Με ένα απόφθεγμα του Πλάτωνα για το ότι «Η παιδεία είναι ο δεύτερος ήλιος των ανθρώπων», επέλεξε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης να ξεκινήσει την ομιλία του στη συζήτηση επί του νομοσχεδίου του υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, στην Ολομέλεια της Βουλής. Από βήματος ο πρωθυπουργός μίλησε για τολμηρή και συνεκτική δέσμη μεταρρυθμίσεων και ανέφερε τον σχεδιασμό, την αξιολόγηση και την ευελιξία ως το τρίπτυχο στο οποίο συμπυκνώνονται το περιεχόμενο και οι στόχοι των διατάξεων τού υπό ψήφιση νομοσχεδίου. Υπογράμμισε πως η κυβέρνηση «σηκώνει το γάντι στις προκλήσεις των καιρών» καθώς και πως «η εκπαίδευση παίρνει το χαρακτήρα τής πιο σημαντικής επένδυσης».
Στη συνέχεια απαρίθμησε τρεις μεγάλες τομές που οδηγούν τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια στη νέα εποχή.
Συγκεκριμένα ότι:
– Η χώρα αποκτά Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Ένα όργανο που έρχεται να αντικαταστήσει την παλαιά ΑΔΙΠ με διευρυμένες και ενισχυμένες αρμοδιότητες. Κεντρική αποστολή του νέου θεσμού είναι η συνεχής αξιολόγηση των ανωτάτων ιδρυμάτων με κριτήρια τα οποία θα προτάσσουν τον κοινωνικό, αλλά και τον παραγωγικό ρόλο του πανεπιστημίου.
-Η αξιολόγηση των πανεπιστημίων συνδέεται με τη χρηματοδότησή τους. Το κράτος θα εξακολουθεί να εγγυάται τη βιωσιμότητα όλων των σχολών: H ετήσια επιχορήγηση των πανεπιστημίων θα καταρτίζεται κατά 80% βάσει αντικειμενικών δεδομένων, όπως ο αριθμός των φοιτητών, το κόστος σπουδών ανά σπουδαστή και η γεωγραφική θέση του κάθε ιδρύματος. Όμως, σε ποσοστό 20% θα καθορίζεται από δείκτες, που θα επιλέγουν τα ίδια: η ποιότητα της διδασκαλίας, η πρωτοτυπία της επιστημονικής έρευνας και η δυναμική εξωστρέφεια. Όλα αυτά θα αποτελούν, έτσι, κίνητρα για μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση.
-Η απελευθέρωση της έρευνας και της καινοτομίας. Οι νέες ρυθμίσεις απαλλάσσουν τους επιστημονικούς υπεύθυνους των ερευνών από τα διαδικαστικά βάρη. Η λειτουργία των ΕΛΚΕ γίνεται απλούστερη και πιο γρήγορη. Περισσότερο διαφανής και λιγότερο γραφειοκρατική.
Επίσης ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε ότι σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο:
Το ακαδημαϊκό και ερευνητικό προσωπικό των ανωτάτων ιδρυμάτων αποκτά κίνητρα ώστε να βελτιώνει το επιστημονικό του έργο, αναβαθμίζοντας ταυτόχρονα και τη δική του θέση.
Οι φοιτητές αποκτούν πρόσβαση σε προγράμματα σπουδών σύγχρονα και από καθηγητές αυξημένων προσόντων, ενώ οι υποψήφιοι σπουδαστές θα διευκολύνονται, καθώς η αξιολόγηση θα παρέχει σε αυτούς και τις οικογένειές τους σαφή εικόνα του επιπέδου σπουδών της σχολής που θα επιλέξουν.
Τα ίδια τα πανεπιστήμια αποκτούν, πλέον, την δυνατότητα να καθορίζουν μόνα τους την πορεία τους, διαχειριζόμενα ανάλογα και τους πόρους τους. « Έτσι αντιλαμβάνομαι το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων. Οι μεταρρυθμίσεις για τις οποίες μιλάμε σήμερα δεν θα στοιχήσουν ούτε ένα ευρώ στα δημόσια ταμεία. Οι μεγάλες αλλαγές συχνά δεν είναι ζήτημα χρημάτων αλλά απόφασης», τόνισε.
Θεσπίζεται, για πρώτη φορά στη χώρα, το Κρατικό Πιστοποιητικό Πληροφορικής. Ένα εφόδιο για το παρόν και το μέλλον.
Ο πρωθυπουργός προανήγγειλε επίσης ότι θα ακολουθήσει πλήρες σχέδιο για μεταρρυθμίσεις στη δευτεροβάθμια και πρωτοβάθμια εκπαίδευση, με διάλογο και χωρίς εκπλήξεις. «Θα διεξάγουμε αυτό το διάλογο ταυτόχρονα, με αποφασιστικότητα γιατί έχει έρθει η ώρα να γυρίσουμε σελίδα», είπε χαρακτηριστικά.
