Ταχύτερα από ό,τι η βιομηχανία του software αναπτύχθηκε τα τελευταία 10-15 χρόνια, ο τουρισμός παγκοσμίως σε όρους δημιουργίας θέσεων εργασίας, κι η τάση αυτή εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί στο μέλλον, γεγονός που αναδεικνύει ότι σε μια περίοδο ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης και αλμάτων στην τεχνητή νοημοσύνη και τη ρομποτική, οι κυβερνήσεις ανά την υφήλιο δεν πρέπει να “ξεχνούν” τους παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας, οι οποίοι θα εξακολουθήσουν να “γεννούν” ανάπτυξη και απασχόληση.
Υπό αυτή την έννοια, ο τουρισμός, αλλά και η γεωργία είναι δύο παραδοσιακοί κλάδοι με προοπτική για το μέλλον, και στην αγορά εργασίας, ενώ παρότι τα ρομπότ μάλλον θα υποκαταστήσουν μια σειρά από εργαζόμενους σε διάφορους τομείς, το ανθρώπινο δυναμικό σε επαγγέλματα και λειτουργήματα όπως αυτά των πολιτικών ή των δημοσιογράφων φαίνεται ότι θα παραμείνει, προς το παρόν τουλάχιστον, αναντικατάσταστο.
Τις παραπάνω εκτιμήσεις, καθώς και την πεποίθηση ότι το μέλλον της εργασίας στην εποχή της 4ης Βιομηχανικής Επανάστασης δεν είναι τελικά τόσο απαισιόδοξο όσο γενικά πιστεύεται, εξέφρασε απόψε, από τη Θεσσαλονίκη, ο πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός της Βουλγαρίας, Συμεών Ντιάνκοφ (Simeon Djankov), διευθυντής ερευνών στην έκθεση ¨World Development Report 2019¨ της Παγκόσμιας Τράπεζας, διευθυντής του Financial Markets Group του LSE (Χρηματιστηρίου Αξιών του Λονδίνου) και πρώην υπουργός Οικονομικών της Βουλγαρίας.
Μιλώντας σε εκδήλωση του Συνδέσμου Βιομηχανιών Ελλάδος (ΣΒΕ), ο ίδιος -επικαλούμενος τα ευρήματα της Έκθεσης για την Παγκόσμια Ανάπτυξη 2019 της Παγκόσμιας Τράπεζας- επισήμανε ότι στις χώρες της Ευρώπης (εξαιρουμένου του Ηνωμένου Βασιλείου, που έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά), παρότι η τεχνολογία θα υποκαταστήσει κάποιες θέσεις εργασίας στο πεδίο της βιομηχανικής απασχόλησης, θα δημιουργηθούν άλλες.
¨Στα επόμενα χρόνια ο τουρισμός εκτιμάται ότι θα έχει μεγαλύτερο μερίδιο της παγκόσμιας οικονομίας, γιατί οι άνθρωποι θα ζούμε περισσότερο, θα ξοδεύουμε περισσότερα και θα ταξιδεύουμε πιο πολύ. Ο τουρισμός αναπτύσσεται ταχύτερα από ό,τι η βιομηχανία του λογισμικού σε όρους δημιουργίας θέσεων εργασίας και η τάση αυτή θα συνεχιστεί¨ σημείωσε ο κ.Ντιάνκοφ, υπογραμμίζοντας την ευκαιρία που συνεπάγεται αυτό το γεγονός για την Ελλάδα, ως έναν από τους πιο δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως.
Παράλληλα, τόνισε, σημαντικό μέρος των ευκαιριών απασχόλησης σε αρκετές χώρες θα δημιουργηθεί στα επόμενα χρόνια στον τομέα της γεωργίας. ¨Αρα, το πρώτο βασικό μου μήνυμα απόψε είναι να μην ξεχνάμε τους παραδοσιακούς τομείς της οικονομίας, όπως ο τουρισμός και η γεωργία (…) Αρα το ζητούμενο για τις κυβερνήσεις είναι πώς θα βοηθήσουν αυτούς τους τομείς στο νέο περιβάλλον¨ είπε χαρακτηριστικά το υψηλόβαθμο στέλεχος της Παγκόσμιας Τράπεζας και πρώην αναπληρωτής πρωθυπουργός της Βουλγαρίας.
Τα call centers εξαφανίζονται στη Βουλγαρία κι οι λογιστές απειλούνται στην Ινδία από την τεχνητή νοημοσύνη
Αναφερόμενος στις εξελίξεις που αναμένονται -βάσει και της έκθεσης της Παγκόσμιας Τράπεζας- στην αγορά εργασίας, λόγω της αλματώδους εξέλιξης της τεχνολογίας, επισήμανε ότι κάποιοι τομείς θα εκλείψουν πλήρως και νέοι θα αναδυθούν, ενώ ορισμένα επαγγέλματα θα αποτελέσουν παρελθόν και άλλα δεν μπορούν εύκολα να υποκατασταθούν.
