Ντόναλντ Τραμπ έκρινε χθες Δευτέρα πως η Τουρκία κρατά -και θα συνεχίσει να κρατά- «το κλειδί των εξελίξεων» στη Συρία, όπου συμμαχία οργανώσεων ανταρτών που υποστηρίχθηκε εν μέρει από την Άγκυρα ανέτρεψε νωρίτερα αυτόν τον μήνα την κυβέρνηση του προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ.
Ο αμερικανός εκλεγμένος πρόεδρος είπε πως η Τουρκία έκανε «μη φιλική κατάληψη του ελέγχου» στη Συρία (σ.σ. ο όρος που χρησιμοποίησε ήταν «unfriendly takeover», προέρχεται από τον κόσμο των επιχειρήσεων, συνήθως αποδίδεται «επιθετική εξαγορά»).
«Η Τουρκία είναι πολύ έξυπνη. Είναι πολύ έξυπνος τύπος, πολύ επίμονος», δήλωσε ο κ. Τραμπ, πιθανότατα αναφερόμενος στον τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
«Η Τουρκία έκανε μη φιλική κατάληψη του ελέγχου χωρίς να χαθούν πολλές ζωές. Μπορώ να πω ότι ο Άσαντ ήταν χασάπης», πρόσθεσε.
Ακόμη, μοιάζοντας να παραπέμπει στην οθωμανική αυτοκρατορία, που κατείχε άλλοτε τη σημερινή Συρία, ο κ. Τραμπ -που θα ορκιστεί και θα αναλάβει την εξουσία την 20ή Ιανουαρίου 2025- ανέφερε πως η Τουρκία «το ήθελε για χιλιάδες χρόνια και τώρα το έχει, οι άνθρωποι που ανέλαβαν ελέγχονται από την Τουρκία» και αυτό «είναι εντάξει».
Το τρέχον διάστημα «η Συρία έχει – ξέρετε, υπάρχουν πολλές ασάφειες (…) Νομίζω πως η Τουρκία θα έχει στα χέρια της το κλειδί (των εξελίξεων) στη Συρία», ανέφερε ο Ρεπουμπλικάνος.
Ο τούρκος πρόεδρος Ερντογάν «είναι κάποιος με τον οποίο τα πάω σπουδαία», διαβεβαίωσε ακόμη, σημειώνοντας πως έχει δημιουργήσει «πολύ δυνατό στρατό», που δεν έχει «υποστεί φθορά» διεξάγοντας πόλεμο.
Η Τουρκία ελέγχει μεγάλες ζώνες της βόρειας Συρίας, έπειτα από σειρά εισβολών και επιχειρήσεων εναντίον κυρίως των κούρδων μαχητών των Μονάδων Προστασίας του Λαού (YPG), ενώ υποστήριξε οργανώσεις ανταρτών που πολεμούσαν για την ανατροπή του προέδρου Άσαντ. Διατηρεί διαύλους επικοινωνίας με τη Χαγιάτ Ταχρίρ ας Σαμ (ΧΤΣ, ο άλλοτε βραχίονας της Αλ Κάιντα στη Συρία), που χαρακτηρίζεται τρομοκρατική οργάνωση από τις περισσότερες δυτικές χώρες.
Μετά την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, η Ουάσιγκτον και η Άγκυρα διεξήγαγαν συνομιλίες επικεντρωμένες στην αποτροπή της ενίσχυσης των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (ΙΚ), κατά τις κυβερνήσεις των δύο χωρών. Η Ουάσιγκτον διατηρεί ανεπτυγμένους περίπου 900 στρατιωτικούς στην ανατολική Συρία για αυτό. Συνεργάζονται στενά με την παράταξη YPG, τη δεσπόζουσα δύναμη στις λεγόμενες Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (ΣΔΔ), γεγονός το οποίο έχει προκαλέσει επανειλημμένα έντονες τριβές με την Άγκυρα.
Ερωτηθείς σχετικά με τους αμερικανούς στρατιωτικούς στη Συρία, ο κ. Τραμπ απέφυγε να δώσει συγκεκριμένη απάντηση χθες.
Την Κυριακή, ο τούρκος υπουργός Άμυνας Γιασάρ Γκιουλέρ δήλωσε πως η Άγκυρα είναι «έτοιμη» να προσφέρει στρατιωτική βοήθεια στην επόμενη συριακή κυβέρνηση αν θελήσει να πολεμήσει τους αυτονομιστές Κούρδους, κάτι που χαρακτήρισε κοινή επιδίωξη. Για την Άγκυρα, «τρομοκρατική» οργάνωση είναι οι ΣΔΔ.
Απεναντίας, η Ουάσιγκτον θεωρεί την παράταξη αυτή «κρίσιμη» για την αποτροπή νέας ενίσχυσης του ΙΚ. Οι ΣΔΔ υπήρξαν αιχμή του δόρατος στις επιχειρήσεις εναντίον της τζιχαντιστικής οργάνωσης στο συριακό έδαφος.
Ο κ. Γκιουλέρ είπε πως «αναμένουμε» οι «αμερικανοί φίλοι μας» να «αναθεωρήσουν τις θέσεις τους».
Δεν έχει υπάρξει ως τώρα τουλάχιστον επίσημη αντίδραση από πλευράς Ουάσιγκτον.