Με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1055/2018 του Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), Γ. Πιτσιλή, παρέχονται οδηγίες για την ενιαία εφαρμογή των διατάξεων της Απόφασης Υπουργού Οικονομικών ΠΟΛ.1223/2017 με θέμα «Εξειδίκευση των κριτηρίων για τη διαμόρφωση λύσεων ρύθμισης οφειλών προς το Δημόσιο έως 50.000 ευρώ κατά την παράγραφο 21 του άρθρου 15 του ν. 4469/2017, καθορισμός της μεθοδολογίας για τον προσδιορισμό του ύψους και του αριθμού των δόσεων βάσει αυτών, εξαίρεση οφειλών από τις λύσεις ρύθμισης και ρύθμιση κάθε άλλου ειδικότερου θέματος για την εφαρμογή αυτής».
Επιπροσθέτως, κοινοποιούνται, ως συνημμένες στην παρούσα εγκύκλιο, οι διατάξεις του άρθρου 60 του ν. 4520/2018 (Α’ 30) περί τροποποίησης του άρθρου 15 του ν. 4469/2017 (Α’ 62), οι οποίες ισχύουν από 22/2/2018 σύμφωνα με το άρθρο 66 του ν. 4520/2018. Με την παράγραφο 1 του κοινοποιούμενου άρθρου αντικαθίσταται η παράγραφος 21 του άρθρου 15 του ν. 4469/2017 (Α’ 62), ενώ στην παράγραφο 2 αυτού ορίζεται ότι οι κανονιστικές πράξεις που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση της παραγράφου 21 του άρθρου 15 του ν. 4469/2017 πριν από την έναρξη ισχύος του ν. 4520/2018, όπως η Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017, διατηρούνται σε ισχύ.
Πεδίο εφαρμογής
1. Οφειλέτες
Στη ρύθμιση, όπως προκύπτει από την παράγραφο 1 του άρθρου 2 της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017, μπορούν να υπαχθούν:
α) Φυσικά πρόσωπα με πτωχευτική ικανότητα ή νομικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (άρθρα 21 και 47 του ν. 4172/2013, Α’167) και έχουν φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, εφόσον πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας που ορίζονται στο άρθρο 3 του ν. 4469/2017, δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις που προβλέπονται στις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 2 του ίδιου νόμου και συντρέχει τουλάχιστον μία από τις ακόλουθες δυο περιπτώσεις:
i. Οι συνολικές οφειλές προς όλους τους πιστωτές δεν υπερβαίνουν το ποσό των είκοσι χιλιάδων (20.000) ευρώ. Επισημαίνεται ότι κατά τον υπολογισμό του ύψους των συνολικών οφειλών του αιτούντος δεν λαμβάνονται υπόψη οφειλές που εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4469/2017 (κατ’ αντιστοιχία με τα οριζόμενα στην περίπτωση β’ της παραγράφου 1 του άρθρου 2 του νόμου αυτού, που αναφέρεται σε «προς ρύθμιση» οφειλές), δηλαδή οφειλές προς όλους τους πιστωτές από 1/1/2017 και μετά καθώς και τυχόν άλλες εξαιρούμενες οφειλές, όπως π.χ. οι οφειλές από ανακτήσεις παράνομων κρατικών ενισχύσεων κατά την παράγραφο 7 του άρθρου 2 του ν. 4469/2017 (οι οποίες εξαιρούνται και από την παρούσα ρύθμιση της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017).
ii. Οι συνολικές οφειλές προς όλους τους πιστωτές δεν υπερβαίνουν το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, εκ των οποίων ποσοστό άνω του του ογδόντα πέντε τοις εκατό (85%) είναι οφειλές προς το Δημόσιο. Όπως και στην προηγούμενη περίπτωση (i), για τον υπολογισμό του ύψους των συνολικών οφειλών του αιτούντος δεν λαμβάνονται υπόψη οφειλές του αιτούντος που εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής του ν. 4469/2017.
