχτα και για ποιους λόγους».