Μια διεθνής ομάδα επιστημόνων σχεδιάζει να σαρώσει τα παγωμένα βάθη του Λοχ Νες (Loch Ness) στη Σκωτία την επόμενη εβδομάδα, χρησιμοποιώντας περιβαλλοντικό DNA (eDNA: environmental DNA) σε ένα πείραμα με στόχο να διαπιστωθεί εντέλει αν το θρυλικό τέρας, η Νέσι, ζει πράγματι ή ζούσε κάποτε στα νερά της λίμνης.
Η χρήση δειγμάτων eDNA αποτελεί καθιερωμένο πλέον εργαλείο για την παρακολούθηση της θαλάσσιας ζωής, όπως των φαλαινών και των καρχαριών. Ένας ζωντανός οργανισμός, όποτε μετακινείται στο περιβάλλον του αφήνει πίσω του δείγματα DNA από το δέρμα του, τα λέπια, τα φτερά, τη γούνα ή τα ούρα και τα περιττώματά του.
«Είναι δυνατόν να συλλέξουμε το DNA, να το αναλύσουμε και κατόπιν να το χρησιμοποιήσουμε για να ταυτοποιήσουμε οποιοδήποτε είδος, εισάγοντάς το στη μεγάλη βάση των γνωστών γενετικών ακολουθιών που έχουμε από εκατοντάδες χιλιάδες διαφορετικούς οργανισμούς», είπε ο εκπρόσωπος της ομάδας, ο καθηγητής Νιλ Γκέμελ του Πανεπιστημίου του Οτάγκο, στη Νέα Ζηλανδία.
Η πρώτη γραπτή αναφορά για ένα τέρας στην περιοχή αυτή της Σκωτίας συνδέεται με τον Ιρλανδό μοναχό Άγιο Κολούμπα ο οποίος, σύμφωνα με τον θρύλο, τον 6ο αιώνα, «εξόρκισε» ένα θαλάσσιο πλάσμα στα βάθη του ποταμού Νες.
Η διασημότερη φωτογραφία της Νέσι, ή «φωτογραφία του χειρουργού», όπως αποκαλείται, τραβήχθηκε το 1934 και δείχνει ένα κεφάλι πάνω σε έναν μακρύ λαιμό που υψώνεται από τα νερά. Αποκαλύφθηκε 60 χρόνια αργότερα ότι επρόκειτο για φάρσα. Όμως στο μεταξύ είχαν γίνει αμέτρητες ανεπιτυχείς προσπάθειες για να εντοπιστεί το τέρας. Το 2003 το BBC χρηματοδότησε μια εκτεταμένη επιστημονική έρευνα με 600 συσκευές ηχοεντοπισμού και δορυφορική παρακολούθηση για να «χτενίσει» τη λίμνη σε όλο το μήκος της.
Η πιο πρόσφατη προσπάθεια έγινε πριν από δύο χρόνια, όταν ένα υπερσύγχρονο, μη επανδρωμένο, τηλεκατευθυνόμενο υποβρύχιο βρήκε πράγματι ένα τέρας – όχι όμως αυτό που αναζητούσε: επρόκειτο για ένα ομοίωμα που χρησιμοποιήθηκε στα γυρίσματα της ταινίας «Η ιδιωτική ζωή του Σέρλοκ Χολμς» το 1970 και είχε βυθιστεί στη λίμνη πριν από σχεδόν μισόν αιώνα.
Η ομάδα του Γκέμελ, στην οποία μετέχουν επιστήμονες από τη Βρετανία, τη Δανία, τις ΗΠΑ, την Αυστραλία και τη Γαλλία, τονίζει ότι η έρευνά της είναι κάτι παραπάνω από ένα «κυνήγι του τέρατος». «Μολονότι η προοπτική αναζήτησης αποδείξεων για το τέρας του Λοχ Νες είναι το δόλωμα για αυτό το σχέδιο, θα αποκτήσουμε ένα τεράστιο πλήθος νέων γνώσεων για τους οργανισμούς που κατοικούν στη λίμνη» ανέφερε ο Γκέμελ στον ιστότοπο του πανεπιστημίου. Προέβλεψε μάλιστα ότι θα καταγραφούν νέα είδη ζωής –ιδίως βακτήρια– και θα συγκεντρωθούν σημαντικές πληροφορίες για τα νέα, χωροκατακτητικά είδη που εμφανίστηκαν πρόσφατα στη λίμνη, όπως ο ροδόχρους σολομός του Ειρηνικού.
Τα ευρήματα αναμένεται ότι θα παρουσιαστούν στο κοινό τον Ιανουάριο του 2019.