β. Φυσικά πρόσωπα που αποκτούν εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα, σύμφωνα με τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (N.4172/2013), αλλά δεν έχουν πτωχευτική ικανότητα, υπό την προϋπόθεση ότι έχουν κάνει έναρξη εργασιών και έχουν φορολογική κατοικία στην Ελλάδα, πληρούν τα κριτήρια επιλεξιμότητας που ορίζονται στο άρθρο 3 του ν. 4469/2017 και δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις που προβλέπονται στην περίπτωση γ της παραγράφου 2 και στις περιπτώσεις γ και δ της παραγράφου 3 του άρθρου 2 του ιδίου νόμου, εφόσον οι προς ρύθμιση οφειλές τους προς το Δημόσιο δεν υπερβαίνουν το ποσό των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ, ανεξαρτήτως ύψους τυχόν οφειλών προς λοιπούς πιστωτές. Για τον υπολογισμό του ύψους των οφειλών προς το Δημόσιο λαμβάνονται υπόψη μόνο οι οφειλές που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της παρούσας ρύθμισης, σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 3 του άρθρου 2 της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017, ήτοι βεβαιωμένες έως 31/12/2016, με τις εξαιρέσεις που προβλέπονται στις ανωτέρω διατάξεις (βλ. στην ενότητα 2 «Οφειλές»).
Βασικές επισημάνσεις:
1. Για τον έλεγχο ένταξης ή μη ενός οφειλέτη σε μία από τις ανωτέρω κατηγορίες με βάση το όριο οφειλών λαμβάνεται υπόψη η προς ρύθμιση βασική βεβαιωμένη οφειλή, ληξιπρόθεσμη ή μη, πλέον των επ’ αυτής προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής, όπως έχουν διαμορφωθεί κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017.
2. Στο όριο των οφειλών συγκαταλέγονται και οι τυχόν βεβαιωμένες στο Δημόσιο μέχρι την 31.12.2016 οφειλές υπέρ τρίτων καθώς και αυτές υπέρ του αλλοδαπού δημοσίου στο πλαίσιο της αμοιβαίας συνδρομής.
3. Δεδομένου ότι σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 2 της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017 η υπαγωγή στην εν λόγω ρύθμιση συνεπάγεται την αυτοδίκαιη απώλεια τυχόν υφιστάμενων ρυθμίσεων για τις ίδιες οφειλές, κατά τον έλεγχο ένταξης ή μη ενός οφειλέτη σε μία από τις ανωτέρω κατηγορίες με βάση το όριο οφειλών, λαμβάνεται υπόψη το συνολικό ύψος των ρυθμισμένων οφειλών κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017, όπως θα είχε διαμορφωθεί αν είχε ήδη λάβει χώρα απώλεια των ρυθμίσεων, δηλαδή χωρίς τις απαλλαγές, διαγραφές ή το «πάγωμα» προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής που τυχόν προβλέπονται στο πλαίσιο των υφιστάμενων ρυθμίσεων, ήτοι το υπόλοιπο της βασικής βεβαιωμένης οφειλής που έχει υπαχθεί στη ρύθμιση πλέον των επ’ αυτού προσαυξήσεων ή τόκων εκπρόθεσμης καταβολής, υπολογιζόμενων σύμφωνα με τους όρους της αρχικής βεβαίωσης μέχρι την ημερομηνία υποβολής της αίτησης της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017.
2. Οφειλές
α. Στη ρύθμιση της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017 υπάγονται οφειλές προς το Δημόσιο που είναι ήδη βεβαιωμένες κατά την 31η/12/2016, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων-Κ.Ε.Δ.Ε. (ν.δ. 356/1974), του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013) και του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα (ν. 2960/2001), καθώς και οφειλές υπέρ τρίτων πιστωτών και υπέρ αλλοδαπού Δημοσίου που βεβαιώνονται και εισπράττονται από τη Φορολογική Διοίκηση σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ.Ε.Δ.Ε. ή του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν.4174/2013), εφόσον έχουν ήδη βεβαιωθεί κατά την ανωτέρω ημερομηνία, με τις προσαυξήσεις ή τόκους εκπρόθεσμης καταβολής κατά το χρόνο υπαγωγής στη ρύθμιση.
