Η Ελλάδα προσπαθεί και πάλι να βρει έναν τρόπο να σώσει τις τράπεζες της – πάλι, αναφέρει το πρακτορείο ειδήσεων Bloomberg σε σημερινό του δημοσίευμα στον απόηχο των χθεσινών ανακοινώσεων της Τράπεζας της Ελλάδας για τη συλλογική αντιμετώπιση της μείωσης των κόκκινων δανείων.
Το Bloomberg σημειώνει πως υπάρχουν ανησυχίες ότι η χώρα μπορεί να αντιμετωπίσει μία ακόμη κρίση καθώς τα χρηματοπιστωτικά της ιδρύματα είναι επιβαρυμένα με κόκκινα δάνεια κάτι που συνιστά μεγάλο εμπόδιο και στην ανάκαμψη της οικονομίας.
Με το βάρος επισφαλών δανείων που φτάνουν σχεδόν το μισό του συνολικού τους δανεισμού, οι “σακατεμένες” τράπεζες παραμένουν ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας, σημειώνει το πρακτορείο και προσθέτει: υπάρχουν ακόμη ανησυχίες ότι η χώρα μπορεί να βρεθεί να αντιμετωπίζει άλλη μια χρηματοοικονομική κρίση εάν δεν καταφέρει να βγάλει τα χρηματοοικονομικά ιδρύματα από το καθοδικό σπιράλ.
Με τις μετοχές των τραπεζών να κατρακυλούν, η κυβέρνηση και η Τράπεζα της Ελλάδας εργάζονται σε σχέδια για να βοηθήσουν τις τράπεζες να επιταχύνουν την προσπάθεια τους να ξεφορτωθούν τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, σημειώνει το πρακτορείο.
Όπως αναφέρει το πρακτορείο, η κυβέρνηση μελετά ένα σχέδιο για να βοηθήσει τις τράπεζες να ξεφορτωθούν τα κόκκινα δάνειά τους πιθανώς και με κρατικές εγγυήσεις, ενώ υπάρχουν ακόμη και ιδέες περιλαμβανομένης και της δημιουργίας μίας εταιρίας ειδικού σκοπού όπου θα μπορούν να μεταφέρονται τα δάνεια αυτά με κρατικές εγγυήσεις.
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει για την υποστήριξη των τραπεζών τα κεφάλαια από το ταμειακό απόθεμα των 24 δισ. ευρώ αλλά μία τέτοια επιλογή θα πυροδοτούσε ανησυχίες στους επενδυτές κατά πόσον οι χρηματοδοτικές ανάγκες της Ελλάδας είναι καλυμμένες για τον επόμενο χρόνο ενώ κάτι τέτοιο πιθανώς θα παραβίαζε και τους κανόνες της ΕΕ που απαγορεύει τις κρατικές επιχορηγήσεις στις τράπεζες.
Υπάρχουν άλλες λύσεις;
«Το σχέδιο της ΤτΕ είναι κάπως πιο περίπλοκο», αναφέρει το Bloomberg, καθώς προβλέπει τη μεταφορά μέρους των κεφαλαίων που έχουν προέλθει από τον αναβαλλόμενο φόρο, κάτι που θα μειώσει τα κεφάλαια των δανειστών, αλλά θα μπορούσε να τις βοηθήσει να ξεφορτωθούν περίπου τα μισά κόκκινα δάνειά τους ύψους περίπου 40 δισ. ευρώ.
Το πρακτορείο σημειώνει ότι το καθοδικό σπιράλ για τις ελληνικές τράπεζες ξεκίνησε πριν από μία δεκαετία όταν η χώρα εισήλθε στη πιο βαθιά και οξεία κρίση της ιστορίας της.
Οι δανειστές άρχισαν να αδυνατούν μαζικά να αποπληρώνουν τα δάνειά τους από το 2008. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου επίσης οι τράπεζες άρχισαν υφίστανται απώλειες λόγω των ελληνικών ομολόγων. Και όλα αυτά προτού γίνει πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρα το 2015 με την υπόσχεση να μπει τέλος στη λιτότητα. Η διάρκειας έξι μηνών σύγκρουσή του με τους Ευρωπαίους δανειστές προκάλεσε φυγή καταθέσεων και ώθησε την Ελλάδα ένα βήμα πριν από την έξοδό της από το ευρώ. Επιβλήθηκαν τότε capital control και η οικονομία βυθίστηκε σε ύφεση.
