Ανάκαμψη των εσόδων βραδύτερη από την ανάκαμψη των αφίξεων και πάντως όχι πριν από το επόμενο έτος προβλέπει για τον ελληνικό τουρισμό το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ), σε μελέτη με τίτλο «H πανδημία του COVID-19 και ο ελληνικός τουρισμός»
Τονίζει πως οι απώλειες τουριστικών εσόδων το 2020 θα είναι εκτεταμένες, δεδομένης της κατανομής τους ανά τρίμηνο (πρώτο τρίμηνο: 4%, δεύτερο: 26%, τρίτο: 59%, τέταρτο: 11%, βάσει στοιχείων έρευνας συνόρων 2019) και δεδομένου ότι το δεύτερο τρίμηνο έχει ήδη χαθεί, ενώ «είναι ακόμα αβέβαιο πότε θα λήξουν τα έκτακτα μέτρα τόσο στην Ελλάδα όσο και στις αγορές της, αλλά και με τι ρυθμούς θα ανακάμψουν οι τελευταίες». Οι ταξιδιωτικές εισπράξεις το 2019 διαμορφώθηκαν στα 18.179 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 13,0% σε σύγκριση με το 2018, σύμφωνα με τα οριστικά στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος που δημοσιεύθηκαν χθες Πέμπτη. Η άνοδος αποδίδεται στην αύξηση της μέσης δαπάνης ανά ταξίδι κατά 48 ευρώ ή 9,9%, στα 535 ευρώ, από 486 ευρώ το 2018, και στην αύξηση της εισερχόμενης κίνησης μη κατοίκων ταξιδιωτών κατά 2,8%.
Το ΙΝΣΕΤΕ διαπιστώνει τέσσερις βασικές παραμέτρους, που σε μεγάλο ποσοστό θα κρίνουν την ανάκαμψη και την επόμενη ημέρα του Τουρισμού:
α) Πότε θα αντιμετωπιστεί η πανδημία από υγειονομική άποψη σε επαρκή βαθμό, ώστε οι πολίτες ανά τον κόσμο να αισθανθούν ξανά ασφαλείς να ταξιδέψουν. Στη συνέχεια, η πορεία του Τουρισμού θα εξαρτηθεί από τη διάθεση των πολιτών στις χώρες – αγορές μας να ταξιδέψουν, το διαθέσιμο εισόδημά τους, αλλά και τις δυνατότητες που θα έχουν να πάρουν καλοκαιρινή άδεια.
β) Κρίσιμο ρόλο έχουν η άρση των ταξιδιωτικών περιορισμών και η αποκατάσταση των αεροπορικών συνδέσεων, τόσο στον εξερχόμενο τουρισμό από τις χώρες – αγορές μας, όσο και στον εισερχόμενο τουρισμό στην Ελλάδα. Ο αεροπορικός κλάδος, νευραλγικής σημασίας για τον τουρισμό και τα ταξίδια, είναι από τους πρώτους που επλήγησαν. Όπως σημειώνεται στη μελέτη η δυναμικότητα των αεροπορικών δρομολογίων παγκοσμίως έχει πέσει κάτω από το 50% της προ-COVID-19 πρόβλεψης ενώ παράλληλα έχουν μειωθεί κατά πολύ και οι πληρότητες.
γ) Οι τυχόν χρεωκοπίες που εν τω μεταξύ θα έχουν επέλθει στην αλυσίδα παραγωγής της ταξιδιωτικής εμπειρίας (αεροπορικές εταιρείες, tour operators, ξενοδοχεία κλπ.) καθώς και η ταχύτητα αποκατάστασης της αλυσίδας αυτής, θα διαδραματίσουν επίσης σημαντικό ρόλο.
δ) Η συγκριτική εικόνα που θα έχει δημιουργήσει η κάθε χώρα σχετικά με τον τρόπο που αντιμετώπισε την πανδημία, ιδιαίτερα ως προς το πόσο ασφαλείς θα αισθάνονται οι επισκέπτες, είναι ένας επιπλέον σημαντικός παράγοντας.
Μεγάλες οι απώλειες σε έσοδα
Όπως αναφέρει η μελέτη, σε κάθε περίπτωση όμως, οι απώλειες τουριστικών εσόδων το 2020 θα είναι πολύ μεγάλες δεδομένης της κατανομής τους ανά τρίμηνο (Q1: 4%, Q2: 26%, Q3: 59%, Q4:11% βάσει στοιχείων Έρευνας Συνόρων 2019) και δεδομένου ότι το δεύτερο 3μηνο έχει ουσιαστικά ήδη χαθεί, ενώ είναι ακόμα αβέβαιο πότε θα λήξουν τα έκτακτα μέτρα τόσο στην Ελλάδα όσο και στις αγορές μας αλλά και με τί ρυθμούς θα ανακάμψουν οι τελευταίες.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, σύμφωνα με στοιχεία του World Travel & Tourism Council, αναμένεται να χαθούν ως και 1 εκατ. θέσεις εργασίας στον τουρισμό. Σύμφωνα επίσης με εκτιμήσεις της IATA, θα ταξιδέψουν αεροπορικώς 113,5 εκατ. λιγότεροι επιβάτες με συνέπεια μια απώλεια εσόδων $21,7 δισ., διακινδυνεύοντας σχεδόν 402.000 θέσεις εργασίας και περίπου $32,7 δισ. συμβολής στη βρετανική οικονομία.
Σε επιδημιολογικό επίπεδο, η μέχρι στιγμής εξέλιξη στην Ελλάδα είναι πολύ καλύτερη απ’ ότι στους βασικούς ανταγωνιστές της στον τουρισμό, όπως είναι η Ισπανία, η Πορτογαλία, η Γαλλία και η Ιταλία. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε παγκόσμιες κρίσεις του τουρισμού τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η ανάκαμψη ξεκίνησε την αμέσως επόμενη χρονιά.
Όμως η ανάκαμψη των εσόδων ήταν βραδύτερη από την ανάκαμψη των αφίξεων. Η ανάκαμψη που, κάποια στιγμή, θα έρθει στον παγκόσμιο τουρισμό, δεν αναμένεται να είναι ισοκατανεμημένη, ούτε γεωγραφικά, ούτε μεταξύ των διαφόρων κλάδων. Επίσης, η διάρκεια της κρίσης δεν είναι δυνατόν να προσδιοριστεί με ακρίβεια βάσει των προηγούμενων κρίσεων, πόσο μάλλον η παρούσα που έχει πολύ ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
Για την ανάκαμψη, καταλήγει η μελέτη, είναι απαραίτητο να διαφυλαχθεί το “brand Ελλάδα”. Αν επιβεβαιωθεί η διάθεση των πολιτών να ταξιδέψουν, μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες, υπάρχει το ενδεχόμενο να υπάρξει συγκριτικά υψηλότερη ζήτηση για ταξιδιωτικές υπηρεσίες το τέταρτο 3μηνο φέτος και ίσως και τον Σεπτέμβριο.
