Διατάξεις σχετικά με τη διαδοχική ασφάλιση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, το σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με τίτλο «Ασφαλιστική Μεταρρύθμιση και Ψηφιακός Μετασχηματισμός του Εθνικού Φορέα Κοινωνικής Ασφάλισης (eΕΦΚΑ).
Συγκεκριμένα:
1α. Η αίτηση συνταξιοδότησης, που υποβάλλεται, βάσει των διατάξεων της διαδοχικής ασφάλισης, εξετάζεται από την αρμόδια υπηρεσία του φορέα ή τομέα ή κλάδου ή λογαριασμού, στην οποία οι ασφαλισμένοι υπάγονταν, λόγω ιδιότητας ή απασχόλησης, κατά το χρόνο υποβολής της αίτησης, σύμφωνα με τη νομοθεσία του τελευταίου αυτού φορέα.
Η διαδικασία εύρεσης των συνταξιοδοτικών προϋποθέσεων με τις οποίες θεμελιώνεται συνταξιοδοτικό δικαίωμα καθορίζεται, ως ακολούθως:
Τα πρόσωπα τα οποία ασφαλίστηκαν διαδοχικά σε περισσότερους από έναν ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ ασφαλιστικούς οργανισμούς, δικαιούνται σύνταξη με τις προϋποθέσεις του ενταχθέντος φορέα ή τομέα ή κλάδου ή λογαριασμού που υπάγονταν κατά το χρόνο άσκησης της τελευταίας δραστηριότητας ή απασχόλησης, εφόσον πραγματοποίησαν στην ασφάλισή του:
– 1.000 ημέρες ασφάλισης συνολικά, από τις οποίες 300 ημέρες την τελευταία πενταετία, πριν από την υποβολή αίτησης συνταξιοδότησης ή πριν από τη διακοπή της ασφάλισης για την κρίση του δικαιώματος σε σύνταξη, λόγω γήρατος.
– 600 ημέρες ασφάλισης οποτεδήποτε, πριν από τη διακοπή της δραστηριότητας ή απασχόλησης ή την υποβολή της αίτησης συνταξιοδότησης ή την επέλευση του ασφαλιστικού κινδύνου για τις συντάξεις, λόγω αναπηρίας ή θανάτου.
β. Σε περίπτωση που δεν πληρούνται οι συγκεκριμένες προϋποθέσεις ή σε περίπτωση που πληρούνται, αλλά δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του φορέα ή τομέα ή κλάδου ή λογαριασμού που υπάγονταν κατά το χρόνο άσκησης της τελευταίας δραστηριότητας ή απασχόλησης, δικαιούνται σύνταξη με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης της δραστηριότητας στην οποία πραγματοποίησαν τις περισσότερες ημέρες ασφάλισης, στην οποία δεν περιλαμβάνεται η τελευταία, εφόσον:
– έχουν συμπληρώσει το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης, λόγω γήρατος ή είναι ανάπηροι με το ποσοστό αναπηρίας που προβλέπεται από τη νομοθεσία του φορέα που υπάγονταν κατά το χρόνο άσκησης της τελευταίας δραστηριότητας ή απασχόλησης και
– πληρούνται οι προϋποθέσεις για συνταξιοδότηση που προβλέπει η νομοθεσία του φορέα της δραστηριότητας που διένυσαν τον περισσότερο χρόνο ασφάλισης.
γ. Σε περίπτωση που δεν συγκεντρώνονται οι προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που προβλέπει η νομοθεσία του φορέα της δραστηριότητας ή απασχόλησης στην οποία πραγματοποίησαν τις περισσότερες ημέρες ασφάλισης, σύμφωνα με την περίπτωση 1β, τότε το συνταξιοδοτικό δικαίωμα κρίνεται με τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης του φορέα της δραστηριότητας ή απασχόλησης κατά φθίνουσα σειρά αριθμού ημερών ασφάλισης.
δ. Σε περίπτωση που οι ασφαλισμένοι δεν συγκεντρώνουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που προβλέπει η νομοθεσία κάποιου από τους ενταχθέντες, πλην του τελευταίου, στον ΕΦΚΑ φορέα ή τομέα ή κλάδου ή λογαριασμού, στους οποίους ασφαλίστηκαν, τότε η αίτηση συνταξιοδότησης απορρίπτεται.
ε. Ως χρόνος ασφάλισης που απαιτείται για την πλήρωση των ανωτέρω προϋποθέσεων της παραγράφου 1α λογίζεται ο χρόνος υποχρεωτικής ή προαιρετικής ασφάλισης. Ειδικά, για την
πλήρωση των προϋποθέσεων του απαιτούμενου συνολικού χρόνου ασφάλισης, (ήτοι 1.000 ημερών ασφάλισης), καθώς και των 600 ημερών ασφάλισης, δύναται να συνυπολογιστεί και ο χρόνος αναγνώρισης στρατιωτικής θητείας για τον οποίο καταβλήθηκαν εισφορές στον αρμόδιο ενταχθέντα φορέα, τομέα, κλάδο ή λογαριασμό.