Υπενθυμίζει παράλληλα ότι “οι ελληνικές τράπεζες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί τρεις φορές από το ξέσπασμα της κρίσης χρέους – πιο πρόσφατα το 2015. Το ελληνικό κράτος, το οποίο έχει καταβάλει σχεδόν 50 δισ. ευρώ για να ενισχύσει τα κεφάλαια τους την τελευταία δεκαετία, αναφέρει ότι οι τράπεζες έχουν πλέον αρκετά κεφάλαια, ενώ εκτιμά ότι οι τράπεζες θα επωφεληθούν από την αναδυόμενη οικονομική ανάκαμψη. Αναφέρει ακόμη ότι οι τράπεζες έχουν νέα εργαλεία στη διάθεση τους για να επιλύσουν το πρόβλημα με τα κόκκινα δάνεια, όπως ευκολότερες εξωδικαστικές διαδικασίες για συμβιβασμό και ηλεκτρονικές δημοπρασίας. Ωστόσο, αυτά δεν ήταν αρκετά”.
Πώς έγιναν τα πράγματα τόσο άσχημα;
Το πτωτικό σπιράλ για τις ελληνικές τράπεζες ξεκίνησε πριν από μια δεκαετία, όταν η χώρα εισήλθε στην μεγαλύτερη και πιο βαθιά κρίση που θυμόμαστε. Οι δανειολήπτες αθέτησαν την πληρωμή των δανείων τους μαζικά από το 2008. Στη διάρκεια της περιόδου, σημειώθηκε “έκρηξη” και στο δημόσιο, που σημαίνει ότι οι τράπεζες διέγραψαν τα ελληνικά ομόλογα που είχαν στην κατοχή τους. Επίσης, “στέγνωσαν” οι γραμμές χρηματοδότησης. Και αυτά έγιναν πριν ακόμη εκλεγεί πρωθυπουργός ο Αλέξης Τσίπρας το 2015 με την υπόσχεση να δώσει τέλος στη λιτότητα. Η εξάμηνη σύγκρουσή του με τους Ευρωπαίους πιστωτές προκάλεσε φυγή των καταθέσεων και οδήγησε την Ελλάδα στο χείλος της εξόδου από την ευρωζώνη. Επιβλήθηκαν capital controls και η οικονομία περιήλθε σε διπλή ύφεση.
Οι τράπεζες δεν έχουν ευθύνη;
Έχουν. Οι οικονομικές δυσκολίες της χώρας έχουν εκθέσει τη σειρά αποτυχιών στην εταιρική διακυβέρνηση, συμπεριλαμβανομένων και των δανείων σε δανειολήπτες που δεν θα μπορούσαν να τα αποπληρώσουν. Αυτές οι πρακτικές κρατούνταν μυστικές, αν μη τι άλλο εξαιτίας των τεράστιων δανείων που δόθηκαν σε πολιτικά κόμματα και σε επιχειρήσεις μέσων ενημέρωσης. Στην πραγματικότητα, ένας όρος που τέθηκε στη διάσωση της Ελλάδας, ήταν η πλήρης αναδιοργάνωση των δ.σ. των τραπεζών. Το ερώτημα είναι εάν οι νέες διοικήσεις μπορούν να αλλάξουν την κατάσταση ή εάν οι τράπεζες είναι σε πολύ άσχημη κατάσταση για να σωθούν.
Θα φέρει αποτέλεσμα το σχέδιο διάσωσης;
Αυτό μένει να φανεί. Στις προηγούμενες περιπτώσεις όπου διακυβευόταν η χρηματοπιστωτική σταθερότητα (π.χ. Ιταλία, Κύπρος), οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές και εποπτικές αρχές υιοθέτησαν μια φιλελεύθερη στάση στους κανόνες κρατικής βοήθειας της ΕΕ, επιτρέποντας να χρησιμοποιηθούν δημόσια χρήματα προκειμένου να αποτραπεί η καταστροφή. Αλλά εάν απαιτούνται τέτοιες λύσεις, δεν θα είναι εύκολες, ούτε φθηνές. Η διάσωση της Κεντρικής Συνεταιριστικής Τράπεζας της Κύπρου νωρίτερα φέτος, κόστισε στους Κύπριους φορολογούμενους ποσό ίσο με το 13% του ΑΕΠ της χώρας. Επιπρόσθετα της ενδεχόμενης χρήσης κεφαλαίων που αρχικά προοριζόταν ως μαξιλάρι για το ελληνικό δημόσιο, η χρήση δημοσίων κεφαλαίων επίσης εγείρει ερωτήματα για την αξιοπιστία των τραπεζικών κανόνων της ένωσης και για την ποιότητα της χρηματοπιστωτικής εποπτείας.