β. Από τη ρύθμιση εξαιρούνται:
i. Οφειλές που έχουν ρυθμιστεί με οριστική δικαστική απόφαση ή δικαστικό συμβιβασμό κατά τις διατάξεις του νόμου 3869/2010 (Α’ 130), ακόμα κι αν ακολούθησε έκπτωση του οφειλέτη για οποιονδήποτε λόγο. Επισημαίνεται ότι η ρύθμιση των οφειλών αυτών στο πλαίσιο της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017 αποκλείεται μόνο σε περίπτωση που στον ν. 3869/2010 έχει υπαχθεί ο ίδιος ο οφειλέτης-αιτών που νομιμοποιείται να υποβάλλει αίτηση ρύθμισης κατά την Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017 σύμφωνα με το άρθρο 2 αυτής (βλ. ανωτέρω στο κεφάλαιο 1 της παρούσας ενότητας). Αντίθετα, σε περίπτωση που η δικαστική ρύθμιση του ν. 3869/2010 αφορά συνυπόχρεο με τον οφειλέτη πρόσωπο, δεν υφίσταται κώλυμα για τη ρύθμιση των οφειλών αυτών κατά τις διατάξεις της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017 τόσο ως προς τον οφειλέτη-αιτούντα όσο και ως προς τυχόν άλλο συνυπόχρεο πρόσωπο που υποβάλλει την αίτηση υπαγωγής στη ρύθμιση της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017 από κοινού με αυτόν, δεδομένου ότι η δικαστική ρύθμιση του ν. 3869/2010 έχει υποκειμενική ισχύ (βλ. άρθρο 12 ν. 3869/2010). Για παράδειγμα, σε περίπτωση υποβολής αίτησης ρύθμισης κατά την Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017 από εμπορική εταιρεία που πληροί τις προϋποθέσεις υπαγωγής σε αυτήν, στη ρύθμιση θα ενταχθούν και οφειλές που τυχόν έχουν ήδη ρυθμιστεί με τη διαδικασία του ν. 3869/2010 στο πρόσωπο του διοικούντος την εταιρεία, ως εις ολόκληρον ευθυνόμενου με αυτήν. Σε περίπτωση που η αίτηση για ρύθμιση οφειλών που έχουν ήδη ρυθμιστεί κατά το ν. 3869/2010 συνυποβληθεί από το πρόσωπο που έχει υπαχθεί στον ανωτέρω νόμο, τα ευεργετήματα της ρύθμισης δεν επεκτείνονται σε αυτόν, για το λόγο δε αυτό δεν λαμβάνονται υπόψη τα περιουσιακά-εισοδηματικά στοιχεία του εν λόγω συνοφειλέτη για τη διαμόρφωση των λύσεων ρύθμισης της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017.
ii. Οφειλές που αφορούν σε ανάκτηση κρατικών ενισχύσεων που χορηγήθηκαν με τη σύσταση ειδικών αφορολόγητων αποθεματικών σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 22 του ν. 4002/2011 ή σύμφωνα με άλλες ειδικές διατάξεις.
3. Άπαξ χορήγηση ρύθμισης
Σύμφωνα με το άρθρο 1 της Υ.Α. ΠΟΛ 1223/2017, η ρύθμιση χορηγείται άπαξ ανά οφειλέτη.
Β. Υποβολή αίτησης – συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά
1. Προθεσμία και τρόπος υποβολής της αίτησης
Οι αιτήσεις για υπαγωγή στη ρύθμιση της ΠΟΛ 1223/2017 υποβάλλονται έως την 31η Δεκεμβρίου 2018 ηλεκτρονικά, μέσω της ιστοσελίδας της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.).