Κλείνοντας την ομιλία του ο πρωθυπουργός ζήτησε εθνική συναίνεση για τη διαμόρφωση των δημόσιων πανεπιστημίων με ερευνητικά προγράμματα, σύγχρονες δουλειές, με ελευθερία και δημιουργία για τις επόμενες γενιές και τότε όπως είπε, «ίσως συμμεριστεί ένα σύνθημα που ακουγόταν παλιότερα στα αμφιθέατρα από την Αριστερά ‘Πρώτοι στα μαθήματα, πρώτοι στον αγώνα’»
Νίκη Κεραμέως: Βάζουμε τα θεμέλια για την αναδιάρθρωση της δημόσιας εκπαίδευσης
«Με το νομοσχέδιο βάζουμε τα θεμέλια για την αναδιάρθρωση της δημόσιας εκπαίδευσης στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε κοινό βηματισμό με την Ε.Ε. Είναι ένα βήμα ουσιαστικής ενίσχυσής τους με ταυτόχρονη διασφάλιση της λογοδοσίας και της διαφάνειας». Αυτό τόνισε η υπουργός Παιδείας, Νίκη Κεραμέως στη Βουλή, υπεραμυνόμενη του υπό συζήτηση νομοσχεδίου για την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης και τη σύνδεση της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων με την αξιολόγηση.
Η υπουργός Παιδείας έκανε λόγο για άναρχο τοπίο που υπήρχε στον ακαδημαϊκό χάρτη της χώρας, με συμβιβασμούς, σκοπιμότητες και έλλειψη μελετών σε ό,τι αφορά την χρηματοδότηση των ΑΕΙ και τόνισε ότι αυτά ακριβώς τα προβλήματα έρχεται να λύσει το νομοσχέδιο.
Έμφαση έδωσε στο ρόλο της Ανεξάρτητης Εθνικής Αρχής για την Ανώτατη Εκπαίδευση, η οποία, όπως είπε, θα είναι ο κεντρικός πυλώνας της δημόσιας εκπαίδευσης, θα διαμορφώσει εθνική στρατηγική και θα διασφαλίσει τα προγράμματα σπουδών στα ΑΕΙ.
«Η νέα ενισχυμένη αρχή θα εισηγείται το εθνικό πρόγραμμα ανώτατης εκπαίδευσης, θα αξιολογεί αν τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα τηρούν τις προϋποθέσεις και θα πιστοποιεί τους δείκτες ποιότητας των προγραμμάτων τους», επεσήμανε.
Η κ. Κεραμέως έκανε λόγο «για τη σημαντικότερη ίσως μεταρρύθμιση που γίνεται, συνδέοντας την χρηματοδότηση των πανεπιστημίων με την αξιολόγηση, η οποία δεν θα γίνεται πλέον αυθαίρετα με απόφαση υπουργού όπως ίσχυε σήμερα» και τόνισε ότι κατά 80% θα δίνεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και κατά 20% στη βάση ποιότητας και αποτελεσμάτων.
Έντονη ήταν η αντίδραση της υπουργού Παιδείας στη κριτική που δέχθηκε από το ΣΥΡΙΖΑ για το άρθρο 50, κάνοντας λόγο για ένδεια επιχειρημάτων, για ανακρίβειες και αήθεις κατηγορίες.
Ακόμα κατηγόρησε την Αξιωματική Αντιπολίτευση για υποκρισία γιατί όπως είπε, αυτά που σήμερα καταγγέλλει για το άρθρο 50 και τα κολέγια, τα εφάρμοσε κανονικότατα τέσσερα χρόνια που ήταν κυβέρνηση διορίζοντας εκπαιδευτικούς με πιστοποιητικά κολεγίων.
«Μίλησε ο ΣΥΡΙΖΑ για ντροπιαστική διάταξη, για παράκαμψη του άρθρου 16 του Συντάγματος, ότι φυτεύτηκε η διάταξη διότι είμαστε ντιλίβερι κολεγίων. Όμως και το 2016 και το 2017 και το 2018 εφάρμοσε κανονικότατα την επαγγελματική ισοδυναμία των κολεγίων για διορισμούς στο δημόσιο», είπε η κ. Κεραμέως.
Επίσης, απάντησε και στις «βαριές εκφράσεις», όπως τις χαρακτήρισε, του πρώην υπουργού Παιδείας, Νίκου Φίλη αντιτείνοντάς του ότι και με δική του υπογραφή έγιναν διορισμοί αναγνωρίζοντας την επαγγελματική ισοδυναμία με βάση το ενωσιακό δίκαιο.
«Αυτό που κάνει το Υπουργείο Παιδείας με τη νομοθετική ρύθμιση, είναι αυτό που προβλεπόταν και ίσχυε, πριν ο ΣΥΡΙΖΑ το 2019, και λίγους μήνες πριν τις εκλογές, κηρύξει πόλεμο και προχωρήσει στην κατάργηση της διάταξης, βάσει της κοινοτικής οδηγίας, για τη δυνατότητα συμμετοχής υποψηφίων, κατόχων αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων. Αποδεικνύει τον σεβασμό της χώρας στο δίκαιο της Ε.Ε. ως προς την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων και επαγγελματικής ισοδυναμίας του προσωπικού της Πρωτοβάθμιας και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης», υπογράμμισε η υπουργός Παιδείας.
Απαντώντας στον κ. Φίλη, που ζήτησε να κατατεθούν στη Βουλή τα έγγραφα της Κομισιόν και η απάντηση του υπουργείου Παιδείας, η κ. Κεραμέως τόνισε ότι είναι εμπιστευτικά και δεν μπορούν για λόγους δημοσίου συμφέροντος να δημοσιοποιηθούν, αλλά αν το επιθυμούν οι εισηγητές των κομμάτων, η ίδια θα τους τα δώσει για να τα διαβάσουν και «τότε θα πρέπει να ανακαλέσουν όλες τις ύβρεις και τις αήθεις επιθέσεις».