¨Για παράδειγμα, πριν 10-15 χρόνια, η Βουλγαρία είχε εξελιχθεί σε leader στις υπηρεσίες call centers, λόγω του ότι το ανθρώπινο δυναμικό μιλάει ξένες γλώσσες και η χώρα έχει καλή γεωγραφική θέση (…) Η αγορά αυτή όμως κοντεύει πλέον να εξαφανιστεί εντελώς, λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας και της Τεχνητής Νοημοσύνης, που ξέρει από ποια χώρα προέρχεται ο κάθε πελάτης και τι γλώσσα μιλάει. Αντίστοιχα, το επάγγελμα του λογιστή μπορεί να αυτοματοποιηθεί πλήρως. Στην Ινδία, για παράδειγμα, το 40%-50% των επιχειρήσεων πλήρωσαν πέρυσι τους φόρους τους on-line. Με άλλα λόγια, όσες δουλειές είναι απλώς ρουτίνας, θα εξαφανιστούν. Άλλες όμως όχι: η δουλειά του πολιτικού δεν μπορεί εύκολα να αυτοματοποιηθεί, δεν υπάρχει αλγόριθμος που να μπορεί να προβλέψει τι θα πουν και θα κάνουν στη συνέχεια. Ένα άλλο επάγγελμα, που είναι πολύ δύσκολο να αντικατατασταθεί από ρομπότ θα έλεγα ότι είναι αυτό του δημοσιογράφου, γιατί η δουλειά των δημοσιογράφων δεν είναι μόνο και απλά το γράψιμο, αλλά και το πιάνουν τον παλμό της τοπικής κοινωνίας και των ανθρώπων της. Αυτό δεν μπορεί να το κάνει ένα ρομπότ εξήγησε.
Ελλάδα και Ισραήλ μοιάζουν πολύ. Άρα, γιατί δεν αναπτύσσονται το ίδιο;
Αναφερόμενος ειδικά στην Ελλάδα κατά την εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, ο κ. Ντιάνκοφ επισήμανε ότι, στην παρούσα φάση, η χώρα μας έχει ακριβώς τις ίδιες δυνατότητες να αναπτυχθεί, σε σχέση με άλλα κράτη στους τομείς της υψηλής τεχνολογίας, καθώς διαθέτει το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό και τις βασικές υποδομές.
Πρόσθεσε ότι η Ελλάδα παρουσιάζει εξαιρετικά μεγάλες ομοιότητες με το Ισραήλ ως προς το μέσο επίπεδο της βασικής εκπαίδευσης, των επιδόσεων των μαθητών σε διεθνείς κατατάξεις και των βασικών υποδομών της και επενδύει παρόμοιο ποσοστό του ΑΕΠ σε δημόσιες δαπάνες, ωστόσο οι δύο χώρες δεν αναπτύσσονται το ίδιο ταχέως. Γιατί συμβαίνει αυτό;
“Κάτι συμβαίνει στο επίπεδο του πανεπιστημίου. Ενώ το πανεπιστήμιο στο Ισραήλ σε ωθεί προς τα πάνω, τα ελληνικά δεν το κάνουν” είπε χαρακτηριστικά, και πρόσθεσε ότι ενώ υπάρχει γενικά η αίσθηση ότι το Ισραήλ ξοδεύει πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του ΑΕΠ του για δαπάνες σε σχέση με τις υποδομές και την τεχνολογία, αυτό δεν είναι αληθές . “Οι πόροι είναι αναλογικά ακριβώς οι ίδιοι, η μοναδική διαφορά είναι το πώς τους επενδύουν οι δύο χώρες. Η ισραηλινή κυβέρνηση τους επενδύει σε ενίσχυση πανεπιστημίων, έρευνας και τομέων υψηλής τεχνολογίας. Η ελληνική κυβέρνηση ξοδεύει πολλά χρήματα στην πολύ μεγάλη δημόσια διοίκηση και τη γραφειοκρατία, αυτή είναι η πραγματική διαφορά” υποστήριξε.
Οι νέες επιχειρήσεις – superstars θα μπορούσαν να δημιουργηθούν και στην Ελλάδα
Ο κ.Ντιάνκοφ επισήμανε ακόμη ότι με τα νέα τεχνολογικά άλματα γίνεται disruption στην ίδια τη φύση των επιχειρήσεων παγκοσμίως, γεγονός που δημιουργεί και νέες προκλήσεις σε επίπεδο χάραξης πολιτικών. “Οι νέες εταιρείες superstars είναι ουσιαστικά ψηφιακές πλατφόρμες που λειτουργούν σε παγκόσμιο επίπεδο και έχουν παρουσία στο cloud. Η AirBnB για παράδειγμα, δεν έχει τέτοια χαρακτηριστικά που δεν θα μπορούσε να ιδρυθεί και να αρχίσει τη λειτουργία της σε μια χώρα όπως η Ελλάδα ή όπως η Βουλγαρία. Στη συνέχεια όμως, τέτοιες εταιρείες, χρειάζεται να μεγαλώσουν πολύ γρήγορα και για να μεγαλώσουν γρήγορα, χρειάζονται μια ενιαία χρηματοοικονομική αγορά για να τις στηρίξει” σημείωσε.
Διερωτώμενος γιατί η Ευρώπη έχει μείνει πίσω σε επίπεδο ανάπτυξης -αλλά και δημιουργίας τέτοιων επιχειρήσεων- στην εποχή της 4ης βιομηχανικής επανάστασης, ο κ. Ντιάνκοφ επισήμανε ότι αυτό συνέβη διότι οι Βρυξέλλες έκαναν ¨κακή δουλειά¨ σε επίπεδο ενιαιοποίησης και ολοκλήρωσης των αγορών.
“Δεν έχουμε μια ενιαία χρηματοοικονομική αγορά και αν μια επιχείρηση θέλει να χρηματοδοτηθεί, δεν μπορεί να καταφύγει σε μια ενιαία αγορά, αλλά μόνο στις εθνικές αγορές κάθε χώρας. Επιπλέον δεν υπάρχει ούτε ενιαία ενεργειακή αγορά, ούτε ενιαία αγορά ψηφιακής οικονομίας. Ας ελπίσουμε ότι τα μελλοντικά μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θα βοηθήσουν στο να γίνει πιο ολοκληρωμένη η ευρωπαϊκή αγορά” σημείωσε.