2. Περιεχόμενο της αίτησης
Η αίτηση υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986 και πρέπει να περιέχει: α. πλήρη στοιχεία του οφειλέτη και τυχόν συνοφειλετών που υποβάλλουν αυτήν από κοινού με τον οφειλέτη,
β. τα στοιχεία που απαιτούνται για την αξιολόγηση της επιλεξιμότητας αυτού σύμφωνα με το άρθρο 3 του ν. 4469/2017 και
γ. κατάλογο όλων των πιστωτών του οφειλέτη και των οφειλόμενων ποσών ανά πιστωτή. Όσον αφορά τις οφειλές προς ιδιώτες πιστωτές και προς τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης (εγκύκλιος Κ.Ε.Α.Ο. αρ.30/21.07.2017) πρέπει να γίνεται σαφής διάκριση μεταξύ αφενός των οφειλών που έχουν γεννηθεί έως τις 31/12/2016, με τους τόκους και προσαυξήσεις επ’ αυτών έως την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, αφετέρου τυχόν μεταγενέστερων οφειλών. Όσον αφορά τις οφειλές προς το Δημόσιο και υπέρ τρίτων βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση, η ανωτέρω διάκριση γίνεται μεταξύ βεβαιωμένων μέχρι 31.12.2016 και τυχόν μεταγενέστερα βεβαιωμένων οφειλών.
3. Συνυποβαλλόμενα δικαιολογητικά
α. Γενικά
Η αίτηση συνοδεύεται υποχρεωτικά από τα ακόλουθα δικαιολογητικά : i. Για τους οφειλέτες των περιπτώσεων υπό στοιχείο α της ενότητας Α.1. της παρούσας (φυσικά πρόσωπα με πτωχευτική ικανότητα και νομικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα), πιστοποιητικό από το αρμόδιο Πρωτοδικείο περί μη πτώχευσης του οφειλέτη, μη υπαγωγής αυτού σε διαδικασία εξυγίανσης κατ’ άρθρα 99 επ. του ν. 3588/2007 ή ειδικής εκκαθάρισης κατ’ άρθρο 106ια του ίδιου νόμου, όπως ίσχυε, ή συμφωνίας ρύθμισης ή ειδικής διαχείρισης κατ’ άρθρα 62 επ. του ν. 4307/2014,
ii. Για τους ίδιους ως άνω οφειλέτες υπό στοιχείο α της ενότητας Α.1. της παρούσας, πιστοποιητικό από το αρμόδιο Πρωτοδικείο, ότι δεν εκκρεμεί αίτηση για υπαγωγή του οφειλέτη σε μία από τις ανωτέρω (υπό στοιχείο i) διαδικασίες,
iii. Για τους οφειλέτες της περίπτωσης υπό στοιχείο β της ενότητας Α.1. της παρούσας (φυσικά πρόσωπα χωρίς πτωχευτική ικανότητα), πιστοποιητικό από το Ειρηνοδικείο Αθηνών (Γενικό Αρχείο Αιτήσεων άρθρου 13 ν. 3869/2010) ότι δεν έχει εκδοθεί για τον οφειλέτη οριστική δικαστική απόφαση ρύθμισης οφειλών ή επικύρωσης δικαστικού συμβιβασμού κατά τις διατάξεις του νόμου 3869/2010. Σε περίπτωση που έχει εκδοθεί δικαστική απόφαση του ν. 3869/2010, απαιτείται υπεύθυνη δήλωση του οφειλέτη, ότι οι οφειλές που έχουν περιληφθεί στην αίτηση ρύθμισης δεν εμπίπτουν στην εξαίρεση της περίπτωσης α της παραγράφου 3 του άρθρου 2 της ΠΟΛ 1223/2017, δηλαδή δεν έχουν ρυθμιστεί με οριστική δικαστική απόφαση ή δικαστικό συμβιβασμό κατά το ν. 3869/2010. Δεδομένου ότι η αίτηση ρύθμισης υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986, κατά τα προαναφερθέντα, αρκεί η ανωτέρω δήλωση να περιλαμβάνεται στην αίτηση. Σε κάθε περίπτωση όμως, η αίτηση πρέπει να συνοδεύεται από επικυρωμένο αντίγραφο της αίτησης υπαγωγής στο ν. 3869/2010 και της δικαστικής απόφασης.
iv. Για όλους τους οφειλέτες, αντίγραφο της τελευταίας εκδοθείσας δήλωσης ΕΝ.Φ.Ι.Α. – πράξης προσδιορισμού φόρου του έτους υποβολής της αίτησης και των τριών (3) προηγούμενων ετών, εφόσον έχουν εκδοθεί.