στ. Ειδικές διατάξεις που αφορούν στην ύπαρξη ενεργού ασφαλιστικού δεσμού, στη συμπλήρωση του ορίου ηλικίας σε δεδομένο χρόνο σε σχέση με το χρόνο διακοπής της απασχόλησης, στην παραγραφή, κλπ, δεν λαμβάνονται υπόψη για την εφαρμογή του άρθρου αυτού.- Ο ασφαλισμένος μπορεί να επιλέξει το συνυπολογισμό του χρόνου διαδοχικής ασφάλισης στους ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ φορείς, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς, υπό την προϋπόθεση ότι, μετά την ένταξη τους στον ΕΦΚΑ, δεν συνεχίζει να ασφαλίζεται για δραστηριότητα ή απασχόληση που υπάγεται στην ασφάλιση του αντίστοιχου φορέα, τομέα, κλάδου και λογαριασμού, που δεν επιθυμεί την προσμέτρηση του χρόνου του. Δεν είναι δυνατή η προσμέτρηση μόνο μέρους του χρόνου που διανύθηκε στην ασφάλιση του κάθε φορέα, τομέα, κλάδου και λογαριασμού.
– Στις περιπτώσεις που έχει διανυθεί παράλληλος χρόνος ασφάλισης σε περισσότερους του ενός ενταχθέντες στον ΕΦΚΑ φορείς, τομείς, κλάδους και λογαριασμούς, έως τις 31 Δεκεμβρίου 2016, ο ασφαλισμένος δύναται να επιλέξει το χρόνο ασφάλισης που επιθυμεί να συνυπολογίσει, σύμφωνα με τις διατάξεις της διαδοχικής ασφάλισης.
– Στα πρόσωπα που θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα, λόγω γήρατος, με 15 τουλάχιστον έτη ασφάλισης στο 67ο έτος της ηλικίας, με συνυπολογισμό διαδοχικού χρόνου ασφάλισης, χορηγείται σύνταξη από την υπηρεσία του ΕΦΚΑ του τελευταίου φορέα ή τομέα ή κλάδου ή λογαριασμού, στον οποίο υπαγόταν ο ασφαλισμένος, χωρίς να εξετάζεται η πλήρωση των προϋποθέσεων της παραγράφου 1, που προαναφέρθηκε.
Απασχόληση συνταξιούχων
Με ξεχωριστή διάταξη, στους εξ ιδίου δικαιώματος συνταξιούχους του ΕΦΚΑ οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν από της δημοσιεύσεως του νόμου εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, οι ακαθάριστες συντάξεις κύριες, επικουρικές και προσυνταξιοδοτικές παροχές, καταβάλλονται μειωμένες σε ποσοστό 30% για όσο χρονικό διάστημα απασχολούνται ή διατηρούν την ιδιότητα ή τη δραστηριότητα.
Ειδικότερα, για συνταξιούχους οι οποίοι έχουν ήδη αναλάβει ή αναλαμβάνουν από της δημοσιεύσεως του νόμου εργασία ή αποκτούν ιδιότητα ή δραστηριότητα σε φορείς της Γενικής Κυβέρνησης υποχρεωτικώς υπακτέα στην ασφάλιση του ΕΦΚΑ, αναστέλλεται πλήρως η καταβολή των κύριων, επικουρικών συντάξεων και των προσυνταξιοδοτικών παροχών, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 62ο έτος της ηλικίας.
Οι συνταξιούχοι υποχρεούνται, πριν αναλάβουν εργασία ή αυτοαπασχοληθούν, να το δηλώσουν στο φορέα κύριας ασφάλισης του ΕΦΚΑ, καθώς και στο ΕΤΕΑΕΠ. Παράλειψη της δήλωσης συνεπάγεται καταλογισμό σε βάρος του συνταξιούχου ποσού ίσου με το ύψος 10 μηνιαίων συντάξεων.
Το ποσό της οφειλής δύναται να αποπληρωθεί με παρακράτηση έως του ποσού του 1/4 από την κύρια σύνταξη και για την επικουρική. Διαφορετικά, εισπράττεται, σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Εισπράξεως Δημοσίων Εσόδων.
Μεταξύ άλλων, εξαιρούνται των ανωτέρω ρυθμίσεων oι συνταξιούχοι του ΟΓΑ, οι οποίοι θα λαμβάνουν όλο το ποσό της σύνταξής τους, ενώ συνεχίζουν την απασχόλησή τους στον αγροτικό τομέα ως αγρότες μελισσοκόμοι, κτηνοτρόφοι-πτηνοτρόφοι και αλιείς.
Συμπληρωματική χρηματοδότηση κοινωνικού προϋπολογισμού
Σύμφωνα με διάταξη του σχεδίου νόμου, από την 1η Ιανουαρίου 2020, στον ετήσιο κοινωνικό προϋπολογισμό εγγράφεται δαπάνη, ύψους 0,5% του ΑΕΠ, από την οποία καλύπτεται κατά πρώτον η δαπάνη που δημιουργείται ετησίως σε εφαρμογή των με αριθ. 1890/2019 και 1891/2019 αποφάσεων της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας και κατά δεύτερον καλύπτεται η δαπάνη πολιτικών κοινωνικής ασφάλισης, πρόνοιας και κοινωνικής αλληλεγγύης και υγείας.
Η δαπάνη των πολιτικών αυτών χρηματοδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό και οι σχετικές πιστώσεις εγγράφονται στον ετήσιο προϋπολογισμό του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων. Για το 2020, η σχετική δαπάνη καλύπτεται από τις ήδη εγγεγραμμένες πιστώσεις του κοινωνικού προϋπολογισμού.
Με κοινή απόφαση των υπουργών Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Υγείας και Οικονομικών, λαμβάνοντας υπόψη τις αναλογιστικές προβολές, τα στοιχεία εκτέλεσης του κοινωνικού προϋπολογισμού και τους ετήσιους δημοσιονομικούς στόχους, καθορίζεται ετησίως το ποσό που διατίθεται για τη χρηματοδότηση των αναφερόμενων πολιτικών.