v. Για οφειλέτες φυσικά πρόσωπα, οι οποίοι έχουν στην κυριότητά τους εμπράγματα δικαιώματα επί γηπέδων εκτός σχεδίου πόλης και οικισμού, συμπληρωμένο έντυπο υπολογισμού αξίας του γηπέδου (Α ΓΗΣ),
vi. Για οφειλέτες νομικά πρόσωπα, πιστοποιητικό περί μη λύσης της εταιρείας από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.),
vii. Αντίγραφο ποινικού μητρώου γενικής χρήσης του οφειλέτη ή του πρόεδρου του διοικητικού συμβουλίου και του διευθύνοντος συμβούλου για ανώνυμες εταιρείες, του διαχειριστή για εταιρείες περιορισμένης ευθύνης και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρείες, των ομόρρυθμων εταίρων και των διαχειριστών για προσωπικές εταιρείες.
β. Πρόσθετα δικαιολογητικά σε περίπτωση που οι προς ρύθμιση οφειλές προς το Δημόσιο υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ
Σε περίπτωση που οι προς ρύθμιση οφειλές προς το Δημόσιο υπερβαίνουν τις 20.000 ευρώ κατά την ημερομηνία υποβολής της αίτησης, επιπροσθέτως, συνυποβάλλονται τα ακόλουθα δικαιολογητικά:
i. Χρηματοοικονομικές καταστάσεις του άρθρου 16 του ν. 4308/2014 (Α’ 251) των τελευταίων πέντε (5) περιόδων, οι οποίες πρέπει να είναι δημοσιευμένες, εφόσον προβλέπεται υποχρέωση σύνταξης ή/και δημοσίευσης αυτών
ii. Προσωρινό ισοζύγιο τελευταίου μηνός τεταρτοβάθμιων λογαριασμών του αναλυτικού καθολικού της γενικής λογιστικής, εφόσον προβλέπεται η κατάρτισή του
iii. Πρόσφατα πιστοποιητικά βαρών όλων των ακινήτων του οφειλέτη
iv. Υπεύθυνη δήλωση του οφειλέτη με αναλυτική παράθεση των ανεξόφλητων
υποχρεώσεων για τις οποίες υπάρχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις επί των ακινήτων αυτού, από την οποία πρέπει να προκύπτουν το ύψος του ανεξόφλητου χρέους, το είδος κάθε εμπράγματου δικαιώματος-εξασφάλισης και τα στοιχεία καταχώρησης/εγγραφής αυτού στο Υποθηκοφυλάκειο/Κτηματολόγιο, η περιγραφή του βεβαρημένου ακινήτου και ο πιστωτής που ενέγραψε το εμπράγματο δικαίωμα. Δεδομένου ότι η αίτηση ρύθμισης υπέχει θέση υπεύθυνης δήλωσης του ν. 1599/1986, κατά τα προαναφερθέντα, αρκεί τα ανωτέρω στοιχεία να περιλαμβάνονται στην αίτηση.
γ. Προσκόμιση επιπλέον δικαιολογητικών
Το Δημόσιο δύναται να ζητήσει την υποβολή επιπλέον δικαιολογητικών, τα οποία κρίνει απαραίτητα για την αξιολόγηση της βιωσιμότητας του οφειλέτη και για τη διαμόρφωση της πρότασης ρύθμισης.
δ. Υποβολή δικαιολογητικών από συνοφειλέτες
Τα ως άνω δικαιολογητικά πρέπει να προσκομίζονται και από τυχόν συνοφειλέτη που υποβάλλει από κοινού αίτηση με τον οφειλέτη.
4. Προθεσμία για τη συμπλήρωση / διόρθωση αίτησης και δικαιολογητικών
Σε περίπτωση που το Δημόσιο διαπιστώσει ελλείψεις ή ανακρίβειες στην υποβληθείσα αίτηση, τα ανωτέρω στοιχεία και δικαιολογητικά, δύναται να τάξει εύλογη προθεσμία, η οποία δεν υπερβαίνει τις δέκα (10) εργάσιμες ημέρες, για τη συμπλήρωση ή διόρθωση αυτών και, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, να απορρίψει την αίτηση.
